Sprookjes nv houdt uitverkoop: ‘Ik ben geen kunstenaar, wel een kunstenmaker’

In 45 jaar heeft Leo Coolen een gigantische collectie rariteiten aangelegd. Die kwamen terecht op modedefilés, in films of in hippe kantoren. Sprookjes nv houdt uitverkoop en richt zich daarna uitsluitend op verlichting.

“Ontzettend.” Tijdens het gesprek herhaalt Leo Coolen het woord talloze keren. En gelijk heeft hij. Hoe beschrijf je anders de enorme magazijnen waar metershoog rariteiten liggen opgestapeld? Honderden kroketmachines, duizenden nepkristallen glazen, tientallen houten piccolo’s, honderden barokke crapauds, en ga zo maar door. Je kan het zo gek niet bedenken of je vindt het bij Sprookjes. Of beter, je vond het bij Sprookjes, want Coolen houdt uitverkoop.

Als kind verzamelde hij al knikkers en beeldjes van filmsterren. Niets liet vermoeden dat het zijn carrière zou worden. “Ik studeerde informatica en ging aan de slag in de automatisering bij grote Amerikaanse bedrijven. Daar verdiende ik veel geld mee. Gelukkig ben ik er op het goede moment uitgestapt. Die baan maakte me niet blij. Ondertussen verzamelde ik mooie dingen bij me thuis en hield ik er een handeltje op na. Zo is het begonnen.” Ondertussen is de koffie klaar. Die serveert Coolen in kopjes die recht uit Versailles lijken te komen. “Ze zijn van Japanse makelij. De kwaliteit is fantastisch. Je krijgt ze niet kapot. Ze lagen in de kelder van een kasteel opgeslagen. Twintig jaar geleden heb ik er enkele tienduizenden van gekocht, voor een spotprijs. Toen waren zulke kopjes nog niet hip. Je moet een beetje een neus hebben om te weten wat het gaat maken.”

Oud, antiek of tweedehands

Coolen gaf zijn baan in de IT op en startte een winkeltje in Eindhoven, waar hij vandaan komt. “Het was drie dagen in de week open en er stonden altijd bezoekers in de rij om naar mijn rariteiten te komen kijken. Ik sta bekend om mijn rariteiten, geen normale dingen. Al gauw stond ook De Bijenkorf aan de deur. Zij vroegen me voor een afdeling die niet liep. Hoewel ik eigenlijk naar New York wilde, kon ik dat aanbod niet afslaan. Ik kreeg een hele etage gratis. Die spoot ik knalroze. 45 jaar geleden was dat nooit vertoond.”

“Ook in De Bijenkorf verdiende ik veel geld, maar ik was niet content in een warenhuis. Ik ging terug naar mijn winkeltje. De winst is eigenlijk bijzaak. Het genot bestaat in het vinden. Oud kinderspeelgoed bijvoorbeeld, daar was ik al vroeg mee bezig.”

“Sinds een jaar of vijftien heet dat vintage. Daarvoor had je antiek, oud of tweedehands. Toen vintage internationaal opgang maakte, kon oud of tweedehands ineens ook in de chiquere kringen. Maar er bestaat een groot verschil tussen vintage en vintage. Bij mij draait het rond mooi of niet mooi. Pas in tweede instantie kan je bekijken of het een goede belegging is.”

Eind jaren zeventig verhuisde Coolen naar de Kloosterstraat in Antwerpen. “Ik was er een van de eersten, naast twee kleintjes. En dat was niet gemakkelijk als Hollander. De andere handelaars lachten me uit. Dat vond ik fantastisch. Ik was er gast en moest me aanpassen. Dat is goed gelukt. De zaak leek wel een museum waar ouders met hun kinderen stonden aan te schuiven. Het was niet meer te doen.”

