VN promoten duurzame ontwikkeling bij bedrijven: ‘De helft weet niet wat SDG’s zijn’

De Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties (SDG’s) zijn nog te weinig bekend. Van de bedrijven die op de hoogte zijn, gebruikt de helft ze om duurzamer en maatschappelijk relevanter te worden.

Op 25 september 2015 ondertekenden de 193 lidstaten van de Verenigde Naties een nieuwe duurzaamheidsagenda voor 2015-2030. De Sustainable Development Goals (SDG’s) of Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen die ze bevat, vormen de opvolger van de Millenniumdoelstellingen, die liepen van 2000 tot 2015. Het gaat om zeventien doelstellingen ( zie illustratie), opgedeeld in samen 169 doelen. Ze fungeren als een internationaal referentiekader om de wereld duurzamer te maken op economisch, sociaal en ecologisch gebied. Van individu over bedrijf tot overheid, iedereen kan nagaan welke SDG’s hij toepast of waarop hij wil inzetten. In tijden waarin het binnen de bedrijfsmuren gonst van een term als purpose ofwel de bestaansreden van een bedrijf, zijn de SDG’s voor ondernemingen een manier om die bestaansreden scherp te stellen.

“Colruyt gebruikt de SDG’s op drie manieren”, verklaart Astrid Van Parys, CSR-manager bij de retailer. CSR staat voor Corporate Social Responsibility of Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Doorgaans zijn het de CSR-managers die de duurzaamheid en de SDG’s in het bedrijf slijpen. “Ze bieden inspiratie. Wij waren al sterk bezig met duurzaamheid, maar de SDG’s helpen ons te zien hoe goed we aan het werken zijn en waarop we de komende jaren moeten inzetten. Ze geven een perspectief op lange termijn. Als beursgenoteerd bedrijf zijn wij verplicht ook over niet-financiële informatie te rapporteren. De SDG’s bieden ons daarvoor een rapporteringskader. Ten slotte gebruiken we ze als een strategische tool. We kunnen bijvoorbeeld voor onze verschillende winkelformules, zoals OKay en DreamLand, bekijken welke SDG’s voor hen van belang zijn, hoe ze aansluiten bij hun doelgroep.”

Beursgenoteerd

Ook de speelkaartenproducent Cartamundi integreert de SDG’s in zijn werking, zegt CSR-manager An Christiaen: “Ze vormen een makkelijke tool om in een internationale omgeving te praten. En ze tonen aan dat iedereen wel iets doet op het gebied van duurzaamheid. Die term wordt vaak geassocieerd met milieu, maar heeft ook te maken met onderwijs of logistiek. Wij werken met het Voka Charter Duurzaam Ondernemen, dat zich ook op de SDG’s baseert. Op groepsniveau werkt Cartamundi meer met duurzaamheidstrajecten dan met de SDG’s. We zijn, zoals veel bedrijven, bezig met plasticreductie, hoe we de cellofaantjes rond de speelkaarten kunnen vervangen door iets duurzaams, bijvoorbeeld.”

“Een van de redenen voor het Voka Charter is dat de Europese Commissie veel nadruk zal leggen op de SDG’s”, zegt Dirk Fransaer, managing director van VITO, een Vlaamse onafhankelijke onderzoeksorganisatie voor cleantech en duurzame ontwikkeling. “Een andere reden is dat uit onderzoek blijkt dat beursgenoteerde bedrijven die inzetten op duurzaamheid, beter presteren dan de markt. Er zijn bijvoorbeeld nu al bedrijven die voor nieuwe investeringsprojecten die op twintig of dertig jaar lopen, een CO2-taks opnemen in hun berekening (hoewel zo’n taks er nog niet is, nvdr). Dan kan hun later een groot voordeel opleveren.”

