‘Veel verandert, maar lang niet alles’

Bart De Smet, sinds vorige maand de voorzitter van Ageas, kijkt terug op zijn loopbaan.

Ik begon aan mijn carrière in 1982. Het jaar waarin Michael Jackson zijn album ‘Thriller’ uitbracht en een buitenaards wezen de woorden ‘ET phone home’ uitsprak. 1982 bracht ook belangrijke technologische vernieuwingen zoals de eerste cd en de Commodore 64, de iconische homecomputer met maar liefst 64kb werkgeheugen. Het was het jaar van de Falklandoorlog, en Israël trok zich terug uit Sinaï in Egypte. In België besliste de regering-Martens V om de Belgische frank met 8,5 procent te devalueren om de concurrentiekracht van het land te versterken.

2020 zal ongetwijfeld herinnerd worden als het jaar waarin covid-19 alle facetten van ons leven veranderde: de manier waarop we consumeerden, relaties onderhielden en werkten. En hoewel de impact van covid-19 niet te onderschatten is, heeft de bedrijfswereld sinds 1982 al meerdere metamorfoses ondergaan door tal van factoren. Laat me een aantal toelichten.

Ten eerste zijn de enorme technologische ontwikkelingen van de voorbije 40 jaar niet te onderschatten. Technologie is steeds toegankelijker geworden. Denk maar aan het succes van de personal computer en de smartphone. Ook was vroeger de IT-afdeling een allesbepalende ivoren toren die het tempo van het bedrijf aangaf. Vandaag is deze afdeling een businesspartner geworden die meedenkt met haar interne klant en in partnerschap de bedrijfsdoelen ondersteunt.

Een tweede factor is de toenemende complexiteit. De context waarin organisaties opereren is vandaag minder eenduidig dan vroeger. De wereld is een dorp waar de concurrentie vanuit alle hoeken komt en dat tegelijkertijd veel internationaler geworden is. Ook is de goed geïnformeerde consument vandaag hoogst veeleisend en heeft hij nog maar weinig geduld. Hierdoor is er steeds minder ruimte voor inefficiëntie.

Sociale verschuivingen tot slot hebben ertoe geleid dat bedrijven geëvolueerd zijn van strak hiërarchische structuren, naar participatieve samenwerkingsverbanden. Vroeger werd alles van bovenaf bepaald, was promotie sterk verbonden aan anciënniteit en waren functioneringsgesprekken eerder zeldzaam. Anno 2020 komen beslissingen vaker tot stand in overleg met de verschillende lagen van een organisatie, wisselen medewerkers veel vaker van job, is iemands werkelijke toegevoegde waarde voor het bedrijf bepalend voor een promotie en zijn managers vaak ook coaches die hun medewerkers naar een hoger niveau tillen.

Je kunt er dus niet omheen: de voorbije 40 jaar hebben technologische, sociale en mondiale factoren de bedrijfswereld fundamenteel veranderd. Toch hebben vele facetten van het bedrijfsleven de tand des tijds doorstaan en ook covid-19 zal daar niets aan veranderen. Zowel vroeger als vandaag geldt dat hoe meer je investeert, hoe meer je mag verwachten van het (bedrijfs)leven. Dus ‘hard werken loont’.

Ook is het raadzaam om niet iedere hype blindelings over te nemen. Vaak loont het de moeite om wat afstand te houden, maar wel de nodige flexibiliteit in te bouwen die het mogelijk maakt snel te reageren en de sprong te wagen indien nodig. En soms moet je in die context ook durven om bewust ‘weloverwogen contraire’ te zijn en tegen een hype in te gaan. Een ‘contraire beweging’ kan immers ook de basis zijn voor een unieke marktpositie.

Tot slot vertrek je als bedrijf én als individu nog steeds best vanuit je kerncompetenties. Focus niet te veel op je zwaktes, maar reken daarentegen op collega’s of partners om die zwaktes in te vullen. Je sterktes zijn je hefbomen om het verschil te maken.

Covid-19 zal zeker een aantal bestaande ontwikkelingen versnellen, en ook enkele nieuwe in gang zetten. Maar als je teruggaat in de tijd zijn er naast tal van factoren die een blijvende impact hebben gehad (en zullen blijven hebben) op het (bedrijfs)leven, ook een aantal constanten die iedere organisatie een houvast bieden om te navigeren in woelige tijden.