Hans Moleman
‘Waarom Woestijnvis zomaar Chinees kan worden’
Is een multimediale opmars van Alibaba, het Chinese e-commercebedrijf van multimiljardair Jack Ma, een ontwikkeling waar je als film- en informatieconsument blij van mag worden?
Het was nieuws dat de afgelopen dagen in de Vlaamse media weinig aandacht kreeg: Alibaba gaat eigen internettelevisie beginnen. TBO is het bedrijf gedoopt: Tmall Box Office.
‘Our mission, the mission of all of Alibaba, is to redefine home entertainment’, verklaarde Alibaba’s hoofd digital entertainment Patrick Liu op het Shanghai Film Festival tegen persbureau Reuters. ‘Our goal is to become like HBO in the United States, to become like Netflix in the United States.’
Alibaba kennen we: de Chinese versie van Hebbes en eBay. Grootste e-commercebedrijf ter wereld, twintig jaar geleden opgericht door Jack Ma, een ondernemende leraar Engels uit Hangzhou. Vorig najaar naar de beurs in New York gegaan, een slordige 20 miljard euro opgehaald. Jack in een klap miljardair. Sprookjesverhaal uit het Verre Oosten.
Met het nieuwe geld is Alibaba nu de vleugels wijd aan het uitslaan. Jack Ma wil de onderneming de komende jaren laten uitgroeien van een onlinehandelsmarkt tot een internationaal multi-dienstenconcern. Met een paar tikjes van de vinger een nieuwe banklening, een vakantiereis, een nieuwe date, een taxi, een film, een spannende tv-serie of informatie over een handzaam bedrijf waarin je kunt beleggen: Jack Ma gaat het leveren, op je smartphone.
De Ali Lifestyle, noemen ze het op het hoofdkantoor in Hangzhou. En die wil Jack niet alleen in China gaan aanbieden, maar wereldwijd. Alibaba heeft zich begin 2015 als doel gesteld binnen tien jaar de helft van de omzet uit het buitenland halen. Nu is dat nog maar 5 procent.
Waarom Woestijnvis zomaar Chinees kan worden
Dat belooft de nodige overnames en investeringen. In India, Rusland, Brazilie en Indonesie is Alibaba al druk bezig voet aan de grond te krijgen. In de VS wordt de markt verkend, en ook Europa zal niet achterblijven.
Hollywood
Vooral de investeringen in de mediasector zijn interessant. Tmall Box Office gaat tegen betaling Chinese en buitenlandse flims en tv-series tonen, en het bedrijf wil ook eigen content produceren. Ma heeft zich in China al ingekocht in de film- en tv-produktie, en de verwachting is dat hij ook in het buitenland zal toeslaan. In de Hollywood Reporter, het lijfblad van de Amerikaanse amusementsindustrie, wordt al enige tijd gespeculeerd welke filmstudio in Los Angeles straks een Chinese eigenaar krijgt.
De oprichting van een Chinese Netflix/HBO is al Ma’s tweede mediamanoeuvre deze maand. Begin juni werd bekend dat Alibaba voor 1,2 miljard yuan, een kleine 200 miljoen euro, een aandeel van 30 procent koopt in China Business News.
CBN is zeg maar de Financial Times van China: een onderdeel van de Shanghai Media Group,het machtige mediaconcern van de gemeente Shanghai. CBN zocht als Chinese zakenkrant met eigen site, tv en radio naar een alomtegenwoordige digitale partner. Dan kom je snel uit bij Alibaba: bijna de helft van alle Chinezen is er klant.
Het lijkt het begin van een lange mars door de internationale mediawereld. Want daar wil China zijn geluid meer laten horen, zeker in het financiele territorium waar westerse mediabedrijven als Bloomberg en Reuters nu nog de toon zetten -en in de film en tv-wereld, waar Hollywood heerst. Met een internationaal geaccepteerde partner als Jack Ma is die soft power eenvoudig te bereiken dan via traditionele organen als persbureau Xinhua, de People’s Daily en de Global Times, waar een doordringende Partijlucht omheen hangt.
Monsterrol
Is een multimediale opmars van Alibaba – of Tencent en Baidu, om twee voorname Chinese concurrrenten van Ma’s concern te noemen – een ontwikkeling waar je als film- en informatieconsument blij van mag worden?
Dat valt te bezien. Als Alibaba een filmstudio in Hollywoord koopt die vervolgens zijn scenarioschrijvers opdracht geeft geen nare corrupte Chinezen meer in het script te zetten, dan wordt het allemaal wel voorspelbaar. Wie nog twijfelt over de saaiheid van propaganda, moet maar eens de door Peking gesponsorde ‘documentaires’ bekijken die Discovery Channel al heeft gemaakt.
De uitdaging voor nieuwe Chinese mediabedrijven als Alibaba wordt om originele films en programma’s voor een internationaal (en Chinees) publiek te maken, die een poging doen een gebalanceerd beeld te geven van het echte China.
Een fel realistisch modern hofdrama rond de val van partijkopstuk Bo Xilai -met een prachtige monsterrol voor zijn moordadige vrouw Gu Kailai- is dan wellicht nog wat te hoog gegrepen. Wel jammer -denk eens aan de kijkcijfers die zo’n Dynasty-met-Chinese-karakteristieken zou kunnen scoren.
Man eet hond?
Maar een gruizig hedendaags drama over een vervuilde stad, waar koppige burgers samen met enkele dappere officials kampen met smerige fabrieksbazen en hun corrupte vrienden op het gemeentehuis, dat moet toch te doen zijn. Jack Ma zet zich met zijn kapitaal -hij is sinds de beursgang in New York een van de rijkste mensen op aarde- al enige tijd persoonlijk in voor een beter milieu, en Peking heeft de strijd tegen de vervuiling ook hoger op de agenda gezet. Je kunt er sinds kort echt op afgerekend worden, als lokale partijfunctionaris, als het in jouw achtertuin een milieuramp is.
Woestijnvis
En in Vlaanderen, is daar voor Jack Ma ook wat te shoppen? In de tv-sector hebben we zeker iets moois te bieden. Creatieve content, daar is Europa goed in – en in Belgie blazen we ons partijtje mee.
Droom eens mee: Jack Ma koopt zich voor een mooi pak miljoenen in als grootaandeelhouder bij De Vijver Media. Woestijnvis mag dan voortaan meewerken aan pakkende visuele formats die zich lenen voor versteviging van de soft power waar Peking zo naar verlangt.
Hier en daar een subtiele Chinese storyline erin, en klaar is kees. Of simpelweg een Chinese editie van Man bijt Hond. Man eet Hond: daar kunnen geen honderd Confucius-instituten tegenop.
Kunnen we als trouwe kijkers na afloop van het eerste seizoen vast ook de hymne van het ministerie van internetzaken in Peking, de Cyberspace Administration of China (‘Official Sponsor Man Eats Dog’) meeneurien:
Een internetmacht: waar het internet is, is de glorieuze droom
Een internetmacht: in cyberspace denken we aan thuis
Een internetmacht: laat de wereld weten dat de Chinese droom ons verheft
Een internetmacht: ik sta pal voor mijn land in de wereld
Hans Moleman is journalist en schrijver. Van 2004 tot 2012 was hij correspondent van de Volkskrant en De Morgen in Shanghai, daarvoor berichtte hij vanuit Johannesburg zeven jaar over zuidelijk Afrika. Zijn boek ‘De Rode Miljardair – Hoe Jack Ma met Alibaba de wereld wil veroveren’ ligt deze maand in de winkel. Het is ook als e-book verkrijgbaar.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier