Sonaca werkt in alliantie aan een koolstofneutraal vliegtuig

Sonaca slaat de handen in elkaar met zijn Spaanse sectorgenoot Aciturri. Hun aluminium en composietmaterialen zullen het pad effenen voor de luchtvaart van de toekomst, die net zero moet worden. Die revolutie is al volop bezig, zegt Yves Delatte, de CEO van Sonaca. “Ik geloof oprecht dat er over tien of twintig jaar nog altijd luchtvaart zal zijn.”

Midden december kondigde Sonaca, een wereldleider in de productie van vliegtuigonderdelen, de overname aan van 51 procent van de divisie Aerostructures van het Spaanse Aciturri, een gerenommeerde Europese specialist in composietstructuren. Door die fusie ontstaat de op twee na grootste onafhankelijke groep in vliegtuigonderdelen ter wereld, met een omzet van 1,1 miljard euro en 6.200 werknemers in zeven landen. De opzet is aan te tonen dat het mogelijk is in de toekomst te blijven vliegen en tegelijk de klimaatdoelstellingen te halen.

“Er zitten twee drijfveren achter de overname”, zegt Yves Delatte, de CEO van Sonaca. “De eerste is een leidende rol spelen in het koolstofvrij maken van de luchtvaartsector. Onze twee bedrijven zijn complementair, aangezien Sonaca werkt aan aluminiumstructuren en Aciturri aan koolstofcomposietstructuren. Daarnaast willen we onze werkgelegenheid in België en Europa behouden. Kortom: we willen Europa mee herindustrialiseren. Sonaca produceert 96 procent van zijn producten in aluminium. We kunnen in composietmaterialen produceren, maar hadden niet de kritische massa om dat op industriële schaal te doen. Composietmaterialen zijn koolstofvezels die heel sterk én heel licht zijn. Dat is een enorm voordeel.”

Om te slagen in de hachelijke uitdaging om de sector te vergroenen, is de combinatie van de twee technieken essentieel. “Het composietmateriaal dat we gebruiken, maakt vliegtuigen lichter en verlaagt het brandstofverbruik”, vervolgt Delatte. “Het is alsof je een wagen 100 kilogram lichter maakt. Dat maakt een vliegtuig nog niet helemaal emissieneutraal, maar het is één van een hele reeks ingrepen om daarin te slagen. Er komen ook nieuwe motoren aan, waarvoor Safran zijn expertise kan inbrengen. En laten we de opkomst van duurzame brandstoffen en nieuwe vormen van energie zoals elektriciteit en waterstof niet vergeten. Zowel Sonaca als Aciturri kan helpen met de ontwikkeling van die nieuwe technologie.”

Zo worden de vleugels van vliegtuigen nog altijd ijsvrij gehouden met hete lucht van de motor. “Dat verbruikt ook energie, waardoor je CO2 uitstoot”, zegt Delatte. “Wij zullen vleugels elektrisch ijsvrij houden met behulp van batterijen of dynamo’s. Het vliegtuig zal daarmee niet helemaal CO2-neutraal worden, maar bepaalde functies wel.”

Moeilijke sector

De ontwikkeling van een koolstofarme luchtvaart zal geleidelijk gaan, maar moet uiteindelijk leiden tot een exponentiële verandering, benadrukt Yves Delatte. “Het is net als de groei van hernieuwbare energie of de doorbraak van elektrische voertuigen. Aanvankelijk waren er eenmalige innovaties en kleine projecten. Maar uiteindelijk moeten we de hele luchtvaartvloot vernieuwen. De nieuwe vliegtuigen die Airbus en Boeing vandaag leveren, verbruiken al 30 procent minder brandstof dan de vorige generaties. Die trend moeten we nog versnellen. Onze klanten bekijken de overname van Aciturri positief, omdat ze de waardeketen versterkt. Airbus en Boeing hebben overvolle orderboeken. Als je in 2025 een Airbus bestelt, kun je die pas over acht jaar in gebruik nemen.”

De industrie zit midden in een grote transformatie en vertrouwt op een te fragiele productiebasis. “Vooral de vliegtuigbouw is een moeilijke sector en heel wat bedrijven hebben het zwaar te verduren”, stelt Delatte. “Daarom is het zo belangrijk dat twee solide ondernemingen hun krachten bundelen om de toekomst van die waardeketen op lange termijn veilig te stellen.”

Deuren openen

De fusie van Sonaca en Aciturri doet denken aan een van de grootste successen van de Europese Unie, Airbus. “Dat is duidelijk”, lacht Yves Delatte. “Maar hoewel Airbus onze grootste klant blijft, wordt de integratie ook erg gewaardeerd door Boeing, want wij zijn een van zijn grootste leveranciers in de Verenigde Staten. Bovendien heeft Aciturri een aantal contracten met Boeing binnengehaald die we verder moeten ontwikkelen.”

