Wat bedrijven kunnen doen om burn-out en stress aan te pakken

Vanaf 1 september 2014 werd de nieuwe wetgeving over psychosociale risico’s op het werk van kracht. Vanaf die datum gelden bredere afspraken voor psychosociale interventie bij elke psychische schade waar de werkgever impact op heeft: niet enkel bij pesten, agressie of ongewenst seksueel gedrag op het werk, maar voortaan ook bij stress en burn-out. De vertrouwenspersoon en de preventieadviseur zien hun werkterrein daardoor verruimd.

Er is een probleem

Eigen onderzoek geeft aan dat 11% van alle Belgische werknemers zich in 2013 gediscrimineerd voelde:10% klaagde over pesterijen. 1,4% voelde zich het slachtoffer van ongewenst seksueel gedrag, en niet minder dan 16% ervoer agressie op het werk, meer dan een verdubbeling in vergelijking met 2012 en dat vooral in de dienstensector.

In een niet zo ver verleden werden mensen die last hadden van stress en burn-out als zwak beschouwd. Het probleem werd ook vaak verzwegen. Het goede aan de nieuwe wetgeving is dat het thema psychosociale belasting breed en bovendien ook niet repressief gedefinieerd wordt. Ze biedt kansen aan medewerkers en werkgevers om samen te zoeken naar oplossingen en ze draagt bij tot het bespreekbaar maken van een problematiek die er sowieso is en die de werkcontext overstijgt.

Werkgevers kunnen iets doen

Werkgevers kunnen argumenteren dat psychosociale belasting niet enkel gerelateerd is aan de job omdat er een doorgeefluik is tussen familiaal en professioneel leven. Maar dat betekent toch niet dat de werkgever geen verantwoordelijkheid moet opnemen?

Ondernemingen kunnen trouwens nu al heel wat initiatieven nemen: risico-analyses en vormingen om mensen psychisch weerbaarder te maken in allerlei omstandigheden en ook om problemen bij collega’s te leren detecteren. Leidinggevenden, HR professionals, vertrouwenspersonen, arbeidsgeneesheren en externe psychologen zijn in veel bedrijven beschikbaar om mogelijke problemen aan te pakken, ook in geval van kritische incidenten in de privé-sfeer.

We moeten verder gaan

Alleen vrees ik dat sensibilisering, preventie en curatieve tussenkomsten niet zullen volstaan om de problematiek ten volle aan te pakken. We moeten verder gaan dan dit. Werkgevers bieden in essentie een kader aan waarbinnen mensen succesvol kunnen zijn, en dat houdt in dat werk een bron moet kunnen zijn van gezondheid, competentie-ontwikkeling en engagement. Werk draagt in grote mate bij tot het algemeen welzijn en het geluk van mensen. Werk is de basis van duurzame inzetbaarheid maar mensen zijn geen robots die allemaal op dezelfde manier functioneren

Oplossingen op maat

Dat houdt in dat een werkgever meer moet denken aan oplossingen op maat, die mensen in staat stelt langer en met voldoening aan het werk te blijven. Het voorzien van een dergelijk kader, met aangepaste begeleiding, zal de problematiek van bijvoorbeeld agressieve klanten niet wegnemen, maar zal mensen wel sterker maken om daar beter mee te kunnen omgaan. Flexibele werkvormen aanbieden zal de druk van familiale verplichtingen misschien niet verlichten, maar biedt wel mogelijkheden tot verbetering. In elke werkomgeving zijn er opportuniteiten om iets te doen. En zoals altijd is het een kwestie van geven en nemen en van gedeelde verantwoordelijkheid.

Aan het werk blijven als doelstelling

Laten we ten slotte ook niet vergeten dat 14% van de Belgen aan een psychische aandoening lijdt. In 2013 riep de OESO ons land op eindelijk werk te maken van een benadering om die mensen te activeren en te integreren. Ook hier hebben werkgevers een belangrijke rol te spelen. Want door een kader te creëren waar men meer dan vandaag op maat kan werken, vermijdt men niet alleen dat mensen ziek worden, maar kunnen ook zij die met een psychische aandoening kampen hun job houden. Of moeten we ervan uitgaan dat de gemeenschap, wij allen dus, moeten instaan voor de financiering van een passief makende solidariteit? Door werk te maken van gezond werk op maat, kunnen we niet alleen mensen duurzaam aan het werk houden en krijgen, maar dragen we ook bij tot het verbeteren van de competitiviteit van de arbeidsmarkt en economie. En zo is de cirkel gesloten.