De pas ontdekte voorliefde voor open source is ongemakkelijk voor een autoritaire staat als China.
Aan de basis van de digitale economie ligt een fundering van open-sourcesoftware, die vrij beschikbaar is voor iedereen. De meeste websites draaien op Apache en Nginx, de meeste computerservers op Linux. Kubernetes, dat veel gebruikt wordt om cloudcomputing te beheren, is ook open source. De software wordt onderhouden door een wereldwijde gemeenschap van ontwikkelaars.
China is de afgelopen jaren een integraal onderdeel van die gemeenschap geworden. Na Amerika en India is het de thuisbasis van de grootste groep ontwikkelaars op GitHub, ’s werelds grootste opslagplaats van open-sourcesoftware. China is vooral actief geweest in de ontwikkeling van open-sourcemodellen met artificiële intelligentie (AI), waaronder die van DeepSeek.
Toch is de opkomst van open technologie die gebaseerd is op transparantie en decentralisatie, ongemakkelijk voor een autoritaire staat. Als de Communistische Partij besluit controle uit te oefenen, kan dat zowel de innovatie in eigen land belemmeren als de kans van ontwikkelaars om hun technologie naar het buitenland te exporteren.
Nieuwe impuls
Het momentum voor de open-sourcebeweging in China kwam in 2019, toen Huawei door Amerika werd uitgesloten van het gebruik van Googles besturingssysteem Android. Dat gaf nieuwe urgentie aan de inspanningen om minder afhankelijk te worden van westerse technologie. Open source bood Chinese techbedrijven een snellere manier om hun eigen programma’s te bouwen. In 2020 lanceerde Huawei OpenHarmony, een familie van open-sourcebesturingssystemen. Het sloot zich ook aan bij Alibaba, Baidu en Tencent om de OpenAtom Foundation op te richten, die zich richt op opensource-ontwikkeling.
AI heeft China’s open-sourcebeweging een nieuwe impuls gegeven. Chinese bedrijven en de overheid zien open modellen als de snelste manier om de kloof met Amerika te verkleinen. De modellen van DeepSeek hebben de meeste interesse gegenereerd, maar Qwen, ontwikkeld door Alibaba, wordt ook hoog gewaardeerd.
Hoewel westerse bedrijven hebben geëxperimenteerd met DeepSeek, vrezen sommige een verstoring van de Chinese AI-tools door toekomstige Amerikaanse beperkingen. Anderen maken zich zorgen over achterdeurtjes in de code, waarmee ze bespioneerd kunnen worden.
De Amerikaanse regering kan het moeilijk maken voor Chinese open-source-ontwikkelaars. Ze zou kunnen proberen China af te sluiten van GitHub, dat eigendom is van Microsoft. De Chinese overheid heeft Gitee gepromoot, een binnenlands alternatief. Maar weinig lokale programmeurs gebruiken het.
China ziet open modellen als de snelste manier om de kloof met Amerika te verkleinen.
Gevoelige inhoud
Toch is China’s eigen regering de grootste bedreiging voor het open-source-experiment van het land. In 2021 beperkte de overheid de toegang tot GitHub, bezorgd dat het platform gebruikt zou worden om politiek gevoelige inhoud te hosten. In 2022 kondigde de overheid aan dat alle projecten op Gitee onderworpen worden aan officiële controle.
De Chinese overheid heeft open source tot nu aangemoedigd omdat het haar doelstellingen dient om binnenlandse innovatie te versnellen en de afhankelijkheid van westerse technologie te verminderen. Maar als de Chinese leiders de cultuur van vrijheid en experimenteren waarop open technologie gebaseerd is aan banden leggen, zullen ze het potentieel ervan beperken.
