Vragen over voorzittersbenoeming Jack Hamande bij telecomwaakhond

De Belgische telecomtoezichthouder BIPT heeft een nieuwe voorzitter, Jack Hamande. Als de selectieprocedure een maatstaf is, is de onzekerheid aan de top niet voorbij.

Met de vakantiekleren al ingepakt, besliste de regering op 24 juli om toch nog een nieuwe voorzitter bij het Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie (BIPT) te benoemen. Dat was niet Luc Hindryckx, wiens aanstelling op 17 januari door de Raad van State was vernietigd na ruim drie jaar voorzitterschap. Het werd Belgacom-directeur Jack Hamande, een ULB-alumnus met een diploma industriële en organisationele psychologie en een cv van commerciële functies bij Verizon Business en Cisco Systems. Hij was al weken voordien door de Franstalige pers als topfavoriet naar voren geschoven.

Er is nu een bijzonder evenwicht bij het vierkoppige directiecomité van het BIPT, dat officieel bekendstaat als de ‘raad’. Jack Hamande, tot voor kort de lobbyist van Belgacom bij de Waalse overheden, zetelt er nu naast Luc Vanfleteren, ex-Telenet. Vanfleteren, van CD&V-signatuur, was bij de vorige selectieprocedure in 2009 uit de boot gevallen. Hij is nu geruisloos opgevist om het mandaat van raadslid Catherine Rutten vol te maken, die naar pharma.be is vertrokken.

Een van de opdrachten van de nieuwe Raad is de openstelling van de kabel van Telenet en van de tv-diensten van Belgacom in goede banen te leiden.

Luc Hindryckx vocht de benoeming van Hamande in extremis nog aan voor de Raad van State. Die verwierp de uiterste hoogdringendheid. Het arrest gaf wel details over de manier waarop de selectieprocedure onder voogdijminister Johan Vande Lanotte (sp.a) was verlopen. Dat doet vrezen dat de positie van Jack Hamande op haar beurt aanvechtbaar is.

Het selectiecomité dat voogdijminister Johan Vande Lanotte samenstelde voor de benoeming van de nieuwe voorzitter had vier leden: twee Engelstalige reguleringsexperts (Martin Cave en Peter Alexiadis), een vrouw uit de informaticapraktijk (Saskia Van Uffelen) en een human resources- en managementspecialist (Michel Damar).

In 2009, bij de vorige BIPT-benoemingen, had voogdijminister Vincent Van Quickenborne een apolitieke vakjury aangesteld. Dit keer was de selectie meer politiek gekleurd. Bij Martin Cave kwam Vande Lanotte via Bruno Liebhaberg, een Solvay-economist uit de Joodse intelligentsia rond de ULB. Liebhaberg is bekend in socialistische kringen, onder meer door de oprichting in 2006 van Gauche Réformiste Européenne (G-R-E), een vzw rond een aantal PS-notabelen die pleit voor een sociaal Europa. Hij is ook algemeen directeur van het Brusselse Centre on Regulation in Europe (CERRE), een publiek-private denktank die regulatoren, operatoren en onderzoekers bijeenbrengt. Het BIPT is er cofinancier en stichtend lid. Reguleringsgoeroe Martin Cave was er co-academisch directeur.

Pro-Kroes-kritiek Alexiadis

Cave was ook de uitgever van een CERRE-studie uit februari, waaraan het tweede Engelstalige jurylid, advocaat Peter Alexiadis van Gibson, Dunn & Crutcher, meewerkte. In 2011 was Alexiadis een van de twee auteurs van een vlammend artikel in Utilities Law Review tegen de Belgische openstelling van de kabel. De auteurs beschuldigden de Belgische regulatoren ervan de richtlijnen van de Europese Commissie te “negeren”, “onwillig” te zijn om een gemeenschappelijke regelgevende aanpak binnen Europa te aanvaarden en de autoriteit van de Commissie te ondermijnen. Zij raadden de Europese Commissie aan tussenbeide te komen in de rechtszaak die de kabeldistributeurs voor het hof van beroep in Brussel tegen de openstelling van de kabel hebben lopen.

Advocaat Peter Alexiadis noemt het “diep beledigend” dat we hem durven te vragen of hij na zijn uitgesproken stellingname in Utilities Law Review nog wel kan zetelen in een jury die over gewezen BIPT-voorzitter Luc Hindryckx moet adviseren. “Ik geloof dat ik het recht heb, als iemand die ook academicus is, om commentaar te leveren op beslissingen die niet de juiste zijn. (…) Die beslissing is genomen door het BIPT, niet door zijn voorzitter, en ik speel geen rol in het aanvechten van die beslissing”, reageert hij.

Martin Cave verontschuldigt zich dat hij “geen vragen wenst te beantwoorden” over de selectieprocedure.

De Belgische juryleden

Bull Belux-CEO Saskia Van Uffelen vertegenwoordigde de bedrijfswereld in de jury, vertelt kabinetschef Jan Cornillie van Vande Lanotte. In november 2012 is ze door Johan Vande Lanotte benoemd tot de Belgische ‘Digital Champion’, de nationale vaandeldrager van het Digitale Agenda-programma van EU-commissaris Neelie Kroes, die probeert het Europese regelgevende kader te vereenvoudigen en meer macht bij de Commissie te leggen.

