Pralinemaker Godiva wil niet weg uit Brussel: ‘Onze band met de hoofdstad is erg sterk’

Buurtbewoners dienden een klacht voor geluidsoverlast in tegen de productiefaciliteit van Godiva in het Brusselse Koekelberg. Ondanks de grootstedelijke uitdagingen waarmee de pralinemaker wordt geconfronteerd, drukt het bedrijf speculaties over een verhuizing uit Brussel de kop in.

Plaatsgebrek, te hoge kosten en een slechte mobiliteit. Die redenen halen bedrijven het vaakst aan om Brussel te verlaten. In 2015 verlieten 2860 bedrijven het gewest, en in 2018 waren dat er 3533, blijkt uit de cijfers van Statbel. “Meer bedrijven verlaten Brussel dan er binnenkomen”, zegt Nicolas Roelens, de woordvoerder van Brussels staatssecretaris van Economische Transitie Barbara Trachte (Ecolo). “Maar er worden in Brussel ook ondernemingen opgericht.”

De Brusselse werkgeversorganisatie BECI luidt al enkele jaren de alarmbel over het aantal bedrijven dat Brussel verlaat. Enkele voorbeelden: eind 2018 kondigde het pralinebedrijf Leonidas aan dat het wellicht niet in Anderlecht zal blijven. Niet veel later maakte de supermarktketen Delhaize De Leeuw bekend dat ze haar hoofdkantoor van Sint-Jans-Molenbeek naar Kobbegem verhuist.

Made in Belgium

Maar niet iedereen laat zich wegjagen. Sinds 1926 huist de productie van de chocoladefabrikant Godiva in Koekelberg, een van de dichtstbevolkte gemeenten van België. In de winkel aan de Grote Markt van Brussel ontmoeten we Joao Paulo Da Cunha, de retailmanager voor continentaal Europa van Godiva. De Portugees raakt meteen het belangrijkste punt aan voor de aanwezigheid in Brussel: het imago. “Het Made in Belgium-label, en bij uitbreiding Brussel, is ontzettend belangrijk voor Godiva”, vertelt hij. “Belgische chocolade staat overal te boek als de beste chocolade ter wereld. Dan moet die natuurlijk in België worden geproduceerd.”

Die fysieke aanwezigheid in België werd nog belangrijker sinds het van oorsprong Belgische Godiva in 2007 in handen van de Turkse holding Yildiz is gekomen. Bovendien werd de productiefaciliteit in Koekelberg samen met enkele Aziatische activiteiten in februari 2019 aan het Zuid-Koreaanse investeringsfonds MBK Partners verkocht. 80 procent van wat de fabriek produceert, is sindsdien bestemd voor de export. Japan is een van de grootste afzetmarkten. Een kilo chocolade wordt er drie keer duurder verkocht dan in België. Een goede reden om de Belgische geschiedenis van de pralines te beklemtonen.

“Niet enkel in Japan en andere Aziatische landen, ook in Europa heeft Belgische chocolade een mooie reputatie”, zegt Da Cunha. “Bovendien is het meer dan enkel Made in Belgium. Ook Brussel – als het hart van Europa – speelt een rol. Als ik aan klanten in ons verkooppunt aan de Grote Markt vertel dat hun pralines nog geen 6 kilometer verderop worden vervaardigd, reageren zij erg enthousiast.”

Mobiliteit

De productiefaciliteit in de dichtbebouwde wijk in Koekelberg valt op. Het metrostation Simonis is vlakbij en in de straten rondom krioelt het van de auto’s, de voetgangers, de bussen en de fietsen. Toch valt het mobiliteitsprobleem wel mee, zegt marketingmanager An Van der Spiegel. “De vrachtwagens komen meestal buiten de spits”, vertelt ze. “Bovendien rijden ze binnen. Ze staan dus niet op straat waar ze het verkeer zouden blokkeren.”

“De bestelwagens die de pralines naar het distributiecentrum in Kampenhout transporteren, klagen evenmin over files”, aldus Van der Spiegel. “In de fabriek gebeurt enkel de productie van de pralines. Enkel de ingrediënten moeten worden aangeleverd. Het verpakken gebeurt elders.”

“De fabriek stelt 234 mensen te werk, onder wie 169 arbeiders”, zegt Van der Spiegel. “Het merendeel van de arbeiders is afkomstig uit de nabije omgeving. Een vertrek uit Brussel zou voor die mensen problematisch zijn.”

Geluidsoverlast

Van een vertrek is volgens Van der Spiegel geen sprake. Zelfs niet nu de productie-eenheid met nog een andere grootstedelijke uitdaging wordt geconfronteerd. Onlangs ontving Leefmilieu Brussel klachten van buurtbewoners van wie de dag- en de nachtrust werden verstoord door het geronk van de koelinstallaties. Nadat uit een test was gebleken dat het lawaai de toegestane geluidsnormen overschreed, drong Leefmilieu Brussel er bij Godiva op aan een oplossing te zoeken. Het resultaat is een plan waardoor de verouderde koelinstallaties tegen de zomer van 2020 worden vervangen door een nieuw systeem dat minder geluid voortbrengt. “Dat is een vrij grote investering”, zegt Van der Spiegel. “En we zijn de komende jaren van plan nog meer te investeren in de vernieuwing van het gebouw, dat al van 1921 dateert.”

Van der Spiegel stelt dat een verhuizing uit Brussel niet zo vanzelfsprekend zou zijn. “Het is historisch gezien belangrijk dat we hier blijven”, zegt ze. “Onze eerste winkel werd in Brussel geopend, en dat communiceren we ook naar onze klanten. De band met de hoofdstad is erg sterk. Het zou nefast zijn die verbinding door te knippen.”

Ontslagen

Bovendien heeft het bedrijf een goede verstandhouding met de gemeente Koekelberg. “Ze houdt rekening met onze situatie”, legt Van der Spiegel uit. “Als er werken in de straten moeten gebeuren, probeert de gemeente die in te plannen op momenten waarop onze productie op een lager pitje staat. Er is altijd overleg.” En ook vanuit het gewest klinkt dat zulke bedrijven zijn steun verdienen. “Wij zijn een voorstander van kleine industrieën die passen in het Brusselse landschap en waar de afstand tussen de productie en de consumptie beperkt blijft”, zegt de woordvoerder van de staatssecretaris Trachte. “De fabriek van Godiva biedt een internationale uitstraling. Het is belangrijk voor Brussel dat we die uitstraling behouden. Maar uiteraard is het essentieel dat ze een antwoord biedt op die geluidsoverlast.”

Begin december kondigde Godiva aan dat het veertien werknemers van zijn fabriek zou ontslaan. Dat had volgens de hr-directeur niets te maken met een mogelijke sluiting van de fabriek. “We verwachten een daling van onze productie in vergelijking met 2020. Tegelijk kondigen we een investering van 5 miljoen euro aan om onze fabriek te moderniseren. We willen flexibeler kunnen inspelen op de vraag”, klonk het op de nieuwswebsite van RTL. “Onmogelijk is een verhuizing nooit, maar het zou niet onze keuze zijn”, aldus Van der Spiegel. “Het zou bovendien een erg dure en lange procedure inhouden om een hele productie-eenheid te verhuizen.” “Wijlen Pierre Draps, de stichter van Godiva, zou dat nooit gewild hebben”, voegt Da Cunha eraan toe. “Als we moeten verhuizen, dan het liefst binnen Brussel.”