Sanofi-CEO Paul Hudson: ‘België krijgt disproportioneel veel farma-investeringen. Ik hoop dat de regering dat beseft.’

Het Franse Sanofi is als eigenaar van Ablynx en Genzyme een belangrijke speler in farma en biotech in ons land. Maar om dat zo te houden, kan de overheid maar beter niet te veel beknibbelen op de prijzen van innovatieve geneesmiddelen, en ervoor zorgen dat ze ook voor Belgische patiënten beschikbaar zijn. Dat stelt CEO Paul Hudson in een exclusief interview.

Sanofi werd in 2018 de eigenaar van de Gentse biotechparel Ablynx, nadat het zeven jaar eerder de biotechgrootheid Genzyme en diens vestiging in Geel had verworven. Anderhalf jaar na de overname van Ablynx kwam de in Manchester geboren en getogen Paul Hudson aan het roer van Sanofi. Om het bedrijf meer schwung te geven, werkte de 54-jarige Mancunian nieuwe doelstellingen voor onderzoek en ontwikkeling uit, greep hij in bij ondermaats presterende activiteiten en ging hij met de grove borstel door het management.

Toen brak de coronapandemie uit. Vaccinspecialist Sanofi ging voor zijn vaccin tegen covid een samenwerking aan met de Britse concullega GSK. Daarnaast werkte Sanofi ook aan een mRNA-vaccin, maar dat haalde het niet. Dat de markt van coronavaccins wordt gedomineerd door Pfizer/BioNTech en Moderna deert Hudson naar eigen zeggen niet. Sanofi, de wereldmarktleider in griepvaccins, heeft veel andere ijzers in het vuur om aan de top van de farma te pronken, en bijgevolg ook verder te investeren in zijn Belgische activiteiten. Al is dat laatste lang niet vanzelfsprekend, geeft Hudson aan bij zijn door corona uitgestelde eerste bezoek aan Ablynx. Meer zelfs, België kan maar beter niet te veel druk zetten op de prijzen van geneesmiddelen en de toegang tot geneesmiddelen beperken. Daarmee zou het zichzelf in de voet schieten. Al zou Hudson de eerste zijn om dat jammer te vinden, want de overname Ablynx was een schot in de roos, zo blijkt.

Ablynx, dat medicijnen ontwikkelt op basis van nanobody’s, kleine antilichamen van lama’s, werd overgenomen door uw voorganger Olivier Brandicourt. Voldoet het aan de verwachtingen?

PAUL HUDSON. “Ja. Ik heb in mijn carrière vaak te maken gehad met antilichamen. Maar wat ik niet had begrepen, is hoeveel kansen nanobody’s bieden. Ik heb iets geweldigs geërfd. Als bedrijven als Ablynx worden overgenomen, wordt verwacht dat big pharma er als een grote gorilla binnenstormt en het kleine bedrijf opslokt, zijn logo erop zet en het bedrijf versmacht met allerlei regels over compliance, veiligheid enzovoort. Dat geldt wel voor sommige elementen, maar het leukste aan de hele zaak is hoe het team van Ablynx de rest van Sanofi helpt nieuwe normen vast te leggen. Heel Sanofi past de aanpak van Ablynx toe. We verdubbelen de investeringen en verbinden het met andere onderzoekplatformen, om te doen wat niemand anders kan. Zo kunnen we ook op een meer zinvolle manier achter kanker aangaan. Briljant.”

Uw absolute blockbuster is Dupixent, tegen eczeem, astma en andere ziektes. Vorig jaar bracht het medicijn al 5,2 miljard euro in het laatje. Wat verwacht u van Ablynx? Dat het de volgende Dupixent aflevert?

