Potentieel van edtech is nog onderbenut in België

Educatieve technologie – edtech in het jargon – heeft onder andere dankzij corona de wind in de zeilen. Ook in België springen veel bedrijven op die trend. Hoe staat de sector ervoor?

Educatieve technologie of edtech ondersteunt het leren en verhoogt het leerrendement, zowel in het onderwijs als in het bedrijfsleven. Een mooi voorbeeld is Perlego, een soort Spotify voor cursusboeken. Vorige week haalde het nog 45 miljoen euro durfkpitaal op. De start-up heeft met Gauthier Van Malderen een Belgische medeoprichter en CEO. België is ook goed vertegenwoordigd in het kapitaal van Perlego. Mediahuis Ventures, de durfkapitaalpoot van het mediabedrijf achter onder meer De Standaard en NRC, leidde de ronde van 45 miljoen euro. Maar Perlego blijft een Brits bedrijf. In België zijn DataCamp en Myskillcamp de vaandeldragers van de edtech.

“Scholen en werkplekken zijn de afgelopen twee jaar snel gedigitaliseerd”, zegt Frederik Tibau, expert digital innovation & growth bij Agoria. “Door de lockdowns werkten mensen vanop afstand en maakten leerlingen kennis met thuisonderwijs. Bij edtech denkt iedereen aan technologie voor schoolse toepassingen, maar het is meer dan dat. Edtech richt zich niet alleen op de klassieke schoolloopbaan, er worden almaar meer toepassingen gebruikt voor levenslang leren en leren op de werkplek.”

Meer investeringen

In België zijn zo’n 150 bedrijven gespecialiseerd in edtech, waarvan 62 procent in Vlaanderen (zie tabel Belgische edtech in cijfers). De tophubs bevinden zich in Brussel en Antwerpen. De techaccelerator imec.istart en Agoria gaan van 21 tot 25 maart naar Londen met twaalf edtechbedrijven in het kader van het begeleidingsprogramma Scaleup Vlaanderen. “Het Verenigd Koninkrijk is de Europese koploper in het gebruik van edtech”, zegt Maia Santens van Agoria.

“In Europa is het aantal edtechstart-ups sinds 2020 verdubbeld”, zeg Frederik Tibau. “Het aantal investeringen is sinds de crisis maal zes gegaan. Op wereldniveau werd de voorbije tien jaar ruim 16 miljard euro in de sector geïnvesteerd en de vraag naar edtech blijft groeien. Dat is ook zo in België, al blijft het reële potentieel wat onderbenut.”

De digitalisering van ons onderwijs staat nog niet op hetzelfde niveau als in sommige andere Europese landen, klinkt het. Daarnaast is de markt nog fel gefragmenteerd. “Als we de sector een boost willen geven, is het nodig om in te zetten op onze sterktes”, legt Tibau uit. “Denk maar aan virtual reality en game based learning. Onze kennisinstellingen zetten ook volop in op artificiële intelligentie, wat interessant kan zijn voor onze edtechbedrijven, onder meer voor gepersonaliseerde leertrajecten. Het komt erop aan met een brede blik te kijken en out of the box te denken.”

Voortrekkers

Een van de bekende spelers in België is DataCamp, een interactief leerplatform voor datawetenschap. “Wij bieden onlinelessen aan over alles wat met data te maken heeft”, zegt Martijn Theuwissen, de medeoprichter van DataCamp. “We zetten interactief leren centraal, zodat mensen niet uren passief naar video’s moeten kijken. Er zitten elementen van gamificatie in, zodat de gebruikers op een speelse manier leren. Dat motiveert hen en ze onthouden het ook beter.”

DataCamp, opgericht in Leuven, heeft 190 medewerkers en heeft ook kantoren in Londen en New York. Meer dan 2.500 bedrijven maken gebruik van DataCamp. Bijna 10 miljoen mensen volgden al een of meerdere cursussen. “Het vinden van talent is een van de grootste uitdagingen”, aldus Theuwissen. Hij is blij dat de perceptie over onlinecursussen verandert. “Acht jaar geleden was het meer een niche, terwijl nu veel meer wordt aanvaard dat je niet noodzakelijk naar een universiteit moet en drie jaar voltijds moet studeren om een kwalitatieve opleiding te krijgen. Veel mensen vinden een baan of maken promotie dankzij onlinecursussen.”

Een andere vaandeldrager is het Doornikse Myskillcamp, dat een onlinetrainingsplatform voor middelgrote bedrijven ontwikkelde. De catalogus bestaat uit 300.000 cursussen, waaronder Coursera, LinkedIn Learning, Udemy, DataCamp en Open Classrooms. “Wij centraliseren alle aanbieders voor bedrijven die niet de mogelijkheid of de tijd hebben om inhoud te creëren. Via onze catalogus leiden zij hun medewerkers op”, legt Kevin Tillier uit. “Drie maanden geleden lanceerden we een nieuw product waarmee we de opleidingen in onze catalogus distribueren in het learning management system van grote klanten zoals SAP, Cornerstone en Oracle.”

Myskillcamp, dat 75 medewerkers heeft, is actief in België, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. “Internationaal groeien vraagt veel tijd. Hr-afdelingen hebben vertrouwen in instrumenten die andere bedrijven gebruiken. Klanten die Myskillcamp als referentie gebruiken, zijn uiterst belangrijk. Die maturiteit opbouwen, kost tijd.”

Mobiel leren

MobieTrain, een scale-up uit Genk, richt zich met zijn mobiele leerapp onder meer tot werknemers die niet aan een bureau werken, moeilijk te bereiken zijn en weinig tijd hebben, zoals winkelpersoneel of productiemedewerkers. “We bieden korte trainingen aan in modules van vijf tot tien minuten die de medewerkers op een leuke, toegankelijke manier en bij voorkeur op de mobiele telefoon volgen”, zegt Guy Van Neck. “We zorgen voor een kennisoverdracht die tot zes maal doeltreffender is dan klassieke leervormen.” Daarvoor maakt de app gebruik van gamificatie en quizzen, personalisatie en ingebouwde retentietechnieken.

