‘Bent u aan het wegkwijnen?’

Geluk is hoogstens een nevenproduct van het enige waar we als mens echt goed in zijn. Dus: probeer gewoon elke dag te overleven.

Bent u mee met de laatste trend? Vroeger was men overspannen, dan negatief gestrest, en als u nu nog aan een burn-out lijdt, dan bent u echt niet mee met uw tijd. U bent namelijk aan het ‘wegkwijnen’. U verkiest de Engelse term, spijtig. Languishing dan maar, de titel van een nieuw boek van socioloog Corey Keyes.

Het enige wat nu nog moet geschieden, is daar een business rond opbouwen. Je kunt altijd een boek schrijven, maar dat heeft Keyes al gedaan. Treur niet. Je kunt altijd Wegkwijnen, het praktijkhandboek schrijven. Ik was vorige week in Amsterdam. De boekhandel Waterstones wijdde een volledig uitstalraam aan de edele kunst van de zelfzorg, de zelfontwikkeling en investeren in jezelf. Je weet wel, een nieuw contact met je innerlijke kracht, tracht te worden wie je echt bent, herontdek je ware ik. Door te mediteren, goed te luisteren naar je innerlijke stem, weer contact te zoeken met je lichaam, je hormonen, oeps, dat is een lapsus, je weet wel wat ik bedoel. Vergeet ook je nervus vagus niet. En de rijkdom aan bacteriën die je humeur bepalen vanuit je darmen!

Zoals bij elk goed verkoopgesprek moet ik u nu bewust maken van een belangrijke behoefte waarvan u nog niet beseft dat u ze hebt. Hier volgt een checklist ‘wegkwijnerij’:

– U bent emotioneel plat. U ziet geen lichtpuntjes meer. U verheugt zich niet meer op de volgende vergadering, het volgende evaluatiegesprek, de volgende toelichting van de nieuwe consultant.

– Uw job mist zin, uitdaging, het gevoel bij te dragen tot een betere wereld. Stiekem hebt u het boek Bullshit Jobs van David Graeber gelezen en u begint stilaan te vrezen dat u zo’n job hebt.

– Kleine tegenslagen knagen. Molshoopjes zijn bergen geworden. U voelt dat u nederlaag na nederlaag lijdt.

– U bent niet meer nieuwsgierig naar de nieuwe strategie van uw bedrijf. U wacht gewoon af tot het weer tijd is voor de volgende mode.

– U hebt het boek gelezen van de Duitse filosoof Peter Sloterdijk: Kritiek van de cynische rede.

– U hebt een knagend gevoel dat uw leven niet volledig is, dat u iets mist, dat het leven niet biedt wat u ervan had verwacht.

Wat moet u doen als u zich voelt wegkwijnen? Ik denk dat Corey Keyes er helemaal naast zit. Hij raadt onder meer warme relaties met anderen aan, op te schuiven naar het Hogere, het Goddelijke, en psychologische veiligheid op te zoeken. Maar dat zijn de dingen die u niet meer kunt. Hij raadt aan wat er al in die andere boeken staat, wat u in al die podcasts hoort. Helaas, het is te laat voor u, anders zou u niet wegkwijnen.

Toen ik besefte dat ik u niet kon helpen, voelde ik het gevaar binnensluipen zelf weg te kwijnen. Ik las dan maar het boek Het ongelukkige brein, een internationale bestseller geschreven door de Zweedse psychiater Anders Hansen. Zweden moeten lange winternachten overleven, het land had – ten onrechte – de reputatie van hoge zelfmoordcijfers. Als zo’n man geen krachtige adviezen heeft om wegkwijnen te remediëren, dan weet ik het niet meer.

Zijn basisadvies? Streef geen geluk na. Probeer gewoon te overleven. Dat advies is gebaseerd op onze condition humaine. Ons lichaam is ontworpen om zich voort te planten, niet om gezond te zijn. Onze hersenen reageren niet, ze voorspellen. En omdat dat overlevingswaarde kan hebben, voorspellen ze meestal het ergste. De belangrijkste vraag die onze voorouders moesten beantwoorden als jagers-verzamelaars: heb ik lunch of word ik lunch? Je moest voorspellen of dat geritsel in de struiken jou kon opeten, of dat jij het zou opeten. Eén keer verkeerd voorspellen, en je kon nooit meer voorspellen.

Onze soort is niet gemaakt om gelukkig te zijn, dat is een uitvinding van de reclame. Geluk is hoogstens een nevenproduct van het enige waar we als mens echt goed in zijn. Dus: probeer gewoon elke dag te overleven. Geen slecht begin, overigens.

De auteur is emeritus professor management aan Vlerick Business School. Volg mij op: www.marcbuelens.com