HUDSON. “Dupixent zal de komende tien tot twintig jaar de gouden standaard zijn. Het is zeer efficiënt en het is lastig om de lat nog hoger te leggen. Maar Ablynx werkt aan producten die ongelofelijk goed zijn in het onderdrukken van ziektesymptomen. Bedrijven van onze omvang moeten jaarlijks tien nieuwe medicijnen voor het eerst op patiënten kunnen testen, in de hoop dat twee daarvan succesvol zijn. Vorig jaar hadden we er tien, terwijl we er de jaren daarvoor in het beste geval drie hadden. Van die tien kwamen er vier van Ablynx. Vier van onze tien doelpogingen kwamen dus uit Gent. Dat is rock-‘n-roll.”

Was Ablynx een koopje, gezien het potentieel?

HUDSON. “Deze site vecht boven haar gewicht. Het geld dat werd betaald, is goed besteed. Een voorbeeld: ik was deze week op onze site in Frankfurt waar ze me vertelden dat ze de nanobody-aanpak gingen toepassen. Je zou voor minder enthousiast worden. De eerste paar jaren na de overname was er weinig output, maar allicht was dat omdat we niet zeker waren hoe we het moesten aanpakken.”

Amper vijf maanden na uw start als CEO brak de pandemie uit. Hoe hobbelig is de rit geweest?

HUDSON. “Het bedrijf reageerde perfect. 25.000 mensen vonden manieren om medicijnen te blijven produceren. Alles ging in overdrive, gericht op waar het om draait in de gezondheidszorg. Ik heb het bedrijf op zijn best gezien, net nadat ik erbij was gekomen. De vraag is of ik het daar kan houden. Daar richt ik mijn inspanningen op.

“Op 25 januari 2020 meldde het Amerikaanse defensieagentschap mij dat ze een pandemie verwachtten, en ze wilden dat wij een vaccin zouden ontwikkelen. Ze zeiden dat mRNA sneller was, maar dat ze niet wisten of het zou werken. Ik vroeg hen of ze wel wisten hoe moeilijk dat zou zijn, want normaal duurt het tien jaar om een sterk vaccin te ontwikkelen. Het was een enorme uitdaging om daarop te focussen, zeker omdat we de voorbije jaren ook 14 acquisities hadden gedaan en 24 samenwerkingsakkoorden hadden gesloten om onze ontwikkelingspijplijn sneller te doen groeien.”

Uw eigen mRNA-vaccin haalde het niet?

HUDSON. “We zijn er in september 2021 mee gestopt na de tweede klinische testfase. Je probeert geen vaccin goedgekeurd te krijgen dat 65 procent werkzaam is, wanneer de zorgstandaard 95 procent bedraagt. Dat heeft geen zin. Maar we hebben er enorm veel van geleerd. We produceren al sinds begin vorig jaar miljoenen mRNA-vaccins voor BioNTech. Bovendien hebben we onze eigen activiteiten in mRNA versneld. We hebben er miljarden in gepompt en lopen niet langer achter.”

Uw boostervaccin tegen covid werd al veel eerder verwacht. Zelfs uw eigen voorzitter zei dat het een mislukking was.

HUDSON. “We wilden enkel iets brengen dat iets zou toevoegen. We wisten van meet af aan dat we trager zouden zijn. Maar we komen er, en Europa heeft al 75 miljoen doses besteld. Als ons boostervaccin een Europese goedkeuring krijgt, zullen we er in de herfst zijn voor de vierde vaccinatie. Wie ons griepvaccin kent, weet dat ons vaccin tegen covid-19 een goed veiligheidsprofiel zal hebben. Bovendien voelden de meeste mensen die werden gevaccineerd met mRNA zich enkele dagen rot. Wij zouden nooit een vaccin lanceren dat zoiets zou doen voor griep, want mensen zouden zeggen ‘waarom moet ik me twee dagen slecht voelen om te vermijden dat ik me drie dagen slecht voel?’ Plus, we weten niet wat de veiligheidsimplicaties van mRNA op de lange termijn zijn. Met ons vaccin zal je dat soort overwegingen niet hoeven te maken.

