‘Aan onze bedrijven om te tonen waar zij staan in het diversiteitsdilemma’

De anti-DEI-maatregelen (DEI staat voor ‘diversiteit, gelijkheid en inclusie’) die de Amerikaanse overheid eist, is een voorbeeld van hoe bedrijven kunnen komen te staan voor moeilijke keuzes, die ook moed vereisen, schrijft bedrijfsfilosoof Jochanan Eynikel.

Als het regent in Washington, druppelt het na een tijd ook in Brussel. En dan hebben we het niet alleen over handelstarieven. Nadat de regering-Trump Amerikaanse bedrijven die nog zaken willen doen met de overheid, verplichtte om afstand te nemen van hun diversiteitsbeleid, leggen de Verenigde Staten ook Europese bedrijven die norm op, als ze nog willen samenwerken met de Amerikaanse overheid. Het argument luidt dat zulke initiatieven discriminerend zijn, omdat ze mensen uit minderheidsgroepen zouden bevoordelen en censuur in de hand werken.

Europese politici, onder wie federaal minister van Financiën Jan Jambon (N-VA), wezen de maatregel al resoluut af en verwijzen daarbij onder meer naar de Europese waarden en het belang van gelijke kansen, dat ook in het regeerakkoord verankerd werd.

Economische redenen

Het is lovenswaardig dat Europa vooralsnog vasthoudt aan zijn beleid. Toch zien we nu al dat heel wat bedrijven die rechtstreeks met de Verenigde Staten samenwerken, zich aanpassen om niet al te zeer tegen de haren van machtige belanghebbenden in te strijken. Zo vernam ik al van meerdere Belgische filialen van Amerikaanse bedrijven dat DEI-initiatieven ofwel stilzwijgend werden afgevoerd, ofwel onder een andere noemer plaatsvinden. Een training over diversiteit op de werkvloer wordt dan ‘respectvol samenwerken’ bijvoorbeeld.

Ongetwijfeld zullen er bedrijven zijn die mede naar aanleiding van de nieuwe wind uit de Verenigde Staten hun beleid rond diversiteit en inclusie kritisch herbekijken of op een lager pitje zetten. Zeker bedrijven die tot nu vooral om economische redenen belang hechtten aan diversiteit en inclusie. Wat op zich niet verkeerd is, want onderzoek leert dat diverse teams, mits een ondersteunend beleid, ook de creativiteit in een organisatie bevorderen. Er valt iets voor te zeggen dat de economische winst van een doorgedreven diversiteitsbeleid in relatie met Amerikaanse partners vandaag betwijfelbaar is.

Dilemma op scherp

Maar voor veel andere bedrijven is inclusie een morele waarde die ze intrinsiek belangrijk vinden als een pijler van zorgzaam werkgeverschap, zodat personeel met diverse achtergronden zich welkom voelt. Ongeacht of dit nu tot betere resultaten leidt.

Voor hen zet de tegenwind uit de Verenigde Staten het dilemma op scherp: meesurfen of koers houden op het eigen moreel kompas. Ook in de Verenigde Staten zijn bedrijven zoals Apple en Costco die voor het laatste kiezen. Ongetwijfeld kunnen zij zich de schade (voorlopig) meer veroorloven – wat niet alle bedrijven gegeven is. Ik heb dan ook begrip voor ondernemingen die uitwegen zoeken om geen al te grote averij op te lopen. Een bedrijf zonder winst kan ook geen lonen betalen, welke achtergrond die werknemers ook hebben.

Maar in elk dilemma ligt ook een kans om te tonen waar je voor staat. Kiezen voor waarden wanneer de wind meezit, is mooi. Dat ook doen als die tegenzit, is moedig. Met de schade die je bereid bent te ondergaan in een dilemma, toont zich ook wat je wilt beschermen. Aan onze bedrijven om te tonen waar zij staan in het diversiteitsdilemma.

De auteur is bedrijfsfilosoof bij het ondernemersforum Etion