Urban Crop Solutions werkt samen met biotechpionier Rudi Pauwels

Indoor verticale landbouw kan de landbouw duurzamer maken door meer efficiëntie, korte ketens en hergebruik van afval. Maar volgens Urban Crop Solutions zit een belangrijke toegevoegde waarde mogelijk in moleculaire teelt. Het bedrijf overtuigde de biotechpionier Rudi Pauwels om samen onderzoek te doen naar nieuwe toepassingen.

De Vlaming Rudi Pauwels, die mee bekende biotechbedrijven als Biocartis en Galapagos heeft opgericht, zal in zijn Andalusische uitvalsbasis een onderzoekscentrum bouwen met de ModuleX van Urban Crop Solutions. Pauwels wordt bestuurder in het bedrijf, dat ook werkt aan een nieuwe kapitaalronde. ModuleX is het jongste model voor indoor verticale landbouw van het acht jaar oude Waregemse bedrijf. In de ModuleX-machine en in zijn eigen laboratoria kan Rudi Pauwels samen met de mensen van de start-up onderzoek doen. Dat levert hopelijk producten op om gewassen aan te passen aan de klimaatopwarming, maar ook voor moleculaire voeding.

Het in 2014 opgerichte Urban Crop Solutions is geënt op de integratie van techniek en wetenschap. Frederic Bulcaen, bekend van het industriële ontstoffingsbedrijf Typhoon, richtte de onderneming samen met de Limburger Maarten Vandecruys op. In tegenstelling tot Vandecruys is Balcaen niet operationeel actief. Jean-Pierre Coene is de CEO. Hij heeft net als Bulcaen een industriële achtergrond. Samen met Vandecruys staat de wetenschappelijk directeur Oscar Navarrete voor de onderzoekspoot.

In het Belgische onderzoekscentrum van Urban Crop Solutions, in de Waregemse deelgemeente Beveren-Leie, toont Maarten Vandecruys een plukje katoen dat is gekweekt in een van de tien labo’s. “Dit is het resultaat van een test voor een partij die de 8.000 liter water die in de productie van je jeansbroek zit, wil reduceren naar 100 liter”, zegt de medeoprichter van Urban Crop Solutions. “Een ander project is voor Sioen, dat substraten met natuurlijke composteerbare vezels wil voor de sla- en tomatenteelt.” Urban Crop Solutions kreeg dit jaar van de Europese kamer van koophandel EU Tech Chamber de SDG Award voor circulair ondernemen. SDG verwijst naar de zeventien duurzame doelstellingen van de Verenigde Naties. Urban Crop Solutions kreeg de prijs omdat het met zijn technologie de SDG 11 – steden en gemeenschappen duurzamer maken – helpt te realiseren.

Tarwe vanop Mars

Maarten Vandecruys en CEO Jean-Pierre Coene zien verticale landbouw in afgesloten ruimtes als een nieuwe ontwikkeling in de landbouw. In die ruimtes kun je licht, water, voeding en alle andere omstandigheden perfect controleren. De verticale landbouw zal de openveldlandbouw of serreteelt zeker niet vervangen, zeggen de ondernemers in koor. Wel kan die het productieproces verbeteren. Twee voorbeelden zijn projecten voor IKEA en Puratos.

Het Zweedse hoofdkantoor van de meubelreus IKEA zocht een duurzamer alternatief voor de import van sla uit Zuid-Europa. De prijs mocht evenwel niet stijgen. Het verkooptraject duurde twee jaar, maar Urban Crop Solutions overtuigde IKEA uiteindelijk door niet te kijken naar de slablaadjes, maar naar het eindproduct. “Dat eindproduct was een bepaald volume sla dat IKEA nodig had voor zijn kommen waarin het op de sla de zalm en de tomaat legt”, legt Maarten Vandecruys uit. “Door die sla wat krokanter en steviger te laten groeien, kun je met een kilo sla meer kommen vullen. We slaagden erin 88 procent meer kommen te vullen met dezelfde kilo, terwijl de voedingswaarde gelijk bleef. Dat was de gamechanger om het project te lanceren.”

