Voertuigenbouwer Van Hool wordt steeds minder Belgisch

De voertuigenbouwer Van Hool boekte opnieuw verlies in het boekjaar 2022. De onderneming verwacht dat het in 2023 beter zal gaan. Maar na drie verliesjaren op rij is het eigen vermogen fors geslonken en zijn de bankschulden sterk gestegen. In België verdwenen sinds eind 2016 ruim duizend werknemers.

De familiale onderneming uit Koningshooikt is de vierde grootste voertuigenbouwer van het land, na de twee fabrieken voor personenwagens en vrachtwagens van Volvo in Gent, en Audi in Brussel. Van Hool is bekend voor industriële voertuigen, en vooral voor bussen en touringcars. Die maken vier vijfde van de omzet uit. Het bedrijf wordt sinds 2013 geleid door de derdegeneratietelg Filip Van Hool (59).

Net de kernactiviteit, de bussen en de touringcars, dreigde de onderneming tijdens de coronapandemie fors te doen kapseizen. Ook in 2022 leed de consoliderende holding, de nv Immoroc, nog verlies (zie balanscijfers). 2019 was het laatste winstjaar. Door de drie verliesjaren zakte het eigen vermogen naar iets meer dan 7 procent van het balanstotaal. De bankschulden klommen naar meer dan 200 miljoen euro naar 45 procent van het balanstotaal. Toch vindt het bedrijf niet dat zijn lot vandaag in handen van de banken ligt. “Het zal vooral van ons afhangen”, vindt woordvoerder Dirk Snauwaert. “We lanceerden twee nieuwe gamma’s: één bij de touringcars en één bij de stadsbussen. Die laatste zijn volledig CO2-vrij. We hebben al meer dan 300 van die bussen verkocht in amper iets meer dan een jaar.” Het bedrijf heeft al orders voor 2024 en 2025.

Oorlog in Oekraïne

Van Hool blikt in het jaarverslag nog even achteruit op de voorbije zwarte jaren. De pandemie deed de markt van touringcars stilvallen. Die markt herstelde pas sinds vorig jaar. Maar in februari 2022 volgde de oorlog in Oekraïne. Die leidde tot een aanzienlijke stijging van de kosten, “in het bijzonder het personeel, onderdelen, energie en intresten, en de verstoring van de toeleveringsketen”. De aankoop van grond- en hulpstoffen steeg met 70 procent. In België was er de loonindexering met 8,14 procent.

De verstoringen in de toelevering leidden ook tot een vertraging in de levering van voertuigen. Dat leidde dan weer tot een uitstel van inkomsten en dus broodnodige cash. Van Hool verwacht dat de verstoring van de toeleveringsketen deze zomer grotendeels zal stabiliseren. “Dat betekent dat het ergste wellicht voorbij is”, zegt woordvoerder Dirk Snauwaert. “Maar de verstoringen zijn daarmee nog niet helemaal van de baan.”

Het bedrijf blikt weliswaar optimistisch vooruit in zijn jaarverslag. “Met een sterk toegenomen orderboek blijft de Van Hool-groep de uitdagingen in een moeilijke economische context met vertrouwen aangaan. Het herstel zal zich structureel voortzetten.”

Duizend mensen weg in Koningshooikt

Eind vorig jaar had Van Hool 2.652 werknemers in België. Eind 2016 waren dat er nog 3.674. In zes jaar verdwenen meer dan duizend werknemers in België. Dat gebeurde op een natuurlijke manier, onder meer door pensionering en het niet vervangen van tijdelijke mensen. Ook de invoering van tijdelijke werkloosheid tijdens de pandemie deed goed geschoolde technici, dus begeerde arbeidskrachten, Van Hool vaarwel zeggen.

De voertuigenbouwer heeft sinds 2013 een filiaal in Skopje in Noord-Macedonië, waar 1.300 mensen werken. Het loonverschil spreekt boekdelen. De personeelskosten bij Immoroc, dat de activiteiten in Noord-Macedonië in de balans meetelt, bedroegen vorig jaar 144 miljoen euro. De personeelslasten in de balans van de nv Van Hool, dat Macedonië niet meetelt, bedroegen 131 miljoen euro. Op de betaalrol van Van Hool staan vooral de werknemers in België. “Wij werven in beide vestigingen aan”, benadrukt woordvoerder Dirk Snauwaert. “Wij hebben zowel in Koningshooikt als in Noord-Macedonië honderd vacatures.”