Transportbedrijven maken zich op voor een no-deal brexit

De transportbedrijven die dagelijks met tonnen goederen het Kanaal oversteken, houden hun hart vast voor een brexit zonder akkoord. “We weten nog altijd niet waar we aan toe zijn.”

De nieuwe brexit-deadline, 31 oktober, nadert met rasse schreden. Verladers, expediteurs, transporteurs en logistiekedienstenverleners die de goederenstromen tussen het Europese continent en het Verenigd Koninkrijk regelen, maken zich op voor chaotische weken en maanden. “We hebben ons zo goed mogelijk voorbereid”, zegt Kim Notman, de eigenaar en CEO van het transportbedrijf Middlegate Europe. Notman, een West-Vlaming met Schotse roots, heeft magazijnen in Luik, Zeebrugge en Hull. Zijn vrachtwagenvloot steekt dagelijks het Kanaal over met goederen. “Al onze IT-systemen zijn aangepast. Ze zijn verbonden met een douaneagent, zodat er geen gegevens manueel hoeven te worden ingevoerd. Manueel is niet haalbaar, daar hebben we de mensen niet voor. Onze klanten moeten alle vrachtinformatie digitaal aanleveren, maar daar knelt het schoentje”, ervaart Notman.

De verladende industrie laat zich niet opjagen door de nieuwe deadline. In het eerste kwartaal van dit jaar, toen de deadline nog op 29 maart lag, kwam een ware rush naar het Verenigd Koninkrijk op gang. Er werden voorraden opgebouwd en de transporteurs konden niet volgen. Alle magazijnen in het Verenigd Koninkrijk zaten tjokvol. “Die gigantische volumes zien we nu niet. De klanten lijken er gerust in te zijn. Ze hebben in het eerste kwartaal gepaniekt en die magazijnen volgestouwd. Dat heeft veel geld gekost. Ze willen dat niet nog eens meemaken”, legt Kim Notman uit.

De grote bedrijven hebben hun logistieke systemen ondertussen aangepast en kunnen het Verenigd Koninkrijk vanaf eind oktober douanetechnisch behandelen als een derde land. Vooral kmo’s hebben nog veel vragen. Ze rekenen erop dat de transporteur die problemen wel zal oplossen. “We hebben ook klanten die de eerste twee weken van november niets versturen naar het Verenigd Koninkrijk. Even de kat uit de boom kijken”, zegt Notman.

Werk voor specialisten

Lode Verkinderen, de topman van de werkgeversfederatie Transport en Logistiek Vlaanderen, ziet in de brexit een kans voor transportbedrijven die zich specialiseren in goederenstromen naar het Verenigd Koninkrijk. “Een transporteur die maar één keer per week een rit over het Kanaal doet, zal afhaken. Hij zal die volumes laten transporteren door specialisten die ook het afhandelen van de douaneformaliteiten voor hun rekening nemen.”

Volgens Verkinderen bereidt de transportsector zich zo goed mogelijk voor. “Er is een sense of urgency, al hebben we totaal geen impact op welke manier het Verenigd Koninkrijk uit de interne Europese markt zal stappen, en al helemaal niet op de timing. Er is nog heel veel onduidelijkheid.” De transportsector verwacht in de eerste week van november nog niet meteen helikopterbeelden van kilometerslange wachtrijen in Zeebrugge en Calais. “Al ben ik sceptisch. Ik verwacht niet dat het vlot zal verlopen. Iedereen zal met de beschuldigende vinger wijzen naar iedereen, daar kun je donder op zeggen. De Britten zullen wijzen naar Europa, de verladers naar de vervoerders en omgekeerd. Ik vrees voor struisvogelpolitiek aan beide kanten van het Kanaal”, stelt Lode Verkinderen.

De schrik voor lange wachttijden in de havens zit er bij de transporteurs goed in. En iemand zal die wachttijden moeten betalen. Ritten naar het Verenigd Koninkrijk dreigen duurder te worden door de bijkomende douaneformaliteiten en de langere tijdsduur. “We hebben onze leden voorbereid door hen brexit-clausules voor te stellen. Die bepalingen kunnen ze opnemen in hun algemene voorwaarden, waardoor ze ingedekt zijn voor dat soort vertragingen”, legt Verkinderen uit.

Het grootste risico voor de transportsector is de correcte afhandeling van groupagetransporten. “Dat zijn gebundelde vrachten. Stel dat je één vrachtwagen met daarin vijftien deelzendingen hebt, en één zending blijkt niet in orde te zijn. Dan wordt heel die trailer geblokkeerd. Wij vrezen voor belangrijke vertragingen in de havens”, zegt Lode Verkinderen. “Geblokkeerde vrachtwagens zullen files veroorzaken, waardoor ook de vrachtwagens die met alles in orde zijn, tijd verliezen.”

Snelle service op de helling

Dat is ook de vrees van de Belgische textielindustrie, een belangrijke exporteur naar het Verenigd Koninkrijk. “De uitvoer over het Kanaal wordt logistiek en administratief veel complexer”, zegt Fa Quix, de topman van de textielfederatie Fedustria. Vooral het interieurtextiel wordt getroffen door de brexit. “Ik hoor dat veel Britse klanten zich niet veel gelegen laten liggen aan die douaneformaliteiten. Wij willen daar verkopen, dus is het aan ons om het op te lossen, is de redenering”, stelt Quix.

Hij ziet door de brexit de snelle service vanuit België, een van onze troeven, in het gedrang komen. “Onze producenten gaan niet het risico lopen in het Verenigd Koninkrijk voorraden op te bouwen. Ze produceren op bestelling en leveren zo snel mogelijk, dat is hun businessmodel. Die snelle service was net een van onze sterktes en dat dreigen we nu voor een stuk te verliezen.” Fa Quix heeft nog altijd hoop dat er een deal uit de bus komt. “Een no-deal is het worstcasescenario. We zijn voorbereid, er komen extra obstakels bij. Vlot zakendoen met het Verenigd Koninkrijk is er niet meer bij”, verwacht Quix.

Voor transportondernemer Kim Notman is het al drie jaar moeilijk werken, sinds het referendum in juni 2016. “De volumes schommelen heel sterk en dat moet je opvangen. De politieke beslissingen worden uitgesteld en de investeringen vallen stil. Ik zie veel aarzeling op de markt, mensen wachten af.”

Notman wil snel duidelijkheid. “Wij willen weten waar we aan toe zijn, dan kunnen we ons daar perfect op voorbereiden. We hebben veel kosten gemaakt om de informaticasystemen aan te passen, maar we weten nog altijd niet wat ons te wachten staat. Ik wil weten wat de regering zal doen en wanneer, ik wil een datum. Na drie jaar staan we nog altijd even ver. We zijn al aan de derde premier.”