Sancties tegen Rusland zorgen voor recordjaar bij North Sea Port

Vijf jaar na de fusie van de havens van Gent, Vlissingen en Terneuzen boekt North Sea Port een recordjaar met een overslag van 74 miljoen ton, een stijging met 7 procent. Nochtans kreeg de handel met zijn belangrijkste klant Rusland in 2022 een serieuze klap. Ook de containertrafiek nam af.

Met 73,6 miljoen ton maritieme goederenoverslag in 2022 kende North Sea Port zijn beste jaar ooit. Het realiseerde met 7 procent ook de sterkste stijging, vijf jaar na de fusie van Havenbedrijf Gent met Zeeland Sea Ports (Vlissingen en Terneuzen). De 60 kilometer lange Nederlands-Vlaamse haven staat in de Europese top tien. “Met een nieuw recordjaar verstevigt onze positie”, zegt Daan Schalck, de CEO van North Sea Port. “Dat is niet alleen goed nieuws voor ons, maar ook voor onze klanten. Als een typische industriehaven goed boert, is dat een positief signaal van alle bedrijven. Er wordt harder gewerkt. Dat is best opmerkelijk na de brexit, corona, een oorlog in Oekraïne en de energiecrisis.”

Traditionele bulkhaven

North Sea Port is van oudsher een echte bulkhaven. Droge bulk neemt meer dan de helft van de maritieme goederenoverslag voor zijn rekening (39,9 miljoen ton, +10 procent tegenover 2021). Dat zijn betere cijfers dan voor de pandemie. De sterke stijging is vooral een gevolg van een derde meer overslag van steenkool. Dat was een gevolg van de sancties tegen de Rusland, in 2021 nog de belangrijkste klant van de haven. Na een daling van de trafieken met 15 procent wordt die plaats nu ingenomen door de Verenigde Staten. “In de aanloop van de aangekondigde sancties hebben heel wat bedrijven hun steenkoolvoorraden aangevuld tegen mogelijke bevoorradingsschokken”, legt Schalck uit. “Ze deden ook een beroep op alternatieve aanvoerroutes.” Ook zaden, meststoffen en ruw ijzer zaten in de lift. De overslag van graan nam dan weer af.

De vloeibare bulk is goed voor 17,6 miljoen ton, een stijging met 5 procent. Roll-on-roll-offoverslag, zoals personenwagens, neemt 2 procent toe (3,7 miljoen ton). Enkel het segment containers verwerkt een daling, een scherpe 9 procent om te komen op 2,6 miljoen ton. “Na een congestie op de containerkaaien, volatiele tarieven en onzekere transportschema’s hadden heel wat vervoerders minder zin om goederen per container te vervoeren en grepen ze terug naar het oude, klassieke bulktransport”, getuigt Schalck. “Dat was bijvoorbeeld het geval in het transport van bananen, dat nu weer gebeurt met de typische Chiquita-dozen.”

Drugs en bananen

Bananen brengen overigens het inherente risico van criminele drugstrafieken met zich, als ze vanuit Latijns-Amerika naar Europa verscheept worden. Uitgerekend Gent is daar gevoelig voor. “Grote havens, zoals Antwerpen en Rotterdam, verstrakken de controles op drugstrafieken en criminele organisaties zoeken dan de zwakke schakels op in het maritiem systeem”, stelt Schalck. “Ook onze haven komt dan in het vizier. In Vlissingen en Terneuzen bestaat al langer een samenwerking tussen het havenbedrijf, individuele klanten, de douane en de marechaussee om de greep te verstrakken op criminele netwerken. Enkele maanden geleden hebben we ook in Gent zo’n overleg opgestart. We beseffen dat we alert moeten zijn, want anders worden een doelwit.”

North Sea Port verwacht voor 2023 een minder jaar. “Vorig jaar werd gunstig beïnvloed door de sancties”, aldus Schalck. “Het effect van het voorraadbeheer is nu voorbij. Er zijn alternatieven voor bijvoorbeeld Russisch steenkool en hout. Ook vrees ik dat sommige klanten het wat moeilijker kunnen hebben door de inflatie en de volatiele energieprijzen. Dat zal leiden tot iets minder goederenoverslag. We verwachten dat we 70 miljoen ton ruim zullen halen.”