Altijd een beetje stout

“Vijftien jaar geleden zijn we dan vertrokken naar Mortsel, naar een plek waar de particulier ons niet kon vinden. Dat was geen probleem, omdat we ons op de professionele markt richten: film, mode, interieur, kantoren. Voor de inrichting van panden werk ik samen met mijn vrouw. Zij is architect, een ideale combinatie. Zij houdt mij ook in toom. Ik ben altijd wel een beetje stout. Ik zou te ver gaan. Zij houdt het aardig tussen de klant en mij. Ik noem me geen kunstenaar, wel een kunstenmaker. Iemand die misschien wel kunstenaar zou willen zijn, maar die zijn beperkingen kent. Ik ben creatief, ik maak dingen, maar ik ben ook zakelijk oké.”

“Al blijven het risico’s. Aan parkeermeters heb ik me ooit zwaar mispakt. Ik las dat Brussel alle parkeermeters zou vervangen. Ik spoorde het bedrijf op dat ze had opgekocht. Die man vroeg hoeveel ik er wilde? Allemaal! En wat mag het kosten? 100 frank per stuk. Ineens had ik er duizenden en ik was 2 miljoen frank armer. Ik heb ze netjes op pallets gelegd, maar ik raakte ze aan de straatstenen niet kwijt. Een deel gaf ik weg aan een kunstenaar, andere kwamen bij de Verbeke Foundation terecht. Tot een Koreaan ze een paar jaar geleden allemaal heeft gekocht.”

Hoe kan je ervoor zorgen dat je voor bent op de markt? “Dat is een gevoel. En ik verzamel altijd dingen die fout zijn, maar als je ze bij elkaar zet, dan krijg je een hoeveelheid dat het bijna kunst wordt. Met drie kitscherige schelpenlampjes ben je niks, je moet er honderd hebben.”

Digitale tijden

Nu houdt Coolen uitverkoop. Alles moet weg, met uitzondering van de lampencollectie. “Verlichting is mijn zwakke plek. Vroeger ging ik al naar de fabrieken in de buurt van Venetië op zoek naar oude voorraden van kristallen lusters die ze niet konden verkopen. Later kocht ik de stock van groothandels en zelfs een oude lampenfabriek. Ik bouwde een collectie op die niemand heeft. We beschikken over de grootste collectie vintage lampen ter wereld, tussen 50.000 en 100.000 stuks. Als modehuizen als Dries Van Noten, Lanvin of Dior honderd muranolusters nodig hebben, komen ze bij mij. Niemand anders kan er zoveel leveren. En zo bouw je een naam op. In die wereld gaat dat vanzelf.”

Zijn zoon Max is ondertussen mee in de zaak gestapt. “We blijven lampen en luchters verhuren, ontwerpen en maken. Die verkopen. Voor de rest zijn de tijden veranderd. Als een filmmaker vroeger een bepaald object zocht, wist hij: bij Sprookjes vind ik het wel. Beleving vind ik ontzettend belangrijk. Samen met een regisseur of een stilist een decor maken. Nu is alles maar een muisklik verwijderd. Dat is niet mijn ding. Ik wil meewerken aan het verhaal en er iets moois van maken.”

De andere objecten in de collectie van Sprookjes worden geveild. Op een onlineveiling. “Ik zie ieder nadeel als een voordeel. Het zijn boeiende tijden. Ik ben ontzettend gefascineerd door het internet, al komt het mij niet goed uit. Ik hou niet van verkopen. Maar een verandering maakt je ook weer creatiever. Je mag niet inslapen. Bovendien, volgens mijn vrouw zit het gelijk in de kassa. Ik zie de toekomst heel erg zitten.” Coolen is er gerust op dat hij de gigantische hoeveelheid rariteiten in zijn magazijnen wel kwijtraakt. “Al wil ik telkens weer een stukje bewaren. Soms duurt het lang om afscheid te nemen. Al hecht ik vreemd genoeg niet aan materiële zaken. Dat klinkt als een contradictie voor een verzamelaar. En toch is het zo.”