Het meest futuristische voorbeeld komt uit eigen land. Naar aanleiding van zijn honderdste verjaardag wilde de Belgische bakkerijleverancier Puratos honderd jaar in de toekomst kijken. Het stelde zich als doel de eerste bakkerij op Mars te worden en vroeg Urban Crop Solutions samen met universiteiten en andere organisaties te onderzoeken hoe het tarwe kon kweken in een hermetisch afgesloten systeem, onder de omstandigheden zoals je ze op Mars aantreft. Dat leidde tot het onderzoeksproject SpaceBakery. “Op Mars zijn lavakorrels”, zegt Maarten Vandecruys. “We slaagden erin zulke korrels te gebruiken als substraat. De opbrengst van de tarwe was vijf keer groter dan in openveldteelt. Het leidde ertoe dat de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA contact met ons opnam.”

Minder maar beter

Coene en Vandecruys willen met dat laatste project aangeven dat ze geen schrik hebben om ambitieus naar de toekomst te kijken, maar wijzen er graag op dat ze tegelijk stevig en down to earth verankerd zijn in de Zuid-West-Vlaamse ondernemerstraditie. “Onze drijfveer is nog altijd installaties te verkopen”, zegt Jean-Pierre Coene. “We willen de machines aanleveren om aan indoor farming te doen. In Waregem zitten we in een gebied te midden van de land- en tuinbouwers, maar tegelijk zijn we ook omringd door machinebouwers.” Urban Crops integreerde die lokale landbouw- en machinekennis in één bedrijf, vult Maarten Vandecruys aan: “Eigenlijk zijn wij een exportproduct van die lokale expertise.”

ModuleX is het jongste voorbeeld van de machines van Urban Crop Solutions. Het zijn langwerpige modulaire machines uit inox met verschillende lagen. In zo’n laag kunnen bakjes planten geplaatst worden. De software bepaalt hoeveel licht, warmte, water en voeding ze krijgen via een gesloten geautomatiseerd systeem. Er worden geen pesticiden gebruikt en er is minder water nodig dan op een open veld. De machine schuift de plantenbakken van de ene naar de andere laag, zodat alle planten dezelfde behandeling krijgen.

Klanten die deze machines en het dienstenmodel er rond met de levering van substraat, zaden, kennis en data kopen, kunnen sla, boerenkool of radijs kweken die op veel variabelen beter scoren dan hun tegenhangers op een open veld. “Mensen zeggen altijd dat we meer moeten produceren, maar we moeten integendeel minder produceren maar van betere kwaliteit, en veel minder weggooien”, zegt Jean-Pierre Coene.

Antilichamen

“Helaas is sla verkopen en eigenlijk de hele voedingsindustrie een centiemenbusiness; een kilo sla kost tot 5 à 10 euro”, zegt Jean-Pierre Coene. Op de korte termijn valt daar weinig groei te halen. Daarom is de vandaag aangekondigde samenwerking met Rudi Pauwels zo belangrijk. Als je sla kunt telen met bepaalde moleculen – denk aan antilichamen voor kankerbehandeling of collageen – dan vertegenwoordigt een kilo product misschien 500 euro in plaats van 5 à 10 euro.” Maarten Vandecruys: “Klanten kunnen zo’n systeem dan gebruiken als een soort van bioreactor voor de productie van bepaalde moleculen.” Dat idee gaan Rudi Pauwels en Urban Crop Solutions uitwerken in het Spaanse Malaga. In het onderzoekscentrum, dat nog moet worden gebouwd, zullen wetenschappers zoeken naar commercieel haalbare toepassingen voor de plantgebaseerde moleculaire landbouw. Dat is maar één van de twee onderzoekstrajecten voor het nieuwe centrum. Pauwels en co. zullen tegelijk zoeken naar manieren om landbouwgewassen beter aan te passen aan de gevolgen van de klimaatopwarming, die in Zuid-Spanje elke zomer tastbaarder wordt.

Volgens het Flanders Tech Ecosystem-databestand van het exportagentschap FIT en Dealroom, haalde Urban Crop Solutions al 4,4 miljoen euro kapitaal op. Dat is veel minder dan Amerikaanse concurrenten die soms al boven 100 miljoen euro zitten. “Maar wij staan verder. We zijn een beetje de senior in de sector van vertical farming”, zegt Jean-Pierre Coene.” Vorig boekjaar bedroeg de omzet 2,6 miljoen euro, het team telt veertien voltijdse medewerkers en zes zelfstandigen. Het break-evenpunt kwam in zicht, maar de gestegen energiekosten en de uitgestelde investeringen bij de bedrijven maken dat rendabel worden even moet worden opgeschoven.