Roche onderscheidt zich van andere farmaconcerns door de integratie van zijn diagnosticatak met de geneesmiddelendivisie. Severin Schwan, die sinds 2008 CEO van de Zwitserse groep, is nog altijd blij met die dubbele focus. “Het is ons belangrijkste competitieve voordeel.”
Roche is de onbetwiste marktleider in kankergeneesmiddelen. Met Herceptin, Avastin en Rituxan heeft het Zwitserse bedrijf zich de jongste vijftien jaar geprofileerd als een wegbereider van de zogenoemde gepersonaliseerde geneeskunde. Zo is Herceptin heel efficiënt tegen borstkanker, maar het werkt slechts bij één op de vijf vrouwen. Dankzij een diagnostische test kan Roche vooraf bepalen of Herceptin zal werken. Die aanpak heeft het bedrijf geen windeieren gelegd. De omzet van de farmagroep is gestegen tot 47,5 miljard Zwitserse frank (39,5 miljard euro).
Het farmabedrijf heeft beter dan de concurrentie begrepen dat zo’n gecombineerde aanpak een verschil maakt. Nochtans vonden beursanalisten ruim een decennium geleden zo’n hybride aanpak maar niets. Verschillende winstmarges, andere businessmodellen, redeneerden ze. Maar Roche bleef geloven in de combinatie. “Als innovatiegericht farmaconcern moet je al eens risico’s nemen”, lacht CEO Severin Schwan. “En trouwens, de meeste wetenschappers waren vijftien jaar geleden al overtuigd dat de combinatie van diagnostics en therapeutics de juiste weg was.”
U poneerde in 2011 dat de farmasector zich in een perfecte storm bevond. Consolidatie was onvermijdelijk, zeker in de generische industrie. Slechts een handvol spelers zou overblijven. Had u gelijk?
Severin Schwan: “Mijn punt was dat er een duidelijker segmentatie zou komen. Dat is gebeurd. Aan de ene kant staan de generische bedrijven die enkel op kosten zijn gericht. In dat segment was er de jongste jaren een heel duidelijke consolidatiebeweging. Dat is logisch omdat economies of scale daar nu eenmaal het verschil maken. De andere kant zijn de innovatiegerichte farmaspelers.”
“Bedrijven die tussen beide profielen hangen, hetzij omdat ze niet voldoende innovatie in huis hebben, hetzij omdat ze niet genoeg op kostenreductie zijn gericht, zijn gedoemd te verdwijnen. Dat is ook wat je ziet gebeuren. Al is er wel een verschil tussen beide segmenten. In het innovatieve segment zal ook altijd ruimte zijn voor kleinere spelers en nieuwe uitdagers. Research is nu eenmaal geen kwestie van grootte. Een kleine onderzoeksgroep kan heel succesvol zijn.”
Tot die wordt overgenomen. Dat schema is klassiek: innovatie kun je ook kopen. Of profileert Roche zich met zijn 150 partnerschappen eerder als een aanhanger van open innovatie?
Severin Schwan:“Ik zeg voortdurend dat 99 procent van alle wetenschappelijke innovaties gebeurt buiten de muren van Roche. We geloven in een combinatie van eigen innovatie en een openheid voor wat buitenshuis gebeurt. Daarom heb je topwetenschappers nodig, die nauwe banden onderhouden met de wetenschappelijke vooruitgang buitenshuis. De mogelijkheden om die vooruitgang vervolgens in je bedrijf in te bedden zijn legio. Dat gaat van een eenvoudige samenwerking, een licentie of een productdeal, tot een participatie of een volledige overname.”
“Het klopt natuurlijk dat je voldoende financiële slagkracht nodig hebt om overnames te doen. Daardoor botsen kleine bedrijven weleens op beperkingen. Het belet niet dat innovatie in de eerste plaats een kwestie van knowhow is. De juiste wetenschappelijke hypothese inschatten, daar draait het om in de farmasector. Ons motto is daarom: we volgen de wetenschap, en pas daarna kijken we naar de financials.”
Het onderzoeksbudget groeit de jongste jaren gestaag. Roche geeft al bijna 9 miljard uit aan onderzoek en ontwikkeling. Waar ziet u de volgende jaren de belangrijkste onderzoeksuitdagingen?
Severin Schwan:“De jongste jaren was oncologie – kankergeneeskunde – onze belangrijkste groeimotor. Daar gaat de helft van ons onderzoeks- en ontwikkelingsbudget naartoe. Dat blijft ons belangrijkste onderzoeksveld. Het tweede gebied waarin we vooral investeren, is immunologie. Daar hebben een groeiende pijplijn met middelen tegen reumatoïde artritis, astma en andere immuunziektes. Onze derde onderzoeksprioriteit zit in de neurowetenschappen.”
“Als CEO ben je altijd paranoïde. Succes komt in onze industrie in cycli. Roche bracht de jongste jaren een aantal geneesmiddelen succesvol naar de markt, maar dat succes is geen garantie voor de toekomst.”
Is een farmagroep leiden dan een beetje gokken?
Severin Schwan: “Ja, een beetje wel. Kijk naar de geschiedenis van Roche. Er zijn tijden geweest dat we minder succesvol waren. Vermoedelijk komt er een dag dat opnieuw zo’n minder glorierijke periode zich aandient. Wij zijn afhankelijk van innovatie. Tegenslagen horen bij een innovatiestrategie. Je kunt alleen er op vertrouwen dat je van tijd tot tijd een succes behaalt dat die mislukkingen compenseert. Het komt er ook op neer dat je dingen probeert waar niemand anders in gelooft. En ja, dat risico wil Roche gerust nemen.”
Het volledige interview met Severin Schwan leest u deze week in Trends.
