Rijkste Belg Alexandre Van Damme incasseert forse verliezen

Niet alles wat Alexandre Van Damme aanraakt, verandert in goud. De biermagnaat en rijkste Belg boekte vorig jaar bijna 8 miljard euro minderwaarden.

De rijken worden niet altijd rijker. Alexandre Van Damme stak de voorbije jaren zijn centen in bedrijven die niet allemaal puik presteerden. De belangrijkste investeringen waren de brouwer AB InBev, de hamburgerketen Burger King, de voedingsproducent Kraft Heinz en de koffiemaker Douwe Egberts.

Die belangen zitten gebundeld in twee Luxemburgse spilholdings: Legacy Participations en Société Familiale d’Investissements. Daarboven steekt de consoliderende holding Patrinvest (zie kader De spilholdings achter Alexandre Van Damme).

Alexandre Van Damme is niet de enige eigenaar van die holdings. De aandeelhouders zijn twee takken van de Belgische brouwersfamilies: de familie Van Damme en de gravenfamilie Van der Straten Ponthoz. Die laatste raakte in een ver verleden, via een verstandshuwelijk met een telg van de baronnen de Mevius, bij de brouwers verzeild.

In de raad van bestuur vinden we Alexandre Van Damme (57), die sinds de zomer van 2016 in Zwitserland woont. Ook zijn neef Philippe Van Damme (57) is bestuurder. De advocaat uit Luik is al sinds de jaren negentig bestuurder in de familiale holdings. De derde familiale telg is John Rasse (49). De racepiloot is een zoon van gravin Edwine van der Straten Ponthoz.

Geen dividendenuitkering

De families keren zich nauwelijks dividenden uit. Het gros van de inkomsten wordt opnieuw geïnvesteerd. De voorbije drie jaar kregen de aandeelhouders rond Alexandre Van Damme meer dan 1,7 miljard euro aan dividenden via AB InBev.

Dat geld vloeide de voorbije jaren vooral naar voedingsbedrijven. Onder meer het belang in de grootste brouwer ter wereld werd verder verhoogd. Met bijna 9 procent in AB InBev heeft de familie Van Damme er de meeste aandelen van alle Belgische families.

Maar ook internationaal waren er opmerkelijke beleggingen. Van Damme kocht aandelen van de beursgenoteerde groep boven Burger King en van het eveneens beursgenoteerde Kraft Heinz Group. Dat gebeurde vaak samen met 3G, het investeringsfonds van de Braziliaanse aandeelhouders van de brouwer. De bierbaronnen stapten ook in de koffie. Zo staken ze hun centen onder meer in Douwe Egberts.

Koffiebaronnen

Dat koffieavontuur is al zo goed als voorbij. Alexandre Van Damme stapte vorig jaar in de lente op als bestuurder bij de Nederlandse holding boven de koffieproducent, Acorn Holdings. Die is niet alleen de baas van Douwe Egberts, maar heeft ook koffiebelangen in Noord-Amerika. In het voorjaar van 2018 volgde bovendien de overname van de Amerikaanse frisdrankenreus Dr Pepper Snapple Group. Dat is de eigenaar van bijvoorbeeld Canada Dry en Schweppes.

De koffiegroep wou daarmee niet alleen warme, maar voortaan ook koude dranken verkopen. Voor Alexandre Van Damme werd dat van het goede te veel. Een belangenconflict met AB InBev loerde om de hoek, want de Amerikaanse frisdrankengroep verkoopt samen met de brouwer thuistapsystemen. Bovendien bottelt AB InBev in Zuid-Amerika de merken van de rechtstreekse concurrent PepsiCo. Van Damme kon onmogelijk van die twee walletjes eten. Het grootste deel van het koffiebelang ging daarom de deur uit. Met een mooie winst. Alleen al de koffiedividenden van de voorbije vier jaar gooiden 840 miljoen euro in het laatje.

Nog een andere investering was een schot in de roos. Restaurant Brands International is de beursgenoteerde holding boven de hamburgerketen Burger King. Alexandre Van Damme zit er in de raad van bestuur. Hij kocht rechtstreeks, via Société Familiale d’Investissements, een belang van 2 procent. Daarnaast heeft hij nog meer aandelen, via een investeringsfonds samen met de Braziliaanse aandeelhouders van AB InBev. Sinds 2014 verdubbelde de beurskoers ruimschoots. Van minder dan 40 dollar klom de koers de voorbije weken boven 90 dollar per aandeel.

Afknapper

Tot daar de succesverhalen. Want zelfs de rijkste Belg kan zich vergissen in zijn beleggingen. Legacy Participations boekte vorig jaar een monsterverlies van 5,8 miljard euro. Dat kwam door een forse minderwaarde op de brouwersaandelen, want die vennootschap heeft alleen maar een belang in AB InBev. Het verlies is vooral boekhoudkundig, want de brouwersaandelen waren eind 2015 in Legacy Participations ingebracht. Het aandeel dook sindsdien ruim een derde lager. Maar als we vergelijken met 1998 blijft de brouwersbelegging een prachtige zaak. Het belang stak toen in een Belgische holding. Die was ‘slechts’ 150 miljoen euro waard.

Toch kocht Van Damme de voorbije jaren ook 5 miljoen extra aandelen van de brouwer. En samen met de andere Belgische families kocht hij er nog eens 1,45 miljoen. Samen goed voor een investering van 650 miljoen euro. Maar tegen de huidige beurskoers zijn die te duur gekochte aandelen slechts 471 miljoen euro waard.

Ook de investering in de Amerikaanse voedingsgroep Kraft Heinz Company bleek voorlopig een afknapper. Alexandre Van Damme is bestuurder in de voedingsgroep. Vorig jaar boekte de holding Société Familiale d’Investissements een minderwaarde van 664 miljoen euro op het voedingsbedrijf. De beurskoers van de vijfde grootste voedingsgroep van de wereld zakte de voorbije vier jaar met meer dan de helft.

Bij Kraft Heinz koppelde Van Damme zijn wagonnetje aan twee legendarische investeerders. Jorge Paulo Lemann, de grootste individuele aandeelhouder van de brouwer AB InBev, en Warren Buffett. Met ruim 83 miljard dollar vermogen staat Buffett op het nummer drie in de rijkenlijst van Forbes. Bij Kraft Heinz kon er dus ogenschijnlijk niets mis gaan. Het was een producent met een stabiele business van bereide maaltijden, kazen, vlees en sauzen, met bovendien sterke merknamen. Maar de consument zoekt gezonder voedsel en heeft steeds meer lak aan sterke merknamen. Het gevolg: Kraft Heinz boekte vorig jaar een nettoverlies van ruim 10 miljard dollar.

De forse verliezen leidden in maart tot een herschikking van de spilholdings. Het belang in de brouwer bij Legacy Participations verschoof naar de moederholding Patrinvest. En de belangen in Société Familiale d’Investissements (voordien vooral de koffie, de hamburgers en Kraft Heinz) werden bij Legacy Participations ingebracht. De balansen van de spilholdings blijven ondanks de verliezen vorig jaar erg solide. Ze bestaan vooral uit eigen middelen, weinig bankschulden.