‘Bart De Wever is een radicaal op kousenvoeten’

Bart De Wever noemt zich graag een conservatief, maar hij blijft een radicaal op kousenvoeten.

Moeilijk gaat ook. Het akkoord over de federale meerjarenbegroting leest op het eerste gezicht als een typisch Belgisch compromis: een amalgaam van maatregelen waarbij elke coalitiepartner zich zowel winnaar als verliezer kan voelen. Jammer genoeg zijn de inspanningen ontoereikend, en dat is ook typisch Belgisch. Het begrotingstekort is nog niet onder controle, er zullen extra maatregelen of groei nodig zijn. De 9,2 miljard euro aan begrotingsinspanningen teren bovendien op zeer voluntaristische terugverdieneffecten. Die doen terugdenken aan de regeringen-Verhofstadt. Even Belgisch is dat er en passant geprobeerd wordt om de verzwakte concurrentiepositie van de Belgische bedrijven op te kalefateren. De automatische indexering van de brutolonen boven 4.000 euro gaat grotendeels naar de staatskas en de verbetering van de concurrentiepositie van de bedrijven. We hebben gelijkaardige indexsprongen in de jaren tachtig gezien. En toch is dit een breuk met het verleden.

Premier De Wever rammelt nu ook aan het heilige huisje van de automatische indexering. Dat de zogenoemde centenindex zowel in 2026 als in 2028 de lonen boven 4.000 euro treft, is een signaal dat de overheid niet ten koste van alles de koopkracht wil beschermen. Wie extra koopkracht wil hebben, zal harder en langer moeten werken. Nog radicaler is dat ook de indexering van de uitkeringen en de pensioenen boven 2.000 euro bruto afgetopt wordt. De onvermijdelijke besparing op de ambtenarenpensioenen voelt ongetwijfeld aan als contractbreuk. Bart De Wever noemt zich graag een conservatief, maar hij blijft een radicaal op kousenvoeten. Als partijvoorzitter hertekende hij het Vlaamse politieke landschap en als premier is hij bezig met een forse heronderhandeling van het sociaal contract met de burger. De nadruk komt meer te liggen op de plichten dan op de rechten. Met de beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd is al een Belgisch symbool gesneuveld.

Met het onverwacht snelle akkoord over de meerjarenbegroting is de regering-De Wever de vakbonden ook te snel af. Het driedaagse vakbondsprotest deze week komt te vroeg om goed in te spelen op de nieuwe besparingen. Voor ACV en ABVV zitten de zusterpartijen wel mee aan de regeringstafel, maar die hebben te weinig zetels. En ze moeten spaarzaam omspringen met hun veto’s. Voor de vakbonden is premier De Wever ook geen gemakkelijke tegenstander. De Wever stuurt zijn beleid geregeld bij, nu ook door ziekteperiodes toch te laten meetellen in de pensioenberekening.

MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez is een veel betere rode vlag om de vakbondsachterban op te hitsen. Maar premier De Wever is veel gevaarlijker voor de vakbonden. Ondanks de toegiften vermindert hij systematisch de invloed van de vakbonden. Elke drukkingsgroep, vakbond of politieke partij probeert een eigen realiteit te creëren. Voor de vakbonden gaat dat over de sterkste schouders die niet genoeg bijdragen.

Premier De Wever heeft met de meerjarenbegroting nieuwe tegenargumenten gecreëerd. De centenindex boven 4.000 euro bruto is een verdoken solidariteitsbijdrage, waardoor de grootste verdieners meer belastingen betalen. De belasting op effectenrekeningen wordt verhoogd. Ook in het gunstregime van de auteursrechten wordt een voordelige kostenaftrek geschrapt. Er zal ook meer belasting betaald moeten worden door wie geld uit een kleine vennootschap wil halen. Dat is een belastingverhoging van 20 procent. Het blijft natuurlijk een lager tarief, maar ondernemers zijn veel minder beschermd tegen ziekte en verlies van inkomen dan werknemers. En nu de regering-De Wever niet is gevallen, zal de meerwaardebelasting er komen. Dat was zowat de enige belasting op kapitaal die we nog niet hadden in België. In de strijd om de publieke opinie zal premier De Wever het blijven winnen van de vakbonden.