Stille fortuinen: de West-Vlaamse familie Vande Vyvere, eigenaar van Matexi

Zwijgen is goud, spreken is zilver. Het geldt voor de West-Vlaamse familie Vande Vyvere, vooral bekend van de buurtontwikkelaar Matexi, de Belgische marktleider. De eigenaars, telgen van de vierde generatie, behoren tot de rijkste ondernemers in West-Vlaanderen. De schoonzoon Gaëtan Hannecart heeft een bijzonder sterk netwerk in het Belgische zakenleven.

Tal van bekende bestuurders bevolken de filialen die de familie controleert. Karel Van Eetvelt (ex-Unizo en -Febelfin), Jo Van Biesbroeck en Ignace Van Doorselaere (beide onder meer ex-AB InBev), Bernard Delvaux (Etex), en Luc Vandewalle (ex-ING) in het verleden. De spilfiguur van de familie, Gaëtan Hannecart, is ook de voorzitter van de raad van bestuur van Guberna, de organisatie die deugdelijk bestuur promoot. Andere bestuursmandaten van Hannecart zijn die bij Financière de Tubize, Sipef en de denktank Itinera. Hij wordt dan ook niet toevallig omschreven als een volleerd netwerker.

De Matexi-wijk

Het familiale avontuur begon in Meulebeke, en reikt inmiddels vijf generaties ver. Aan de wieg staat een solide scholing, benadrukken de eigenaars op de website van Matexi. Wanneer stamvader Victor (zie stamboom), landbouwer en gemeenteraadslid, onverwachts overleed begin maart 1917, bleef zijn weduwe Clémence Roelens achter met negen kinderen. Zij maakte voor de vier zonen en vijf dochters een gedegen opleiding mogelijk.

Drie zonen, Gerard, Robert en Herman, ontpopten zich tot volleerde grondhandelaars. Het formele resultaat daarvan werd de NV Matexi, opgericht op 10 juli 1945. Via die Maatschappij tot Exploitatie van Immobiliën kochten de broers grote stukken grond in vooral Vlaanderen en Noord-Frankrijk, soms van na de Tweede Wereldoorlog verarmde adel, en verkochten ze die in kleinere percelen aan landbouwers. Die konden zo hun eigen boerderij opstarten. Vanaf 1954 verruimde de grondhandel naar verkavelingen. Die begon Matexi vanaf de jaren zestig ook zelf te bebouwen. Dat was mee het gevolg van de instap van de derde generatie. In 1962 kwam Christian aan boord, zoon van Gerard. Bernard, de zoon van Robert, volgde in 1965. Philippe, de zoon van Herman, kwam er als laatste bij in 1973. Een voorbeeld van dat verkavelingswerk is de in de jaren zeventig gebouwde ‘Matexi-wijk’ in Reet, een deelgemeente van Rumst.

Harvard

Bernard Vande Vyvere verliet het bedrijf in 1990 en overleed in 1994. Christian Vande Vyvere bleef actief tot 2002, en Philippe Vande Vyvere tot 2006. Het aandeelhouderschap bleef, na het overlijden van Bernard, beperkt tot twee familiale takken: Christian, die trouwde met zijn nicht Françoise, en Philippe.

De nieuwe roerganger van de vierde generatie draagt echter niet de naam Vande Vyvere. De Antwerpenaar Gaëtan Hannecart werd in 1994 gedelegeerd bestuurder. De echtgenoot van Bénédicte Vande Vyvere, een dochter van Christian en Françoise, is tot op vandaag de duidelijke vaandeldrager van het familiale patrimonium. Gaëtan Hannecart is de voorzitter van Matexi en van de overkoepelende familieholding NV Abacus Invest (zie tabel). De burgerlijk ingenieur van de KU Leuven trok na zijn huwelijk met Bénédicte in 1992 voor twee jaar naar Harvard Business School.

Gaëtan Hannecart wou na zijn studies aan Harvard durfkapitaalfondsen leiden. Maar Christian en Philippe Vande Vyvere zochten een nieuwe vennoot, en zo werd Gaëtan Hannecart gedelegeerd bestuurder. Ook diens schoonbroer Bruno Vande Vyvere kwam vanaf 1996 aan boord. De inwoner van Aartselaar leidde tot drie jaar geleden de Antwerpse afdeling van Matexi.

Onder Gaëtan Hannecart werd Matexi echt volwassen. Het bedrijf doet vandaag aan vastgoedontwikkeling in België, Luxemburg en Polen. De slagzin luidt ‘Welkom in de buurt’. Want vanaf de jaren negentig werd de bouwgroep steeds meer een ontwikkelaar van leegstaande, soms verkrotte stadsbuurten. “Mensen gelukkig maken met een eigen woning”, noemt een bron in het bedrijf dat. “Een betaalbare thuis in een warme buurt.”

Opmerkelijke projecten zijn bijvoorbeeld de Lamot-site in Mechelen, of de kanaalbuurt in Hasselt. Die herboren wijk, een geheel van winkels en horeca en 400 woningen en appartementen, kreeg de naam Quartier Bleu. Andere opmerkelijke projecten zijn woningen aan de Leopold II-laan in Evere of de Antwerp Tower, het hoge gebouw bij de opera van Antwerpen. Matexi bouwde in totaal al 45.800 woningen. In de balans van Abacus Invest is de omzet zo goed als integraal de omzet van Matexi, waar 350 werknemers aan de slag zijn. Meer dan twee derde van de activa bij de familiale overkoepelende holding bestaat uit vastgoedontwikkeling.

Snoeien in de stamboom

In juni 2016 volgden nog zware familiale manoeuvres. De tak rond Philippe Vande Vyvere werd uitgekocht. De verwoede liefhebber van Waregem Koerse en zijn drie zonen gaan sindsdien hun eigen weg, via het investeringsvehikel VyBros (een samentrekking van Vande Vyvere Brothers).

Daarmee verwierf van de vierde generatie één familietak de volledige controle over het Matexi-imperium. “Door te snoeien in de familieboom kun je de complexiteit verminderen”, zegt Jozef Lievens, gedelegeerd bestuurder van het Instituut voor Familiebedrijven. “Als het aantal familiale aandeelhouders groeit, is er meer familiaal bestuur nodig. Dat vergt tijd en geld. Die toenemende complexiteit kan je beheersen door te snoeien. Het aantal aandeelhouders wordt dan teruggedrongen.”

Dat vertaalde zich in de oprichting van NV Abacus Invest op 13 juni 2016. De familiale spilholding telt drie aandeelhouders. Volgens de gegevens van het UBO-register controleren Bénédicte Vande Vyvere en haar echtgenoot Gaëtan Hannecart twee derde van de aandelen, Bruno Vande Vyvere heeft een derde.

Abacus Invest is vandaag veel meer dan de eigenaar van Matexi (zie kader Vande Vyvere is meer dan Matexi). De tussenholding NV Quaeroq investeert onder meer in beursgenoteerde bedrijven, investeringsfondsen en durfkapitaal. Quaeroq financiert als minderheidsaandeelhouder kmo’s in Europa, en dat voor de lange termijn. Veel meer dan dat meldt de website van Quaeroq niet. De site bestaat uit één pagina met één zin en een adres.