Michel Damar, het vierde jurylid, is ingebracht om zijn “ervaring in human resources management”, zegt Cornillie. De 62-jarige Damar is ook een sterkhouder van de PS. Sinds medio 2011 is hij zelfstandig managementadviseur, maar in 1989-’91 ontwierp hij als kabinetschef van PS-minister Philippe Moureaux mee de wet op de overheidsondernemingen. Hij was elf jaar voorzitter van de NMBS aan de zijde van gedelegeerd bestuurder en huidig CD&V-senator Etienne Schouppe. Tegelijk was hij secretaris-generaal bij het ministerie van Ambtenarenzaken. Later werd Damar voorzitter van de federale overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer. Hij rondde zijn carrière af als secretaris-generaal bij de personeelsdienst van de federale overheid.

Op die laatste periode zoomden de advocaten van Luc Hindryckx in augustus voor de Raad van State in. Jack Hamande was tussen juni 2009 en september 2012 directeur-generaal van het directoraat-generaal Organisatie- en Personeelsontwikkeling binnen de federale overheidsdienst Personeel en Organisatie. Daarmee was hij lid van het achtkoppige directiecomité onder voorzitter Jacky Leroy, terwijl Damar als secretaris-generaal rechtstreeks voor Leroy werkte. “Mijnheer Damar had een vrije opdracht binnen de FOD P&O, specifiek inzake de evaluatie van mandaathouders. Maar hij was maar één persoon in een jury van vier. Dat ze nog samengewerkt hebben, was zeker geen overweging”, zegt Jan Cornillie, die onderstreept dat hij niets van de jury hoorde tussen haar aanstelling en het ondertekende selectieverslag. “In essentie was dit ook een discussie tussen Franstalige kandidaten. Voor ons (de sp.a) was er geen belang.”

De grootste handicap voor Hindryckx was wat Jan Cornillie de “juridische fictie dat het mandaat nooit heeft bestaan” noemt, verwijzend naar Hindryckx’ drie jaar voorzitterschap van het BIPT. Aangezien de Raad van State de benoeming heeft geannuleerd, heeft ze nooit bestaan en kan Hindryckx ze niet aanvoeren als bewijs van zijn kwaliteiten, is de redenering. Alleen was Hindryckx daarover niet ingelicht. Integendeel: de uitnodiging tot deelname aan de selectie, die gereserveerd was voor kandidaten die in 2009 de tweede ronde hadden gehaald, bevatte een vraag om geactualiseerde cv’s en strategische nota’s in te sturen, zoals de Raad van State in zijn arrest van 26 augustus vaststelde. Jan Cornillie verdedigt de jury: “Zij heeft zich gebaseerd op de visie en de managementkwaliteiten die de kandidaten hebben kunnen tonen of aanwijzen binnen dat gesprek.”

Dat de jury geen rekening hield met verwijzingen naar zijn prestaties op het terrein, was wel ongelukkig voor Hindryckx, die een paar maanden voordien nog door zijn 26 collega’s-regulatoren was verkozen tot de toekomstige voorzitter van de Europese conferentie van regulatoren Berec, hun vertegenwoordiging tegenover de EU-Commissie.

Het is ook ironisch dat de Raad van State de benoeming van Hindryckx in januari onder meer vernietigde omdat de selectiecommissie van Van Quickenborne geen rekening had gehouden met de ervaring en positieve evaluatie van de toen uittredende BIPT-raadsleden Denef en Van Bellinghen. “Daarmee rekening houden, is geenszins van die aard de gelijkheid tussen de kandidaten te breken, zolang het maar geen recht op voorrang voor de mandaatvernieuwing meebrengt”, argumenteerde het arrest.

Schouderklopje op LinkedIn

Jack Hamande had niet alleen bij de jury een goede bekende. De kandidaten werden ook getest bij Selor. Eerst met geautomatiseerde tests, waar een aangekondigde standaardtest op abstract denken werd weggelaten. Vervolgens met een managementproef waarbij de kandidaten twee uur krijgen om een fictieve noodsituatie bij een bedrijf op te lossen. De bespreking die daarbij hoort, werd geleid door Marc Van Hemelrijck, de CEO van Selor zelf, geassisteerd door twee gecertifieerde assessoren.

Van Hemelrijck was een collega van Hamande in het directiecomité van de federale overheidsdienst personeel en organisatie in de periode 2009-2012. Hij is ook een van de mensen die aan Jack Hamande op LinkedIn een schouderklopje geven voor zijn prestaties in “change management” (en vice versa). “Wij geven alleen een ‘go’- en een ‘no go’-inschatting. En daarmee zeg ik niet dat wij een ‘no go’ hebben gegeven aan Luc Hindryckx”, vertelde Van Hemelrijck ons over de Selor-proeven.

Dat is helemaal juist. Het arrest van de Raad van State noteert dat Selor Hamande en Hindryckx beiden “apte” (geschikt) bevond. De jury koos uiteindelijk voor Hamande wegens zijn grotere “beheersing van moderne managementmethodes” en zijn grotere “capaciteiten om te overtuigen, te onderhandelen en te communiceren (…) zelfs al moet hij meer aandacht aan details en de operationele dimensies besteden”, stelt het vonnis vast.

In zijn afwijzing van de hoogdringendheid van het beroep van Luc Hindryckx belooft de Raad van State de klacht van Hindryckx ten gronde af te werken vóór het verstrijken van Hamandes mandaat op 9 oktober 2015. In het tempo waarmee het beroep van Denef/Van Bellinghen uit 2009 is behandeld, zou dat december 2016 worden.

Het is nog onduidelijk of Luc Hindryckx, die in het politieke getouwtrek na zijn selectie in 2009 bij het CdH van Joëlle Milquet om steun ging aankloppen, zijn beroepsprocedure ten gronde zal doorzetten. Wel is zeker dat de procedure er niet alles aan heeft gedaan om de schijn van een mogelijke vooringenomenheid te vermijden.