Syros redt groenten met ‘Wonky’: ‘Onze productie draaide het afgelopen jaar bijna zot’

Het West-Vlaamse familiebedrijf Syros is een pionier in avocadoproducten voor de Europese markt. De verspilling in de sector was een belangrijke drijfveer om het merk Wonky uit te bouwen tot een productlijn die zo duurzaam mogelijk is.

Avocado’s zijn de afgelopen jaren uitgegroeid tot een symbool van het consumptiepatroon van de millennials. Maar het West-Vlaamse Syros is niet opportunistisch op die trend gesprongen. Het familiebedrijf, met vestigingen in Wingene en Oostende, is een van de belangrijkste Europese verdelers van diepgevroren avocado’s en verse dipsauzen op basis van die vrucht. Het zit al meer dan 25 jaar in de branche. Syros wordt ondertussen geleid door de tweede generatie, de broers Bram en Mathias Boels (zie kader ‘Onze vader raadde ons af om in het bedrijf te stappen’). Oorspronkelijk leverde het bedrijf enkel diepgevroren avocadostukjes aan de horeca en de industrie. Zo’n vijftien jaar geleden volgden de eerste verse dipsauzen voor de huismerken van supermarktketens. En nu is er een verdere diversificatie met het eigen merk Wonky.

Overschotten redden

Het kan dat de naam Wonky u al bekend in de oren klinkt. De jonge marketeer Helena Gheeraert nam in 2018 deel aan het tv-programma Leeuwenkuil, waarin starters hun idee pitchen aan topondernemers. Ze kreeg er heel positieve feedback van de investeerders Conny Vandendriessche, Luc Van Mol en Jürgen Ingels. Gheeraert verkocht onder de naam Wonky verse dipsauzen op basis van groenten die verloren dreigden te gaan bij retailers en leveranciers. Kort na haar deelname begon ze samen te werken met Syros, om op grotere schaal te kunnen produceren en te kunnen leveren aan de grote retailers. Het West-Vlaamse familiebedrijf nam Wonky een jaar later over en loodste de Wonky-dips binnen bij Colruyt Group.

“Helena wilde enkele jaren geleden af van de operationele zorgen, want het is een extreem complex proces. Er is altijd een heel goede klik geweest tussen ons. We blijven volledig trouw aan haar filosofie van geredde groenten en een doorgedreven focus op gezondheid en duurzaamheid”, zegt CEO Bram Boels. “We hebben deze zomer smoothiebowls gelanceerd. Daar werken we met een eetbaar lepeltje. De rest van de verpakking is volledig recycleerbaar. We kunnen niet anders dan plastic schaaltjes te gebruiken, omwille van de voedselveiligheid en de hygiëne, maar we werken met 95 procent gerecycleerde petplastic. Voor de avocadodips garanderen we dat ze minimaal uit 50 procent geredde vruchten bestaan. 100 procent is praktisch onmogelijk, omdat je de toevoer van overtollige groenten moeilijk kunt voorspellen.”

Dat wordt steeds moeilijker omdat de overschotten aan het minderen zijn, zegt Boels. “Misschien zullen we in de toekomst voor Wonky een andere positionering moeten zoeken. Daarom zetten we nu al hard in op gezondheid en duurzaamheid in het algemeen. Voordat Wonky op ons pad kwam, waren wij al een eigen merk en productlijn aan het ontwikkelen dat inzette op geredde groenten. Wij zagen met eigen ogen hoeveel avocado’s in de vuilnisbak belandden, omdat ze niet de juiste rijpheid of vorm hadden. Voor de rest was er niets mis mee. Wij vonden dat een schande, maar beseften dat we dat probleem via een eigen merk moesten aanpakken.”

Bram Boels beseft dat veel mensen bedenkingen hebben bij het duurzame aspect. Avocado’s worden verscheept uit Zuid-Amerika of Afrika. “Je kunt er niet omheen dat je ze van ver moet aanvoeren en dat de teelt veel water vergt”, vertelt hij. “Daarom werken wij met leveranciers die door onafhankelijke organisaties en door ons worden gescreend op kwalitatieve en ecologische criteria. De plantages moeten in streken liggen met een aangepast klimaat om het waterverbruik zo veel mogelijk te beperken en ontbossing te vermijden. Ik kan begrijpen dat dit als een marketingpraatje kan klinken, maar avocado’s zijn enorm voedzaam. Om dezelfde voedingswaarde aan vlees of zelfs bananen te verkrijgen heb je veel meer water nodig.”

“Nestlé en andere grote multinationals kunnen een duurzaamheidscharter opleggen. Wij moesten eerst een nauwe persoonlijke band opbouwen met onze leveranciers om over zulke charters te kunnen onderhandelen. Voor een klein familiebedrijf is dat niet vanzelfsprekend.”

Geen rampjaar

Voor Syros moet Wonky een sterke derde pijler worden, naast de verkoop aan de horeca en de productie voor huismerken van supermarkten. “We maken ook sauzen, salsa’s en smoothiebowls op basis van andere fruit en groenten, maar zoals onze guacamole moet dat ook de beste kwaliteit van de markt zijn. We werken voor de sauzen eveneens met een pasteurisatie onder hoge druk, zodat we geen bewaarmiddelen hoeven te gebruiken. Wonky is belangrijk omdat we voelen dat we daarmee sterker staan op de consumentenmarkt.”

“Het afgelopen jaar hebben we de lockdowns ook heel hard gevoeld”, zegt Bram Boels. “Door de sluiting van de restaurants lag de verkoop aan de gespecialiseerde groothandels zo goed als plat. Maar toch was het geen rampjaar. Onze productie draaide bijna zot, doordat de supermarkten zoveel verkochten. We hebben een kleine ploeg met dertig medewerkers, van wie twee derde in de productie werkt. Mijn broer en ik en nog wat administratieve medewerkers hebben geregeld moeten bijspringen. Ik ben er het hele team dankbaar voor dat we dat coronajaar toch zo goed hebben doorstaan. De omzet is zelfs nog gegroeid, tot 14 miljoen euro in 2020. Voor dit jaar mikken we weer op de normale groei van ongeveer 30 procent en we rekenen op 18 miljoen euro omzet.”