‘Wie zich het beste aanpast, zal overleven’

Het succes van onze eerste Belgische unicorn Collibra valt deels terug te brengen tot de crisis van 2008. Dat zegt Fredrik Tibau, expert Digital Innovation & Growth bij Agoria.

Op een zonnige lenteavond in 2008 werd in een onopvallend Brussels kantoorgebouw een spin-off van de VUB boven de doopvont gehouden. Het bedrijfje zou met behulp van semantische technologie de informatiestructuur van grote bedrijven aanpakken. Tony Mary, die gestrikt was als voorzitter, voerde het hoge woord tijdens de bescheiden receptie. Enkele maanden later sloeg de bankencrisis over op de dagelijkse economie en sleurde de hele eurozone mee. Doemdenkers gaven geen cent meer om het voortbestaan van de start-up, want niemand lag wakker van ingewikkelde semantische structuren.

Twaalf jaar later is Collibra een wereldwijde referentie in data intelligence. Het bedrijf krijgt een miljardenwaardering opgeplakt, die hoger ligt dan die van de Belgische technologietrots Barco. Opvallend is dat het succes van onze eerste Belgische unicorn, een niet-beursgenoteerd bedrijf dat meer dan 1 miljard dollar waard is, deels terug te brengen valt tot de crisis van 2008. Toen de banken strengere regels opgelegd kregen en databeheer een prioriteit werd, roken de oprichters hun kans en schoeiden ze hun software en hun strategie op de leest van de sector. Ook de marketingboodschap werd aangepast: semantische technologie ruimde het veld voor the new kid in town: big data.

De CEO van Collibra, Felix Van de Maele, laat geen kans onbenut om te benadrukken dat de inzinking van 2008 een belangrijke businessstimulans was voor zijn bedrijf, en dat je ook de coronacrisis als een kans moet zien. Een recessie dwingt je jezelf ter discussie te stellen en je aan te passen. “Koerswijzigingen zijn gemakkelijker door te voeren, wat je een beter product of een betere strategie kan opleveren.”

Nu komen we tot de kern van de zaak. Hoewel heel wat van onze start-ups zwarte sneeuw zien, kan de door covid-19 ontstane malaise ook een vruchtbare voedingsbodem zijn voor vooruitziende en wendbare jonge bedrijven. Digitale start-ups hebben wat dat betreft een flinke stap voor op hun grotere en loggere concurrenten, die vaak in een kramp schieten en voor het status quo proberen te gaan.

Zoals de Amerikaanse durfkapitalist Sequoia Capital aanstipt, hebben bijna alle ondernemers die ooit ingrijpende beslissingen hebben moeten nemen door snel veranderende marktomstandigheden, daar hun voordeel mee gedaan. Met de woorden van Darwin klinkt het dat overlevers niet noodzakelijk de sterkste of de slimste zijn, maar wel degene die zich het beste hebben kunnen aanpassen.

Wie wil weten waar de meeste kansen te rapen vallen, kan beginnen met te kijken naar de start-ups die nu in de spotlights staan. Bedrijfjes die de gezondheidszorg voort digitaliseren of die in de ruime zin van het woord focussen op het welzijn van werknemers, wacht wellicht een interessante toekomst. Ook start-ups die met innovaties komen rond telewerken of onderwijs op afstand hebben de wind in de zeilen, net zoals ondernemers die focussen op de bijbehorende privacy- en veiligheidsvraagstukken. Spelers in smart manufacturing en robotica zullen de vraag naar hun producten flink zien toenemen, want robots hebben niet de neiging snel ziek te worden.

Kijken we wat breder, dan zien we een evolutie naar een samenleving die meer dan ooit aandacht zal schenken aan nieuwigheden met een positieve maatschappelijke impact, waarbij technologie meer en meer wordt ingezet om sociale en ecologische uitdagingen het hoofd te bieden. Die evolutie was al ingezet voor de coronacrisis, maar wint nog aan belang. Nu al is duidelijk dat de digitalisering in het postcoronatijdperk nog zal versnellen, aan meerdere fronten. Daar komt nog bij dat heel wat bedrijven in de komende maanden hun activiteiten zullen terugschroeven of stoppen, waardoor een hoop meer talent met ervaring beschikbaar wordt. De start-ups die de ontwikkelingen het beste aanvoelen en er het snelst op inspelen, zouden weleens de Collibra’s van morgen kunnen worden, en over enkele jaren op deze crisis kunnen terugkijken als een belangrijk kantelmoment.