Wat is er aan de hand bij OpenAI, het bedrijf achter ChatGPT?
Het bedrijf achter de razend populaire chatbot ChatGPT verkeert in een enorme crisis. Vrijdag werd CEO Sam Altman door de raad van bestuur om onduidelijke redenen ontslagen. Daarna volgde een onwaarschijnlijke soap waarbij Altman eerst terug mocht komen en dan weer niet. Altman en heel wat topmedewerkers gaan nu naar Microsoft.
Lees verder onder de video:
Bij OpenAI speelt zich een ongelofelijke soap af. Topman Sam Altman werd vrijdag ontslagen door de raad van bestuur. Zaterdag probeerde Altman dan de volledige raad van bestuur zelf buiten te werken, met een dreigement dat zowat alle topmedewerkers zouden opstappen bij de ontwikkelaar van ChatGPT. Zondag bleek de raad van bestuur eerst te plooien en was Altman in het hoofdkantoor van OpenAI voor onderhandelingen. Maar plots kondigde OpenAI een nieuwe interim-CEO aan, Emmett Shear. De breuk tussen OpenAI en Sam Altman is compleet. Altman en andere sleutelspelers bij OpenAI zullen nu bij Microsoft een concurrerende divisie oprichten. Microsoft belooft om OpenAI nog verder te steunen, maar de komende weken zullen moeten uitwijzen hoe sterk die beloftes zijn.
Waarom is dit belangrijk?
Eerst de redenen waarom u dit artikel moet lezen. OpenAI deed vorig jaar een enorme hype losbarsten met ChatGPT. De chatbot kan op basis van eenvoudige instructies tekst reproduceren en interpreteren in alle geuren en kleuren. De waanzinnige populariteit brak alle records. Door de komst van concurrerende diensten is er nu wel een stagnatie, maar vriend en vijand ziet OpenAI nog steeds als de koploper in toepassingen van artificiële intelligentie die menselijk inzicht en creativiteit imiteren.
Met ChatGPT is er een enorme investeringsgolf opgestart, waarbij bedrijven hopen om hun productiviteit fors te verhogen. De zaken die OpenAI uitrolt, zullen op de een of andere manier een grote impact hebben op de job van iedereen. Die investeringsgolf vertaalt zich in een ware beurshype. Dat gaf het rendement van uw pensioenfonds of andere fondsbeleggingen wellicht een duwtje in de rug.
Waarnemers denken ook dat OpenAI de dominantie van Google in online diensten kan breken en misschien zelfs voor een nieuwe concurrent (met de artificiële intelligentie van OpenAI) kan zorgen voor de iPhone van Apple. OpenAI had alle kaarten in handen om uit te groeien tot een gelijkaardige techgigant met een enorme waardering van enkele duizenden miljarden dollars, tot de paleisrevolutie van de afgelopen dagen roet in het eten kwam gooien.
Het gonst van de geruchten over wat er zich de voorbije dagen bij OpenAI heeft afgespeeld. Waarom moet CEO Sam Altman plotseling opstappen?
Hebben ze er per ongeluk artificiële intelligentie met een soort menselijk bewustzijn gecreëerd en probeerde Altman dat te verzwijgen? (weinig waarschijnlijk)
Verzweeg Altman een massaal privacylek bij ChatGPT of een financieel schandaal? (iets meer waarschijnlijk)
Was Altman van plan om zich persoonlijk te verrijken op de kap van OpenAI? (ook iets meer waarschijnlijk)
Of is een simpele strijd rond ego’s en een botstende visie een bedrijf van 80 miljard dollar aan het verprutsen? (zeer waarschijnlijk)
Hieronder het weinige wat we zeker weten.
Het conflict komt door de complexe structuur van OpenAI
Oorspronkelijk was OpenAI een eenvoudige non-profitorganisatie die aan research deed. Het was een reactie tegen techgiganten zoals Microsoft en Google. Veel wereldtoppers in artificiële intelligentie waren teleurgesteld door de manier waarop techgiganten omgingen met artificiële intelligentie. Ze lanceerden toepassingen die onveilig waren of discriminatie in de hand werkten (zoals bijv. gezichtsherkenning die enkel witte gezichten herkende). Tegelijk waren techondernemers zoals Elon Musk – toen nog niet de rijkste mens ter wereld – bezorgd dat de klassieke techgiganten de technologie volledig gingen afschermen en zo hun dominantie voor decennia zouden kunnen verzekeren. OpenAI moest een research-organisatie worden die op een ethische, veilige en open manier artificiële intelligentie zou ontwikkelen, met de steun van miljardairs zoals Musk.
