Telecombedrijven investeren meer voor minder winst

De Belgische telecombedrijven investeerden vorig jaar een recordbedrag van 1,87 miljard euro in hun infrastructuur, maar hun inkomsten bleven dalen. Dat blijkt uit de jaarlijkse statistieken van het BIPT.

Minder omzet, meer investeringen. Dat is de gang van zaken voor de Belgische telecomoperatoren tegenwoordig, blijkt uit de jaarlijkse statistieken van toezichthouder BIPT. De inkomsten uit telecom daalden in 2013 met 3,9 procent tot 7,26 miljard euro, na een daling in 2012.

De omzet uit vaste spraak viel 2,9 procent terug, mobiele spraak daalde 4,6 procent. Toegenomen inkomsten uit vast (+1,5%) en mobiel internet (+1,9%) compenseerden de krimp op de retailmarkt, maar de groothandelsmarkt kreeg forse klappen.

Televisie is een lichtpunt, hoewel het BIPT niet duidelijk maakt hoe sterk. Tv bracht 1,03 miljard euro inkomsten binnen bij Belgacom, Telenet, Base, Brutélé, Tecteo en Numericable.

Gemiddeld geven we per digitale tv-aansluiting en per maand 18,5 euro uit aan de digitale tv-basisdienst, met nog eens 2,1 euro voor interactieve tv-diensten. Een trend valt voorlopig niet op te maken: het is de eerste keer dat het BIPT over tv cijfers publiceert.

Mobiele volumes stijgen nog

Andere trends zijn wel duidelijk. We bellen nog altijd nipt meer met onze mobieltjes (15,52 miljard minuten, +0,3%) en we sms’en nog altijd driftig (25,98 miljard sms’en, +2,3%). Maar het vet is van de soep. De stijging in spraakvolume was in 2012 flink hoger (4,1%), het sms-gebruik steeg dat jaar zelfs een forse 20 procent. Het zijn trouwens de mvno’s (mobiele operatoren zonder eigen netwerk zoals Telenet) die de sms’en aan het stromen hielden. Hun klanten verstuurden +139,5 procent meer stuks, 2,38 miljard, tegen een daling met 3,3 procent bij de klassieke operatoren tot 23,6 miljard.

Mobiele data moeten voor de operatoren de meubelen redden. Mobiele internetabonnementen groeiden 40 procent op jaarbasis tot 5,1 miljoen. Dat zou ons op het EU-klassement van juli 2013 op plaats 23 in de EU brengen, twee plekken beter dan in 2012.

Volgens BIPT-voorzitter Jack Hamande kampt België nog altijd met de effecten van het afgeschafte verbod op de koppelverkoop van smartphones en met de connotatie dat mobiel internet duur is. Volgens hem is België aan een inhaalspurt bezig.

Mobiel datagebruik steeg in 2013 liefst 163 procent tot 8,08 miljoen gigabyte, zonder de volumes bij mvno’s zoals Mobile Vikings te rekenen. Het gemiddelde maandverbruik bij de klassieke operatoren steeg van 63 naar 135 megabyte.

Dataroaming ging zelfs 90 procent hoger in volume in de eerste drie kwartalen van 2013, onder meer door de daling van het intra-EU tariefplafond van 70 naar 45 eurocent per megabyte (op 1 juli 2014 zakt dat plafond tot 20 cent per megabyte, prijzen zonder btw).

Enkel meer omzet in mobiele data

Heikel voor de operatoren is dat de prijzen veel sneller dalen dan de volumes stijgen. Per mobiele spraakminuut betaalden we 18,7 procent minder dan in 2012, of gemiddeld nog 10,7 cent per minuut. De prijsdaling bij particulieren was met 2,9 cent per minuut veel sterker dan bij bedrijven, die amper 1,7 cent per minuut goedkoper belden. Zakelijke bellers zijn gemiddeld nog wel goedkoper af: 9,4 cent per minuut, tegen 11,2 cent voor de particulier.

