'Alcohol is een gestrand actief'

Welk argument is er om alcohol niet uit een duurzame portefeuille te weren?

De Green Deal van de Europese Commissie wil dat beleggers rekening houden met het risico op ‘gestrande activa’. Dat zijn activa die hun waarde dreigen te verliezen door de transitie naar duurzame energie, zoals de oliesector.

Maar er zijn nog duurzame transities in de maak. Generatie Z, geboren tussen 1997 en 2012, drinkt veel minder alcohol dan de oudere generaties. Zo toont een studie uit Frankrijk, waar een wijntje nooit ver weg is, dat het percentage 17-jarigen dat nog nooit alcohol heeft gedronken, de voorbije twintig jaar is gestegen van 5 naar 20 procent. Dat is fantastisch nieuws voor hun fysieke en mentale gezondheid, maar minder goed nieuws voor de alcoholindustrie, die ook een gestrand actief dreigt – of belooft – te worden, indien ze niet de omslag kan maken naar alcoholvrije alternatieven.

Er zijn heel wat verklaringen waarom die generatie alcohol de rug toekeert. De alomtegenwoordigheid van smartphones en sociale media speelt een centrale rol. Wie zich belachelijk maakt of schandelijk gedraagt in een dronken bui – iets wat trouwens onvermijdelijk is – riskeert gefilmd te worden. En zo zijn of haar dronken exploten gedeeld te zien op TikTok. Het internet zorgt er ook voor dat jongeren beter geïnformeerd zijn over de gevolgen van alcoholmisbruik.

Alcohol mag dan sociaal aanvaard zijn onder de westerse bevolking, dat verandert niets aan het feit dat het een harddrug is. Een studie in The Lancet uit 2010 zet alcohol op nummer één als gevaarlijkste drug, op basis van schade aan de gebruiker en aan anderen via onder meer aan alcohol gerelateerde misdaad en huishoudelijk geweld. Heroïne en crackheroïne staan, op afstand, op de nummers twee en drie. De US Surgeon General publiceerde in januari een rapport dat de aandacht vestigt op het causale verband tussen alcohol en kanker.

Generatie Z wordt niet alleen gemotiveerd door negatieve factoren. Er is de opmars van de NoLo- (No alcohol, Low alcohol) en de Sober Curious-beweging, die in plaats van ascetisme te prediken, gemotiveerd zijn door de nieuwsgierigheid naar een gezonde, ‘nuchtere’, levensstijl. Generatie Z wordt op sociale media overstelpt met filmpjes die de geneugten van een gezonde levensstijl in de verf zetten. Gezondheidsapps en Apple Watch geven jongeren directe feedback over de impact van alcohol op hun bloeddruk en slaapkwaliteit.

Sober October, Dry January en onze Tournée Minérale, die begon op 1 februari, zijn coole initiatieven die jongeren leren wat geheelonthouders al lang weten: dat het best gezellig kan zijn zonder alcohol. Comazuipen is niet langer cool, gezond leven is cool. En goedkoper. Want ook de levensduurte speelt generatie Z parten. Streaming is goedkoper dan alcohol en cafébezoek.

Lees ook: NONA is de Belgische marktleider in niet-alcoholische aperitieven

Bij generatie Z mogen we spreken van een echte cultuurshift. We zien ook het prille begin van die ommekeer bij de oudere generaties, hoewel een deel van de verklaring daar uit onverwachte hoek komt. Zo blijkt dat Ozempic-gebruikers niet alleen minder zin hebben om te eten, maar ook minder zin hebben om alcohol te drinken.

De ouderen hebben wel nog een lange weg te gaan, zeker in Europa. De Europese bevolking sloeg vorig jaar 50,7 miljard liter alcoholhoudende dranken achterover. In de top tien van landen met het hoogste alcoholgebruik wereldwijd staan negen Europese landen. Bijna 10 procent van de volwassen bevolking in de Europese Unie heeft een problematisch alcoholgebruik, de helft daarvan is alcoholicus. In België spreken we over 8 procent, bijna een miljoen mensen.

De Europese Unie wil fossiele brandstoffen uitfaseren. Welk argument is er om alcohol niet uit een duurzame portefeuille te weren? Het zou de alcoholindustrie verder motiveren een transitie te maken naar duurzame drank. Zo kunnen we niet alleen de CO2-concentratie in de atmosfeer beperken, maar ook het alcoholpromille in ons bloed.