7 jaar na brand in Londense Grenfell Tower: ‘Het woord wraakroepend is niet sterk genoeg’

In 2017 woonde ik in Londen. Op 14 juni was ik toevallig in België en op 17 juni schreef ik voor Trends het volgende: “Als ik vier kilometer wandel, bereik ik wat overblijft van Grenfell Tower. De zwartgeblakerde ruïnes die van ver te zien zijn, de politiekordons en overal de posters met oproepen tot nieuws over vermisten. De beelden behoren tot de meest aangrijpende die ik in mijn leven heb gezien.”

Grenfell Tower ligt in een van de rijkste districten van Londen, The Royal Borough of Kensington and Chelsea, maar de minachting voor de gewone man en vrouw sprak boekdelen. Iedereen wist het: op korte afstand van de duurste restaurants, de meest luxueuze boetieks, woonden mensen in een gevaarlijke toren. En iedereen wist dat de Conservatieven van premier David Cameron, de Labour-partij van Jeremy Corbyn en vertegenwoordigers van de bewoners een politiek spel speelden. Brandpreventie was onbestaande. Bedrog, vervalsing en corruptie waren zichtbaar voor iedereen.

Vernietigend rapport

Dat de Conservatie partij electoraal is afgestraft, zal weinig verwondering wekken. De partij begon al te veel trekjes van georganiseerde misdaad te vertonen. Zeven jaar later is de onderzoekscommissie klaar met haar vernietigende rapport. In 2026 wordt de strafmaat bepaald. Ik moet beschaafd blijven, maar het woord ‘wraakroepend’ is echt niet sterk genoeg. Ik vraag begrip voor de volgende woede-uitbarsting van groepen die weer eens ervaren dat ‘het systeem’ gewoonweg vervalst is in het voordeel van een kleine groep superrijken (onder wie de spelers bij Chelsea FC) en een andere groep als slachtoffers het gelag betalen. Ik schreef in Trends zeven jaar geleden het volgende: “Een anti-Corbyn-krant kopte: hulpverlening wordt gekaapt door linkse extremisten.”

Het venijnige politieke spel werd zelfs toen voortgespeeld. Verdachtmakingen, roddels, halve waarheden, emotionele foto’s, geen greintje respect voor de slachtoffers, alleen sensatie. Het doet denken aan de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Ik schreef toen ook: “Sadiq Khan vatte het als volgt samen: dit was een perfect vermijdbaar drama.” De man is nog altijd burgemeester van Londen en hij mag nu, zeven jaar later, luisteren naar de voorzitter van de onderzoekscommissie, Sir Martin Moore-Bick: “Het is de ‘eenvoudige’ waarheid dat die overlijdens allemaal vermeden hadden kunnen worden.”

Kapitalisme

Geld, met zijn razendsnelle beslissingen op de financiële markten, is oneindig belangrijker dan rechtvaardigheid en medeleven. Een interim-rapport na zes maanden had de basis kunnen vormen voor een politieke, menselijke actie. Maar ja, de Conservatieven moesten hun brexit verdedigen.

De vaststellingen in het rapport zullen geen enkele insider verbazen: incompetentie, corruptie, kapitalisme van de ergste soort (waar mensen gewoon als middel worden gezien), te nauwe verwevenheid van politiek en privébelang. Eens te meer verwarren we heldhaftigheid (de moedige brandweerman) met kwaliteit. De brandweer was onvoldoende voorbereid. In die tijd was veel te doen rond een instructie van de brandweer: blijf op uw verdieping, probeer niet te ontsnappen. Dat soort instructies is waardevol voor gewone, brandveilige gebouwen, niet voor buildings die in een mum van tijd in een laaiende toorts kunnen veranderen.

Ik heb vruchteloos gezocht naar nieuwe informatie over een thema dat in 2017 veel aandacht kreeg. Londen telde toen volgens sommige bronnen ongeveer 1 miljoen illegalen. Waar woonden die? Waar wonen al die bootvluchtelingen nu? Velen beweerden dat in bijna elke flat ook illegale familieleden woonden. Dat het echte dodental veel hoger lag dan het officiële aantal vermisten. In ieder geval werd het statuut van de illegale vluchtelingen die er woonden geregulariseerd. Tenminste dat toch.

De auteur is emeritus professor management aan Vlerick Business School. www.marcbuelens.com