‘Analysis paralysis is het Belgische ondernemersprobleem’

Laten we ondernemers niet alleen bewonderen als ze succesvol zijn, maar hen ook aanmoedigen en ondersteunen als ze nog in de startblokken staan, of als ze spartelen.

De tweede vrijdag van januari staat in Amerika bekend als Quitter’s Day. Dat is de dag waarop volgens onderzoek de meeste mensen al de brui geven aan de goede voornemens die ze met Nieuwjaar hebben gemaakt. Nauwelijks twee weken houden we het vol. Ik heb nooit geloofd in goede voornemens, laat staan in het idee dat je een artificieel gekozen moment als de jaarwisseling nodig hebt om verandering in je leven te brengen of nieuwe, gezonde gewoonten te kweken. Dat kan op elke dag van het jaar. De kunst is niet het maken van goede voornemens. Het komt er eerder op aan elke dag een beetje beter te proberen worden. Wie elke dag 1 procent beter wordt in wat hij doet, verzevenendertigvoudigt zijn kunnen in één jaar tijd. Dat is simpele wiskunde. Voor het halen van doelen is dus vooral consistentie belangrijk.

De bevolkingsgroep die dat bij uitstek doorheeft, zijn ondernemers. Wie onderneemt, weet dat de aanhouder wint. Je bouwt om er later te wonen, je zaait om later te oogsten. Laat me met goed nieuws het jaar beginnen: volgens onderzoek is het starten van een eigen bedrijf elk jaar het goede voornemen van duizenden personen wereldwijd. Ook het aantal jonge ondernemers in Vlaanderen is de afgelopen jaren aanzienlijk gestegen en stijgt nog jaar na jaar. Dat is hoopvol, want dit land heeft nood aan jonge, innovatieve geesten die hun nek durven uit te steken.

Lang niet al die jonge bedrijven zullen het halen. Maar dat ze durven, dat ze springen, is waardevol en bewonderenswaardig. Toch voelt een aanzienlijk deel van die jonge ondernemers zich soms geremd. Als ik met jonge ondernemers praat, merk ik dat ze worstelen met gevoelens van onzekerheid en twijfel. Voor startende ondernemers is er veelal ondersteuning en zijn er informatiecampagnes bij de vleet, maar voor wie eenmaal gestart is, is er veel minder een opvangnet.

Ondernemen is zwemmen tegen de stroom in: je doet iets anders dan de anderen. Dat zal altijd lastiger aanvoelen dan je te laten leiden door de massa. Bovendien zit het de Vlaming ook niet in de genen om risico’s te nemen. We zijn voorzichtig. Weinig bold, zoals een Amerikaanse vriend het uitdrukte.

De Belg heeft bij uitstek last van analysis paralysis: heel veel overdenken, becommentariëren en weinig doen. Dat is niet alleen een probleem op beleidsniveau, waar innovatie soms wordt gehinderd door overregulering, het sijpelt ook door in onze mentaliteit. Jongeren worden niet van jongs af aangemoedigd om risico’s te nemen, om te falen en weer op te staan. Integendeel, falen wordt vaak als definitief gezien, een stigma dat moeilijk af te schudden is. Dat is geen vrijgeleide om domme dingen te doen, maar wel een aanmoediging om – als je eenmaal een strategie hebt die steek houdt – door te zetten en het zeil en cours de route aan te passen aan de wind.

Als we echt willen dat de stijgende trend van jonge ondernemers blijft aanhouden, moeten we een cultuur creëren waarin falen wordt gezien als een leermoment in plaats van een eindstation. Daarnaast moeten we zorgen voor een stevige ondersteuning van jonge ondernemers, niet alleen financieel, maar ook emotioneel en praktisch. Mentorshipprogramma’s, netwerkbijeenkomsten en laagdrempelige toegang tot kennis en advies zijn cruciaal. We moeten jongeren niet alleen voldoende informeren, maar hen ook zelfvertrouwen laten opbouwen. En zelfvertrouwen bouw je nu eenmaal op door te proberen. Laten we ondernemers dus niet alleen bewonderen als ze succesvol zijn, maar hen ook aanmoedigen en ondersteunen als ze nog in de startblokken staan, of als ze spartelen.

Laat ons hun leren dat vele keren 1 procent beter worden een wereld van verschil maakt en succes betekent op de lange termijn. Laat ons hun leren dat zelfvertrouwen is: de moed hebben om te blijven proberen.