Ook de sms-inkomsten daalden, met 15,6 procent tot 363 miljoen euro bij de drie operatoren. Een sms’je kostte de particulier gemiddeld nog 1,3 cent, een centje minder dan in 2012. De sms’jes van zakelijke gebruikers blijven flink kostbaarder, met een gemiddelde prijs van 3,6 cent, ondanks een prijsdaling met een derde in 2013.

Mobiele data waren inderdaad een lichtpunt in de omzet van de operatoren: een inkomstenstijging met 9,5 procent. Die komt vooral op rekening van particulieren. Daar stegen de opbrengsten met 23 procent, ondanks een gemiddelde vermindering van de prijs per megabyte van 6,9 cent naar 3 cent.

Ook hier betaalt de zakelijke gebruiker meer dan het dubbele van de particulier: 7 cent per megabyte. De ondernemers kunnen zich troosten dat voor hen in 2013 de dataprijzen even sterk naar beneden zijn gegaan als voor de particulier: 56 procent.

Vaste lijn: omzetdaling bij stabiele prijzen

De vaste lijn is al een paar jaar minder belangrijk dan mobiel voor spraak. Het verkeer kromp in 2013 met 7 procent tot 11,42 miljard minuten. 39,8 procent van die minuten zit bij concurrenten van Belgacom. In 2012 was dat nog 40 procent. Het goede nieuws voor de operatoren is dat de eenheidsprijzen voor vaste spraak vrijwel stabiel blijven. De inkomsten krompen met 7,1 procent, slechts een fractie méér dan de krimp in volume. Vaste spraak lijdt volgens het BIPT onder de vermindering van het aantal lijnen (-52.000), onder het groeiende succes van Skype en vergelijkbare over-the-top-diensten en uiteraard onder de concurrentie van mobiel. Per minuut betaalt een particulier gemiddeld 2,8 cent voor een vaste belminuut, een zakelijke gebruiker 6 cent.

Kabel is definitief koning

Voor het eerst hebben kabelaanbieders meer dan 50 procent marktaandeel in internet – 51 procent. Zij sleuren hun buit van 2,2 procentpunten niet rechtstreeks weg bij Belgacom – dat zelf 0,9 procentpunt stijgt tot 44,4 procent – maar bij de alternatieve DSL-operatoren die terugvallen naar 5,2 procent marktaandeel.

De gemiddelde maandelijkse opbrengsten uit een particuliere breedbandabonnee daalden in 2013 met 4,3 procent tot 25,8 euro, volgens het BIPT. De toezichthouder geeft geen cijfer over de zakelijke markt.

Telenet werd in 2013 voor het eerst groter dan Mobistar met een aandeel van 20 procent in een markt van 8,329 miljard euro, televisiediensten inbegrepen. Belgacom had 48 procent, Mobistar 17 procent en Base 8 procent. De overige, waaronder dus VOO en Numericable, hadden 7 procent.

Investeringen swingen de pan uit

Met al die zorgelijke cijfers is het opmerkelijk dat de operatoren in 2013 spectaculair meer hebben uitgegeven aan infrastructuur. De investeringen stegen 49,2 procent tot 1,87 miljard euro. Die som is vertekend door de 412 miljoen die de mobiele operatoren vorig jaar ophoestten voor 4G-licenties in de 800 Mhz-band. Maar zelfs zonder die uitzonderlijke kosten, was de stijging 33 procent. Er is niet enkel de race naar 4G-uitbreiding. Zowel Telenet als Belgacom verbouwen hun netwerk om hogere snelheden te halen.

Omdat ondertussen de omzet daalt, wegen de investeringen ook zwaarder door in het budget: 25,8 procent gemiddeld in 2013, tegen 16,6 procent in 2012.

Op 15 juli rapporteert het BIPT over zijn lang verwachte analyse van de zakelijke markt in België.