‘Zonder besparingen kan het Belgische spoor de competitie niet aan’

Marktwerking betekent hoe dan ook inkomstenverlies voor de nationale spoorwegoperator, zegt Trends-redacteur Roeland Byl.

Het kernkabinet heeft het moderniseringsplan van minister van Mobiliteit Jacqueline Galant (MR) goedgekeurd. Plichtsgetrouw bestempelen de oppositiepartijen het als een besparingsplan. En ze hebben gelijk. Galant legt de twee spoorbedrijven een nooit vertoonde besparingsdruk op. Gecumuleerd rekent Galant van 2015 tot 2019 op een besparing van 3 miljard euro. Daarmee zou de dotatie aan de twee spoorbedrijven dalen tot 2,59 miljard.

Maar in het geval van de NMBS is besparen de eerste stap van de noodzakelijke modernisering. De schuldenberg van de spoorwegen was de jongste jaren niet onder controle en steeg elk jaar met meer dan 200 miljoen euro. Bovendien staat het reizigersvervoer voor een Europees geïnspireerde liberalisering. Het maakt de noodzaak om de tering naar de nering te zetten des te groter. Zonder besparingsoefening kan het Belgische spoor de competitie niet aan. Want marktwerking betekent hoe dan ook inkomstenverlies voor de nationale spoorwegoperator.

Het plan-Galant is om nog een andere reden een breuk met het verleden. Voor alle duidelijkheid: het gaat dan niet om wifi of 160.000 extra zitplaatsen. Meer comfort en treinen die een beetje stipter gaan rijden, daar praten reizigers al jaren over. Nee, de radicaliteit van de besparingsdruk is zelf de breuk. Het moderniseringsplan zet zelfs de al toegezegde investeringen on hold. Er komt een nieuw bestuursorgaan om die geplande investeringen tegen het licht te houden en te bepalen wat nu echt moet gebeuren.

In feite tekent Galant met haar moderniseringsplan de contouren van een boksring. Het is aan de twee spoorbonzen om uit te vechten hoe ze met minder middelen, meer kunnen doen. Ongetwijfeld springen binnenkort ook de bonden mee in de ring.