“Na de pandemie hebben we ook wetenschappelijke doorbraken nodig in kanker en andere ziektes. En nu de covid-piek stilaan naar de achtergrond verdwijnt, zal het voor mRNA een gevecht zijn om ook efficiënt te zijn in andere domeinen. De uitdaging voor die bedrijven is om inkomsten te vinden als covid achter de rug is.”

Er werd gefluisterd dat u de kans had om met Moderna in zee te gaan.

HUDSON. “Dat was nooit een optie. De reden waarom de meeste grote vaccinproducenten zich niet op covid hebben gestort, is dat zij wisten hoe moeilijk het is. De bedrijven die het voortouw namen in mRNA tegen het coronavirus SARS-CoV-2 waren geen vaccinbedrijven, en waren eigenlijk zelfs niet geïnteresseerd in vaccins. Ze zagen het als een kans om op grote schaal te werken aan de zogenoemde proof of concept, het bewijs dat het werkt, en ze hebben dat geweldig gedaan. Ik was de eerste om tegen Albert Bourla en Stéphane Bancel (de CEO’s van respectievelijk Pfizer en Moderna, nvdr) te zeggen ‘goed gedaan mannen, dit hadden we nodig’. Ik kan ook blij zijn als anderen het goed doen.”

Maar niet te veel.

HUDSON. “Ik ben in de gezondheidszorg aan de slag gegaan om het leven van mensen te verbeteren. Ik blijf dus kalm over dat soort dingen, en ben dankbaar voor vaccins en voor wat de sector heeft gedaan. Wij hebben een geweldige samenwerking met GSK en ons vaccin zal er komen.”

Te laat?

HUDSON. “Als je het normale verloop van een pandemie volgt, zal die tegen midden volgend jaar op een zeer laag pitje staan, en moeten dan enkel de kwetsbaren telkens in de herfst gevaccineerd worden. Covid heeft nog een jaar in zich, misschien twee, en dan moeten we terug naar onze dagtaak, zoals griep en andere dingen. Tegen 2024 zal er nog nauwelijks over gesproken worden.”

De farmasector krijgt vaak kritiek, vooral over de hoge prijs van innovatieve geneesmiddelen. Frustreert dat u?

HUDSON. “Gezondheidszorg is een zeer emotioneel onderwerp. Mensen beseffen dat die door hun belastingen wordt gefinancierd, maar niet dat de uitgaven voor geneesmiddelen vaak slechts een ééncijferig percentage van de totale gezondheidszorg vertegenwoordigen. Een interessante vraag is of regeringen, zoals de Belgische, de echte waarde van geneesmiddelen begrijpen, of ervoor kiezen de prijzen van geneesmiddelen verder te drukken of de toegang ertoe te beperken. Na de pandemie zullen regeringen veel keuzes moeten maken, om hun begrotingstekort te reduceren. Dat zullen vooral kortetermijnkeuzes zijn. Ik zou de Belgische regering sterk adviseren twee keer na te denken voor ze de farmaceutische industrie in het vizier neemt inzake prijzen. Het maakt het zeer moeilijk om verder te investeren in een land, als er een gebrek aan interesse is om innovatie te belonen. Ik zei al dat van de tien medicijnen die vorig jaar voor het eerst op mensen werden getest, er acht zullen falen. De kostprijs van die mislukkingen varieert tussen 50 miljoen en 2 miljard euro per geneesmiddel, afhankelijk van de fase waarin ze falen. Dit is hoogrisicobusiness. Daarom ook dat de multiples (de financiële ratio’s die de waarde van een bedrijf aangeven, nvdr) voor farmabedrijven gemiddeld 16 bedragen, en die voor cosmeticabedrijven ongeveer 30. Dat is omdat de patenten van die laatste niet aflopen, en zij veel minder risico lopen.”

Een duidelijke waarschuwing voor de Belgische regering?