We worden de op twee na grootste speler ter wereld”, benadrukt Delatte. “Maar we versterken ook onze Europese wortels. De samenwerking is ook interessant op het gebied van defensie, met het Future Combat Air System (SCAF). Frankrijk, Duitsland en Spanje werken samen aan dat nieuwe luchtdefensieprogramma, terwijl België slechts een waarnemersstatus heeft. Dankzij Aciturri staan we met één voet in het SCAF. Ik zou graag zien dat we er nog een tweede hebben als België van een waarnemersstatus naar een partnerstatus gaat. Waarnemer zijn is prima, maar het is niet genoeg. Dit wordt een belangrijke taak voor de toekomstige federale regering, als die ooit het daglicht ziet.”

Yves Delatte is tevreden dat de aankondiging van de overname goed is ontvangen. “Onze medewerkers waren blij te zien dat we een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van Sonaca zijn begonnen. Voor hen is het ook goed geassocieerd te worden met een internationale leider die de deuren zal openen naar klanten over de hele wereld. Vanaf het begin hebben we duidelijk gemaakt dat er geen ontslagen zouden vallen in België, Spanje en onze andere dochterondernemingen. Deze fusie maakt deel uit van een groeistrategie op lange termijn om nieuwe contracten binnen te halen.”

Dezelfde taal, andere middelen

Het vliegtuig van de toekomst moet nog worden ontworpen. Sonaca en Aciturri zullen samenwerken aan de ontwikkeling. Tegelijk bereidt de ontdekkingsreiziger Bertrand Piccard in samenwerking met Syensqo een non-stopvlucht rond de wereld voor in een vliegtuig op waterstof, met twee mensen aan boord. De twee projecten worden niet samen uitgevoerd, maar vullen elkaar aan.

“Wat Bertrand Piccard doet, is heel positief. Hij probeert het grote publiek duidelijk te maken dat de sector koolstofvrij moet worden”, zegt Yves Delatte. “Ik gebruik dezelfde taal, maar andere middelen. Hij houdt zich bezig met spraakmakende experimenten om een vliegtuig de lucht in te krijgen, en dat doet hij heel goed. Wij ontwikkelen technologieën en processen op een industriële schaal. Bertrand Piccard is de pionier die de weg wijst.”

“Bij Sonaca werkt een team van 25 ingenieurs aan een project voor het vliegtuig van de toekomst. Ik kan nog geen details geven, maar de vorm zal aanzienlijk afwijken. Het is een vertrouwelijk project in samenwerking met een vliegtuigfabrikant, dat een aanzienlijke brandstofbesparing kan opleveren en de komende jaren zal worden gerealiseerd.”

Wat is het tijdschema voor die noodzakelijke revolutie? “De Wisk, een vliegende taxi, is goed op weg. We hebben afgelopen zomer het eerste prototype voor de vleugel afgeleverd. Dat autonome, elektrische vierpersoonsvliegtuig moet heel binnenkort de lucht in. Voor mij is de revolutie al volop bezig. Maar het doel om koolstofvrij te worden tegen 2050 is een enorme uitdaging.”

Lange afstand

“Kan ik garanderen dat de sector tegen 2050 koolstofvrij zal zijn? Ik heb geen kristallen bol. Je moet erkennen dat een vliegtuig CO2 uitstoot, maar je moet ook erkennen dat het een vervoersmiddel is dat mensen in staat stelt met elkaar in contact te komen. Een wereld zonder vliegtuigen zou een wereld zijn met toenemend extremisme en protectionisme. Sonaca doet er alles aan om concrete antwoorden te geven, zodat toekomstige generaties op een duurzame manier kunnen blijven vliegen.”

Hoewel dat realistisch lijkt voor korteafstandsvluchten, lijkt het ingewikkelder om oplossingen te bedenken voor langeafstandsvluchten. “Maar nu al bevat de jongste Airbus, de A321XLR, nieuwe technologie die het equivalent van een verbruik van 2 liter per 100 kilometer in een auto evenaart op een trans-Atlantische vlucht”, nuanceert Delatte. “Dat is al een interessante prestatie, zelfs als we in de richting van net zero willen gaan.”

“Het handelsmerk van Sonaca is succesvol te zijn, door terug te keren naar winstgevendheid, maar ook door een rol te spelen in onze samenleving. We doen dit niet omdat het moet, maar uit overtuiging. Ik geloof oprecht dat er over tien of twintig jaar nog altijd luchtvaart zal zijn. Ik zie niet in hoe een overheid mensen kan verhinderen om te reizen. Je kunt vliegen duurder maken, maar de drang om de wereld te ontdekken is een fundamentele menselijke behoefte. Sinds mensenheugenis hebben mensen hun leven op het spel gezet om iets nieuws te ontdekken. Wij zullen de middelen uitvinden om dat te blijven doen. Zeker weten!”