‘Wijzen naar de vakbonden op Brussels Airport is te gemakkelijk’

Volgens het gemeenschappelijk vakbondsfront liggen politieke keuzes aan de grond van de sociale onrust op onze luchthaven.

Het jongste jaar waren er op Brussels Airport acties van het personeel bij Aviapartner, Ryanair, SN Brussel Airlines, Swissport Cargo en Skeyes. Er lijkt geen maand voorbij te gaan zonder conflict op en rond onze nationale luchthaven. Het is gemakkelijk naar de vakbonden te wijzen als grote schuldige. Politieke keuzes liggen echter aan de grond van de sociale onrust op onze luchthaven. De liberalisering van de sector heeft een prijzenslag op gang gebracht waarvan vooral de werknemers de dupe zijn.

Liberalisering van de luchtvaartsector

In 1997 besloot de Europese unie dat de markt van de luchtvaart ‘opengegooid’ moest worden. Nationale luchtvaartmaatschappijen verloren hun monopolie en luchthavens werden via nationale wetgeving verplicht de ondersteunende diensten zoals bagage-afhandelaars via een procedure een licentie toe te kennen. Een zware prijzenslag kwam op gang. Vandaag spelen de nationale luchtvaartmaatschappijen niet meer de eerste viool. Prijsbreker Ryanair is sinds enkele jaren de grootste Europese luchtvaartmaatschappij, terwijl vooral de Arabische carriers meer en meer de markt van de langeafstandsvluchten domineren. Zoals wel vaker bij Europese liberaliseringen vergeet men bewust het sociale kader. Er zijn geen afspraken op Europees niveau over sociale minimumvoorwaarden voor het luchtvaartpersoneel, laat staan voor de bagage-afhandelaars. Vliegen voor 30 euro naar Barcelona is plezant voor de passagier. Maar iemand betaalt hiervoor de ‘prijs’.

Privatisering van Brussel Airport

In 2003 besliste de regering dat onze nationale luchthaven geprivatiseerd moest worden. We horen bijna dagelijks politici verklaren dat het strategische belang van onze luchthaven niet overschat kan worden. Toch nemen de Australische, Canadese en Nederlandse aandeelhouders de strategische beslissingen. Onze luchthaven is een geldmachine geworden. Brussels Airport keerde sinds 2013 meer dan 354 miljoen euro uit aan zijn drie aandeelhouders. Brussels Airport investeert amper in de infrastructuur waarin de werknemers achter de schermen hun job moeten doen. Zo lijkt de ondergrondse bagageband weggehaald uit een slechte documentaire uit de jaren 70. Door die enge focus op winst en niet op de langetermijnstrategie legt de luchthavenuitbater ook strenge financiële wurgvoorwaarden op aan de onderaannemers op de luchthaven. Brussels Airport zet spelers tegen mekaar op en maakt handig gebruik van hun monopolie om de eigen winst te vergroten.

Oplossingen?

De Europese unie heeft overleg opgestart om te bekijken hoe er toch wat sociale regulering in de luchtvaartsector opgelegd kan worden. Op die manier zouden spelers als Ryanair niet meer de nationale lidstaten tegen elkaar uit kunnen spelen. Het doel is dat in heel de Europese Unie dezelfde sociale standaarden gelden. Dat is een stap in de goede richting. Maar vooral bij Brussels Airport moet de nationale politiek weer de controle nemen. De luchthaven is heel belangrijk voor onze economie en er dient dus strategisch nagedacht te worden over hoe ze wordt ingericht. Uiteraard in overleg met omwonenden, werknemers en klanten.

Hoe gaan we om met de klimaatimpact van de luchthaven? Hoe zorgen we ervoor dat de bedrijven actief op de luchthaven op lange termijn rendabel kunnen zijn? Hoe zorgen we ervoor dat de overlast beperkt blijft ? Dat zijn vragen waarop een overheid antwoorden moet formuleren, niet een zoveelste eurodorstig hedgefund uit Nederland binnenhalen. De luchthaven is belangrijk! Laat ons dan ook weer de controle nemen over onze luchthaven, zodat de luchthavenuitbater zijn rol kan spelen als regulator en niet als bedrijf met een kortetermijndoelstelling, namelijk maximale winst.

Wil men minder sociale onrust op de luchthaven? Dan moet men de onderliggende mechanismen durven te bekijken en moet de overheid de durf en de moed tonen om onze luchthaven weer in handen te krijgen. Wijzen naar de vakbonden is gemakkelijk. Het toont vooral dat de wil of de kennis er niet is om in te zien dat het probleem dieper zit. Veel dieper.

namens het gemeenschappelijk vakbondsfront: Hans Elsen (ACV PULS), Olivier Van Camp ( BBTK), Fouad Bougrine (ACLVB), Sandra Langenus (BTB) en Bjorn Vanden Eynde( ACV-Transcom)