MobieTrain heeft vijftig medewerkers en ruim 100.000 gebruikers bij 65 klanten. De omzet ging vorig jaar maal 2,5. 60 procent van de omzet komt van buiten België. “Vanaf dag één werken we internationaal. Onze eerste grote klant was de retailgroep Azadea uit het Midden-Oosten met merken als Zara, Massimo Dutti en Decathlon.”

Een van de uitdagingen voor MobieTrain is verdere groei. “Die willen we realiseren door nieuwe landen aan te boren. We openen dit jaar kantoren in Spanje en Italië. Daarvoor hebben we extern kapitaal aangetrokken.” Ook de zoektocht naar talent blijft de agenda bepalen. “Mobiel leren zit sinds covid-19 in de lift. Er is nog veel onontgonnen terrein als ik zie hoeveel bedrijven nog niet digitaal opleiden. Als we de goede medewerkers vinden voor de juiste markten, dan komt de groei vanzelf.”

Gamificatie

In de wereld van educatieve technologie zijn drie trends merkbaar. Een eerste is gamification. “Door content en trainingen in spelvorm te gieten, wordt alles veel behapbaarder”, zegt Maia Santens, die bij Agoria een nieuwe edtechclub uitbouwt om Belgische bedrijven in de sector internationaal te positioneren. “Bij gamificatie op de werkvloer denken velen meteen aan preventie en veiligheid, maar het gaat verder. Regelgeving voor het gebruik van data, gedragscodes of andere documenten worden op een toegankelijke manier ter beschikking gesteld van de medewerkers. Dat maakt de betrokkenheid veel groter.”

Onder meer Play It, opgericht in 2017 als spin-off van de hogeschool Howest, is op die kar gesprongen. “We zoeken leuke manieren om medewerkers content aan te bieden waar ze niet noodzakelijk een intrinsieke motivatie voor hebben”, zegt Brecht Kets. “Door een game te spelen, leren ze niet alleen op een toffe manier, maar ze doen ook dat sneller en beter. Dat kan op eender welk platform, via de tablet, de pc, de telefoon of virtual reality. Alles wat ze leren, komt in een portaal terecht waar ze inzicht krijgen in de kennis en eventueel kunnen bijsturen.”

Play It, dat vijftien medewerkers heeft, richt zich tot zowel arbeiders als bedienden en heeft gebruikers in meer dan twintig landen. “We hebben een catalogus van opleidingen over veiligheid en preventie, het onthaal van nieuwe medewerkers, cyberbeveiliging en leiderschap. Daarnaast bouwen we opleidingen op maat.”

De start-upfase van Play It is voorbij. Brecht Kets de software op grotere schaal laten werken, door bijvoorbeeld bedrijven hun games zelf te laten bouwen. “Hoewel we wereldwijd actief zijn, gebeurt onze verkoop nog vanuit België. We plannen om salesteams in andere landen op te zetten. Daarom halen we 2 miljoen euro op om die toepassingen Europees te schalen.”

Virtuele realiteit

Een andere trend, zowel in het onderwijs als in de bedrijfswereld, is het gebruik van virtuele realiteit. Personeel of leerlingen leren zo nieuwe competenties en vaardigheden aan voordat ze die effectief moeten gebruiken. In omgevingen waar veiligheid cruciaal is, doen ze via simulaties ervaring op.

Supportsquare leidt technisch personeel versneld op. Het gaat zowel om mensen die nog studeren als mensen die al actief zijn op de arbeidsmarkt. “De gebruiker krijgt bijkomende informatie in zijn gezichtsveld om de job uit te voeren”, legt Ben Mahy van Supportsquare uit. “We gebruiken virtual reality voor opleidingstoepassingen en augmented reality voor visuele bijstand op afstand en digitale werkinstructies.”

De voorbije jaren ging er veel aandacht naar opleidingen voor bedienden. Met deze technologie is er een inhaalbeweging aan de gang voor productiemedewerkers, aldus Mahy. “Laagdrempeligheid voor de gebruiker is een van onze troeven. We zijn verheugd over de overheidsinitiatieven om virtuele realiteit breed in te zetten in het beroeps- en technisch onderwijs. We hebben met Constructiv (de dienstverlenende organisatie van en voor de bouwsector, nvdr) al tal van initiatieven lopen en hopen we dit jaar ook met de andere sectoren aan de weg te timmeren.”

Supportsquare telt 22 mensen en groeide in 2021 met 50 procent. Het bedrijf volgt zijn klanten – onder meer GF, GEA, Baxter, JBT en Proximus – over de hele wereld. De belangrijkste uitdagingen zijn gecontroleerde groei en het vinden van gepaste ondernemende profielen. “Covid-19 heeft de technologieadoptie versneld. Het besef en de wil om zulke oplossingen op grote schaal in te zette, zien we overal concreet worden.”

De derde trend is de professionalisering van de leerkrachten. “Het aanbod en de infrastructuur zijn belangrijk, maar leerkrachten moeten ook een digitaal professionaliseringstraject doorlopen. Ze zijn niet allemaal digital natives“, zegt Maia Santens van Agoria. “Fourcast for Education bijvoorbeeld richt zich op scholen. Het biedt niet alleen laptops met software aan, maar begeleidt de leerkrachten ook in een sociaal-pedagogisch project.” Het bedrijf toont hoe je edtech kunt integreren en leidt leerkrachten op een manier op waardoor technologie het onderwijs kan ondersteunen.