HUDSON. “Ik ben iemand die eerlijk en transparant is. Ik zeg alleen dat ik hoop dat jullie regering beseft dat België disproportioneel veel investeringen van de farmasector krijgt, met hooggekwalificeerde banen en onderzoeks- en klinisch werk dat niet in verhouding staat tot de grootte van het land. Wij zijn een grote werkgever en pompen honderden miljoenen euro’s in onze sites. Maar het morele contract is dat je ervoor moet zorgen dat de innovatie tot bij de patiënten geraakt, als je een bloeiend ecosysteem wil. Als een overheid de medicijnen niet beschikbaar maakt voor patiënten, wat is dan de incentive om ze hier nog te produceren? Het is een verstandige keuze om op lange termijn in te zetten op de gezondheidszorg. We hebben met de pandemie gezien welke impact de volksgezondheid heeft op een economie. Corona heeft er bovendien toe geleid dat de meeste Europese landen en andere wereldregio’s hun eigen productiefaciliteiten willen hebben. Voor het eerst is er concurrentie voor België, andere landen die zeggen ons ‘waarom bouwen jullie niet hier?’ We zijn trots op onze aanwezigheid hier, en we houden van onze relatie met de overheid, de gezondheidszorg en de academische instellingen. Maar nogmaals, prijzen van medicijnen verlagen na de pandemie zou kortzichtig zijn in het kader van de langetermijninvesteringen. We doen hier fantastisch werk. Ik vind het geweldig dat de omgeving hier aantrekkelijk is om dat werk te doen. Ik hoop dat het blijft.”

U als veteraan in de sector…

HUDSON. (Onderbreekt, veinst verontwaardiging) “Een veteraan! Van alle beledigingen die ik tot nu toe heb moeten slikken… Toegegeven, ik ben oud genoeg om een veteraan te zijn, maar ik ben ook iemand die voorop wil blijven voor onze mensen en wetenschap, en voor mijn eigen leven. Ik heb kinderen van 23, 21 en 17 jaar, die me snel corrigeren wanneer ik een of andere dinosauriërcommentaar geef. Toen ik werd gevraagd voor deze job, was één van de redenen om het te doen dat ik verheugd was om CEO te zijn in tijden waarin alles verandert in ons domein, vooral door datawetenschap. De middelen die me tot hier hebben gebracht, zullen niet de tools zijn die me hier zullen houden. Ik moet veel meer een open geest hebben en progressiever en inclusiever zijn dan ik ooit had gedacht. Ik zie mezelf als werk in uitvoering.”

Sanofi is nog actief in Oekraïne en Rusland. Blijft dat zo?

HUDSON. “Het is afschuwelijk wat daar gebeurt. Het was onze eerste prioriteit om ervoor te zorgen dat onze mensen in Oekraïne medicijnen kregen en veilig wegraakten. We betalen ze ook op lange termijn verder, zodat ze zich daarover geen zorgen hoeven te maken. Maar we blijven ook medicijnen naar Rusland verschepen. Dat is alles. Er zijn geen commerciële activiteiten, geen reclame, niets. Dat we blijven leveren, stuitte hier en daar op kritiek. Maar vergeet niet dat de gezondheidszorg niet onder de sancties valt en dat alle bedrijven, niet alleen Sanofi, medicijnen blijven leveren omdat de gewone Rus niets te maken had met het aansteken van een oorlog. We hebben ook medicijnen geleverd aan Irak in de Golfoorlog, aan Saudi-Arabië… Het gaat om gezondheidszorg, niet om politiek.”

Wat is het beste advies dat u ooit hebt gekregen?

HUDSON. “Mijn moeder zei altijd dat je anderen moet behandelen zoals je zelf wil behandeld worden. Ik heb daar altijd naar geleefd. Maar het beste advies kwam van Richard Branson, en pas ik voortdurend toe. Als je uit en taxi stapt, controleer dan eerst de achterbank om te zien of je niets hebt achtergelaten.” (glimlacht)