OpenAI kon starten met een budget van ongeveer één miljard dollar en kon zo heel wat gerenommeerde experts aantrekken, onder wie de Belg Pieter Abbeel. Na enkele jaren werden donateurs zoals Musk ongeduldig. OpenAI leek de gevestigde techgiganten niet in te halen. Musk en nog wat andere steunende techondernemers beslisten om geen geld meer te storten. Om de stichting niet zonder geld te laten vallen, besliste Sam Altman een commercieel bedrijf op te richten dat commerciële toepassingen zou uitrollen en externe investeerders mocht aantrekken. Die strategie werd een enorm succes. Na de zotte start van ChatGPT legde Microsoft -de vijand van weleer -10 miljard dollar op tafel. Het bedrijf OpenAI zou meer dan 80 miljard dollar waard zijn geweest, tot het conflict van dit weekend.
Ondanks die miljarden hadden Microsoft en andere belangrijke investeerders niet de controle over het bedrijf. Ze hadden geen zitje in de raad van bestuur, die hoofdzakelijk bestond uit onafhankelijke bestuurders. De stichting had nog altijd het laatste woord en zo kon de raad van bestuur op eigen houtje Sam Altman ontslaan, ‘omdat hij niet volledig consistent en transparent was in zijn communicatie met de raad van bestuur’.
Defensief vs. agressief
Bij de publicatie van dit artikel is het nog altijd gissen naar de concrete dossiers die Altman zwaar aangerekend worden. Altman liet het bedrijf OpenAI keihard botsen met de idealen die tot de oprichting van de stichting OpenAI geleid hadden, dat is zeker. Altman stond stilaan voor de agressieve lijn in de ontwikkeling van artificiële intelligentie. Rol de technologie zo snel mogelijk uit in de echte wereld en neem er de brokken bij. ‘Move fast and break things’, zoals Facebook-CEO Mark Zuckerberg het zei.
Veel topexperts in artificiële intelligentie zijn zeer bezorgd over die agressieve uitrol. Artificiële intelligentie bepaalt steeds meer levensbelangrijke zaken, van het krijgen van een job tot het vastleggen van de rente van je hypotheek. De technologie moet volledig onderzocht worden op verborgen gebreken. Toepassingen zoals ChatGPT hebben bovendien een turbo gezet op online desinformatie en propaganda. De race naar de volledig zelfrijdende wagens kost nu mensenlevens, enzovoort. Maar Altman en co beweren dat de geest uit de fles is. De concurrentie zit niet stil, OpenAI heeft geen andere keuze dan agressief te zijn.
Commercieel vs. non-profit
Daarnaast botsten de commerciële belangen steeds meer met de oorspronkelijke idealen van de stichting achter OpenAI. Met Microsoft had het bedrijf de vijand omarmd. Altman kiest er ook nadrukkelijk voor om eigen diensten te lanceren, waardoor het ideaal van OpenAI onmogelijk wordt. OpenAI wordt geen ontwikkelaar van basistechnologie die quasi kosteloos en vrij aan te passen is. Een bedrijf dat de wereld een echt betere plaats zou maken en niet gedreven werd door hebzucht.
Altman leek echter de ambitie te hebben om van OpenAI een nieuwe techgigant te maken. Dat was al vloeken in de kerk. Bovendien was er nog het doembeeld dat Altman het bedrijf klaar aan het maken was om overgenomen te worden door Microsoft. En die techgigant houdt strategische software het liefst volledig onder controle. Microsoft is geen grote liefhebber van open source of broncode die door iedereen geconsulteerd kan worden.
De troefkaart van Microsoft
Zaterdag kwam er een nieuwe verrassing. De voltallige raad van bestuur zou zelf opstappen en zo de terugkeer van Altman mogelijk maken. Intern zouden grote delen van team gedreigd hebben met een massaal vertrek. Bovendien kan Microsoft-CEO Satya Nadella onmogelijk passief blijven. Het tumult brengt een miljardeninvestering in het gedrang en een unieke kans om concurrent Google een forse slag toe te dienen. OpenAI is zwaar verlieslatend en overleeft bij gratie van het geld én de toegang tot de datacenters van Microsoft. Microsoft heeft dus toch een enorme troefkaart om de gang van zaken bij OpenAI te beïnvloeden.
Ondertussen lekte al uit dat Nadella achter de schermen persoonlijk probeert te bemiddelen om Altman opnieuw aan te stellen als CEO van OpenAI. Maar de raad van bestuur van OpenAI lijkt niet onder de indruk van de dreigementen en de pressie die wordt uitgeoefend. Met de niet-doorgesproken aanstelling van een nieuwe interim-CEO geeft de raad van bestuur zondag Nadella de middelvinger. Nadella besloot maandagochtend (Belgische tijd) dan maar om Sam Altman en andere ontevreden sleutelspelers onderdak te geven. Ze mogen er een nieuwe concurrerende afdeling opstarten.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier