Telecominvesteringen op recordpeil

De Belgische operatoren investeerden vorig jaar een recordbedrag van 1,586 miljard in hun netwerken. Hun omzet steeg ook met 1,4 procent tot 8,39 miljard.

Minister van Telecom Alexander De Croo (Open Vld) en de toezichthouder BIPT mogen zich feliciteren met de trends op de Belgische telecommarkt. De operatoren klagen over te strikte regulering, maar ondertussen blijven ze wel stevig investeren. Vorig jaar ging het om 1,586 miljard euro, volgens het zopas gepubliceerde marktoverzicht van het BIPT. De investeringen bedroegen 21,9 procent van hun omzet, een record. 70 procent van de investeringen ging naar het vaste net, 30 procent naar mobiel.

Dankzij die inspanningen is België met 81 procent het nummer één in Europa voor het percentage vaste aansluitingen van minstens 30 megabit per seconde. Roemenië staat met 70 procent op nummer twee. Het EU-gemiddelde is amper 37 procent. In percentage aansluitingen van minstens 100 megabit per seconde staat België met 37 procent op vier, na Roemenië, Zweden en Letland. België zit daarmee al dicht tegen de Europese 2020-doelstellingen om minstens 50 procent verbindingen aan 100 megabit per seconde of meer te hebben.

Telenet en Proximus blijven dominant

De omzet van de operatoren steeg vorig jaar met 1,4 procent tot 8,39 miljard, als de tv-inkomsten worden meegerekend. Die zorgden met hun stijging van 5,2 procent tot 1,17 miljard euro voor de meeste groei.

Proximus blijft de grootste speler, met 49 procent van de totale telecommarkt, een daling met een half procentje. Het verloor marktaandeel in vaste communicatie, waar het nog 60 procent van een markt van 3,54 miljard heeft, maar won in tv, waar Telenet een fractie achteruitging tot 50 procent (Proximus klom 0,7% tot 29%). In mobiel – 3,67 miljard euro – blijft Proximus constant op 43 procent marktaandeel. Het BIPT beschouwt Telenet in deze studie nog als een aparte entiteit, los van Base dat in februari 2016 door Telenet is overgenomen. Dat zal in het volgende rapport veranderen.

De bedrijvenmarkt, die 2,4 miljard waard is, blijft een Proximus-affaire met 72 procent marktaandeel in vaste communicatie en bijna 61 procent in mobiel. Op beide fronten wint Telenet wel terrein en gemiddeld verliest Proximus 1,4 procent.

Tolheffing drijft aantal simkaarten op

Nog wat losse trends. De traditionele telefoonlijn blijft afkalven (-2,6% toegangen tot 4,3 miljoen), maar internet blijft stijgen (+3,5% tot 4,27 miljoen).

In mobiel doet de val in prepaidkaarten voor particulieren het aantal simkaarten krimpen met 1,7 procent tot 12,5 miljoen. Daarvan hebben de operatoren zonder eigen netwerk er 22,7 procent. De ‘full mvno’s’ – Telenet en Lycamobile – wonnen 2 procentpunt marktaandeel tot 16,1 procent. Volgens BIPT-raadslid Luc Vanfleteren hebben Telenet en Lycamobile elk ongeveer de helft van die 16,1 procent. De spectaculairste verandering zit bij het aantal simkaarten voor machines. Dat ging 39,7 procent omhoog tot meer dan 2 miljoen, vooral door de tolheffing op vrachtwagens.

Mobiele data: 531 MB per maand

België blijft ondertussen achterophinken in mobiel dataverkeer, vergeleken bij Europa. Eind 2016 gebruikten 6,87 miljoen smartphones hier mobiel internet, een stijging met 9,3 procent. Het aantal mobiele surfers lag op 66,3 procent van de bevolking, een vooruitgang met 2,3 procentpunt. Het Europese gemiddelde steeg echter nog sterker en lag op 83,9 procent. Het dataverbruik zelf, waarvan 67 procent al via het 4G-netwerk liep, steeg 79 procent. De gemiddelde smartphone verbruikte 531 megabyte aan data per maand. De grote verbruikers zaten bij de tablets en portables die 3,7 gigabyte per simkaart halen.

Mobiel bellen: +5,5 procent

Er is vorig jaar ook meer mobiel gebeld – een stijging met 5,5 procent – de grootste groei in zes jaar tijd. Het aantal belminuten per actieve simkaart steeg met 7 minuten tot 112. Het aantal sms’en ging 4,5 procent achteruit tot nog 155 per maand.

Belgen houden mobiel nog apart

Ruim 3 miljoen Belgen nemen hun telecomdiensten af in een bundel. Na twee jaar van stagnerende groei met toenames van 85.000 à 88.000 per jaar, klom het aantal bundels in 2016 met een kleine 115.000. Ruim 180.000 Belgen voegden mobiel bij hun bundel. De Wigo’s en Tuttimussen hebben echter nog een weg te gaan: 80 procent van de Belgen blijft zijn mobiele diensten afzonderlijk kopen, hoewel dat toch alweer 5 procent minder is dan in 2015.

Bundels stonden in 2016 voor 2,33 miljard euro aan inkomsten, 60 procent van de omzet op de particuliere markt.

Verloop daalt

Hoe meer diensten een klant afneemt bij dezelfde operator, hoe kleiner de kans dat hij die operator zal inruilen voor een andere. De commotie over prijsverhogingen gaf misschien de indruk dat het verloop bij operatoren vorig jaar steeg. Fout, blijkt uit de studie van het BIPT. Zelfs in huishoudens die hun producten apart kopen daalde het verloop (‘churn’) spectaculair van 19 naar 12 procent. In huishoudens met drievoudige bundels daalde het van 14 naar 8 procent. Enkel het verloop bij klanten met ‘4-play’-bundels steeg merkelijk: van 3 naar 5 procent.

Bang voor effect Base-overname

Het BIPT blijft bezorgd over de concurrentie op de markt. BIPT-raadslid Axel Desmedt gaat ervan uit dat de overname van Base door Telenet tot minder concurrentie leidt en dat minder concurrentie zich gewoonlijk vertaalt in hogere prijzen. De hamvraag is of Medialaan (Mobile Vikings, JIM Mobile) daar een tegengewicht kan bieden, zoals de Europese Commissie heeft gepland. Medialaan wordt een nieuwe ‘full mvno’ (een operator die enkel de radioverbindingen van anderen gebruikt en volledig zelf zijn klanten beheert en tarieven bepaalt), maar is nog bezig om zijn technische infrastructuur op punt te stellen. Ondertussen verhoogt Proximus vanaf 1 augustus een aantal mobiele tarieven.

Easy Switch start op 1 juli

Het is nu afwachten wat de ‘Easy Switch’-regeling, die op 1 juli ingaat, zal teweegbrengen. Easy Switch vergemakkelijkt het veranderen van vaste operator doordat de consument een mandaat kan geven aan zijn nieuwe operator om de overstap te regelen. Het is vergelijkbaar met de overstapregelingen die gelden in mobiel of de energiesector, hoewel modems en settopboxen de regeling in vaste communicatie nog altijd een tikje ingewikkelder zullen houden.

In 2012-2013 veroorzaakte een gelijkaardige wijziging in de regelgeving voor mobiel, gekoppeld aan de lancering van de King- en Kong-formules door Telenet, een ongeziene stijging in het verloop bij mobiele operatoren. De aantal veranderingen van operator was in 2013 1,2 miljoen, vergeleken met 771.000 in 2011. Vorig jaar veranderde nog ruim 20 procent van de particulieren van mobiele operator.