Onderzoek

Hoewel de SDG’s bijna vijf jaar bestaan en heel wat bedrijven ermee aan de slag gingen, zijn ze nog lang geen gemeengoed. De nieuwe Werkbarometer-CSR Monitor van het trendonderzoeksbureau Trendhuis, waarvan de resultaten vandaag worden bekendgemaakt, geeft een wat pessimistischer aanblik. “De helft van de bedrijven weten niet wat de SDG’s zijn, het is Chinees voor hen”, zegt Nathalie Bekx, de CEO van zowel Trendhuis als de vzw Time4Society. “Van de bedrijven die het wel weten, gaat de helft er niet mee aan de slag. Vooral de moeilijke meetbaarheid is een probleem. Het thema duurzaam ondernemen komt nu vaak terecht bij de marketing of de hr, maar weinig bij mensen die het kunnen meten. Eric de Deckere van Havenbedrijf Antwerpen is wel zo iemand.” De duurzaamheidsmanager van Havenbedrijf Antwerpen werd in 2017 bekroond als CSR Professional of the Year. Dat is een prijs die Time4Society elk jaar uitreikt aan mensen die in hun organisatie de drijvende kracht zijn achter maatschappelijk verantwoord ondernemen. De nieuwe laureaten worden vanavond bekendgemaakt.

Kmo’s

Vooral in grote bedrijven raakt de functie CSR-manager dus steeds meer ingeburgerd, maar bij de kmo’s valt duurzaamheid vaak onder hr, communicatie of marketing. Heel wat kmo’s staan welwillend tegenover duurzaamheid, maar zoeken vooral naar concrete no-nonsenseadviezen, terwijl de SDG’s eerder geschikt zijn om na te denken over de strategie en de visie op de lange termijn.

“De overheid probeert kmo’s vooral tools aan te reiken”, zegt Anneleen Malesevic, communicatiemedewerker van het Federaal Instituut Duurzame Ontwikkeling (FIDO). Een van de taken van deze overheidsdienst, die valt onder het kabinet van federaal minister voor Duurzame Ontwikkeling Marie- Christine Marghem (MR), is zijn expertise over duurzame ontwikkeling ter beschikking te stellen. Het FIDO werkt onder meer met een SDG Barometer om uit te vissen hoe het gesteld is met duurzaamheid in de bedrijven, en wijst elk jaar een handvol organisaties aan als ambassadeur. Havenbedrijf Antwerpen is een van de zeven ambassadeurs voor 2020. “De ambassadeurs moeten andere bedrijven ertoe aanzetten met de SDG’s aan de slag te gaan. Zij hebben projecten die de SDG’s vertalen van iets abstracts naar iets concreets”, zegt Anneleen Malesevic.

Sustatool is een voorbeeld van een online-instrument dat kmo’s moet helpen duurzaamheid te integreren in hun bedrijfsstrategie en de uitvoering te meten. Het is ontwikkeld door Hans Verboven, hoogleraar CSR en businessethiek aan de Universiteit Antwerpen. Volgens Bie De Keulenaer, projectmedewerker maatschappelijk verantwoord ondernemen bij het departement Werk en Sociale Economie kwam Sustatool op het goede moment: “Er gebeurt zoveel ad hoc, maar er was geen tool op maat van kmo’s. Nu werkt als proef een vijftiental bedrijven ermee. Het is niet iets wat je op een uurtje invult, bedrijven hebben ondersteuning nodig om het instrument te gebruiken.”

Hoewel kmo’s minder budget en tijd hebben dan grote bedrijven en daardoor bijvoorbeeld geen CSR-manager hebben, ziet Dirk Fransaer van VITO wel een ander voordeel voor kleine en middelgrote bedrijven. “Als je inzet op meerdere technologieën tegelijk, heb je meer kans op succes dan wanneer je één technologie kiest. Neem drie afzonderlijke problemen als waterzuivering, het huishoudelijk afval beperken en duurzame energie. Als je die met elkaar verbindt, kan dat geld opbrengen. Multinationals die dat willen doen, moeten eerst aantonen dat die activiteiten binnen hun kerntaken vallen en winst opleveren. Kmo’s zijn daar soepeler in. Zij zien een kans om geld te verdienen, ook al moeten ze daarvoor een nieuwe activiteit opstarten. Het gaat erom duurzaamheid niet enkel te zien als iets dat je moet afvinken op een lijstje.”