Will-Limba Moleka: ‘Lezen is een daad van weerstand’

Hij maakte lezen opnieuw cool voor jongeren en werd zo een van de origineelste stemmen in het Vlaamse culturele landschap. Will-Limba Moleka is schrijver, illustrator, leescoach in opleiding en oprichter van twee literaire initiatieven.

Will, je bent schrijver, ondernemer en leescoach in opleiding. Hoe houd je dat allemaal vol?

WILL-LIMBA MOLEKA. “Alles wat ik doe, vertrekt vanuit één missie: leesbevordering. Dat is mijn kompas. Ik schrijf boeken, illustreer, organiseer literaire events met mijn vzw Read and Relax, en ik volg een postgraduaat tot leescoach. Zolang het bijdraagt aan leesplezier, blijf ik gemotiveerd. Maar ik heb wel moeten leren delegeren en grenzen te stellen. Je kunt niet alles alleen doen.”

Waar begon die liefde voor lezen?

MOLEKA. “Als kind in Nederland bracht mijn vader ons elke twee weken naar de bibliotheek. Ik was dol op strips en later ook op geïllustreerde romans zoals Geronimo Stilton. Toen mijn vader onverwachts overleed, viel ik in een leesdip. Pas op mijn zeventiende, dankzij een inspirerende leraar, herontdekte ik het plezier van boeken. Sindsdien laat het me niet meer los.”

Je schreef Limba Verse, een boek dat jongeren wil aanzetten tot lezen. Wat maakt jouw aanpak anders?

MOLEKA. “Ik geloof in storytelling. In plaats van jongeren een saaie boekenlijst te geven, neem ik hen mee in een verhaal. Mijn hoofdpersonage Limba ontdekt een magisch boek, dat hem meeneemt naar werelden gebaseerd op literatuur. Lezers groeien samen met het personage, op een avontuurlijke manier. Ik maakte zelf ook alle illustraties. Beeld is belangrijk, zeker voor jonge lezers.”

Wat is de mooiste reactie die je kreeg?

MOLEKA. “Na een lezing kwam een kind naar me toe en zei: ‘Jij bent echt een coole gast.’ Dat klinkt simpel, maar voor veel jongeren, zeker van kleur, is het bijzonder iemand te zien die op hen lijkt en toch over boeken spreekt. Die representatie doet ertoe. Jongeren zien mij als rolmodel, maar ik zie hen als mijn publiek én motivatie.”

Je hebt een vzw opgericht om lezen sociaal te maken. Hoe kwam dat idee tot stand?

MOLEKA. “Oorspronkelijk begon ik met boekrecensies op Instagram, maar ik wilde iets duurzamers. Zo ontstond het idee van een leesclub in Café Boekowski in Antwerpen. Iedereen mocht lezen wat hij wilde – strip, roman, fantasy. Het doel was simpel: tijd en ruimte bieden om te lezen. Intussen is dat uitgegroeid tot een hechte community, Read and Relax, die ik samen met twee vrouwen leid.”

Wat betekent lezen voor jou, in een tijdperk van TikTok en AI?

MOLEKA. “Lezen is vertragen. In een wereld die voortdurend snelheid eist, is lezen een daad van weerstand. Het scherpt je empathie, je taalgevoel, je denkvermogen. Voor mij is het vooral plezier. Daarom probeer ik het lezen niet te laten overlappen met mijn werk. Als het als een verplichting voelt, verlies ik de magie. Nu leer ik Portugees om via taal weer nieuwe vormen van lezen te ontdekken.”

Je merkt het vaak: jongeren herkennen zichzelf niet in boeken of in wie op een podium staat. Merk jij dat ook?

MOLEKA. “Zeker. Veel jongeren, zeker met een migratieachtergrond, herkennen zich niet in de klassiekers die op school worden aangeboden. Daarom is representatie zo belangrijk. Als ik met jongeren praat, voel ik hun honger naar verhalen die dicht bij hen staan en die hen niet veroordelen, maar omarmen. Met mijn werk probeer ik die brug te slaan tussen werelden, lezers en generaties. Want wie zich gezien voelt, durft te groeien.”

Gaan creativiteit en commercie samen?

MOLEKA. “Het blijft een spanningsveld, ja. Enerzijds wil ik creëren vanuit passie, anderzijds moet ik er ook van kunnen leven. Als iets te veel op werk begint te lijken, verlies ik soms de liefde ervoor. Daarom bescherm ik mijn creativiteit bewust. Soms betekent dat afstand nemen, pauzeren, of iets anders doen, zoals een taal leren of tekenen zonder doel. Maar ik weet ook dat financiële duurzaamheid nodig is om impact te hebben. Geld is voor mij geen doel, maar brandstof. Hoe meer ik ermee verdien, hoe meer ruimte ik heb om anderen mee te trekken in dat verhaal.”

Geld verdienen als creatieve ondernemer, hoe moeilijk is dat?

MOLEKA. “Geld vragen voor wat je graag doet, blijft een drempel. Zeker in het begin vroeg ik me af: ben ik dit wel waard? Maar mijn opleiding handelswetenschappen aan KU Leuven gaf me de tools om een statuut aan te vragen, een factuur op te stellen en mijn waarde te bepalen. Nu zie ik mezelf als ondernemer, met diensten als lezingen, boeken en coaching. Dat vraagt moed, maar ook praktische kennis.”

Toch blijft er onzekerheid. Hoe ga je daarmee om?

MOLEKA. “Door veel te proberen, met mensen te spreken en door me te omringen met een netwerk. Via projecten zoals Nieuw geluid van deBuren (het Vlaams-Nederlands cultuurhuis, nvdr) kreeg ik begeleiding, masterclasses en kansen die deuren openden. Vandaag werk ik samen met organisaties in Brussel én Amsterdam. Een netwerk is goud waard, zeker voor jonge ondernemers met een missie.”

Wat zou je zeggen tegen jongeren die opnieuw willen beginnen met lezen?

MOLEKA. “Begin met wat je leuk vindt. Klassiekers zijn prachtig, maar herkenning komt eerst. Lezen hoeft geen wedstrijd te zijn. Er is geen scorebord. Als je jezelf verliest in een verhaal, is dat al genoeg.”

Tot slot, wat betekent het voor jou om ‘CEO van je leven’ te zijn?

MOLEKA. “Dat je verantwoordelijkheid neemt. Voor je tijd, je energie, je grenzen. Maar ook dat je ruimte laat om te groeien, te falen en opnieuw te beginnen. Je bent niet enkel een merk, je bent ook een mens. Dat is het mooiste evenwicht om naar te streven.

Beluister de podcast hieronder: