‘PostNL en bpost, het zou een mooie combinatie zijn geweest’

De overnamegesprekken tussen bpost en PostNL zijn afgesprongen. Behalve de loslippigheid van voormalig minister van Overheidsbedrijven Jean-Pascal Labille, waren er wel meer obstakels die een toenadering in de weg stonden.

De voormalige minister van Overheidsbedrijven Jean-Pascal Labille (PS) krijgt zowel van zijn opvolger Alexander De Croo (Open Vld) als van Koen Van Gerven, de CEO van bpost, een veeg uit de pan. Labille liet zich vrijdag ontvallen dat bpost overnamegesprekken voerde met een buitenlandse concurrent. Die uitspraken leidden tot de schorsing van beide aandelen op de beurstabellen en kelderden naar verluidt het vertrouwen van de Nederlanders in de onderhandelingen. Meteen maakten ook de vakbonden misbaar, omdat ze niet werden betrokken bij de gesprekken.

Hoe jammerlijk de loslippigheid van Labille ook mag zijn, er waren wel meer obstakels die de toenadering tussen bpost en PostNL bemoeilijkten. “Je hebt alleen een akkoord als je het op alle punten eens bent”, zegt Koen Van Gerven. Dat was niet het geval, en dus werden de onderhandelingen afgeblazen. Over welke aspecten PostNL en bpost het niet eens konden worden, wil Van Gerven niet meedelen.

De gesprekken over een mogelijke overname liepen al enkele maanden in het geheim. De prijs die bpost wilde betalen, vonden de Nederlanders niet hoog genoeg. Tot twee keer toe zou het bod zijn verhoogd. Het uiteindelijke voorstel dat op tafel lag, was een overname waarbij bpost alle aandelen van PostNL in handen zou krijgen voor een bod in cash en bpost-aandelen. Door die operatie zou de federale overheid haar belang van 51 procent in bpost hebben verloren.

Fors lenen

Beide postbedrijven zijn beursgenoteerd. Toen vrijdag de aandelen werden geschorst, had bpost een marktkapitalisatie van 4,8 miljard, tegenover 1,7 miljard voor PostNL. Nochtans is de omzet van het Nederlandse bedrijf met 3,5 miljard een pak hoger dan de 2,3 miljard van bpost. Het verschil in waardering valt te verklaren door de veel betere rendabiliteit van bpost. De cashpositie van PostNL is ook minder goed, omdat het Nederlandse postbedrijf pensioenschulden torst. De Nederlanders vroegen naar verluidt een premie van bijna 50 procent op hun beurskoers van afgelopen vrijdag. Het zou de kostprijs van de transactie op meer dan 2,3 miljard hebben gebracht. Bpost heeft een zeer goede kaspositie van 858 miljoen euro en het heeft nagenoeg geen schulden, maar het zou voor de overname toch fors hebben moeten lenen.

“Strategisch zoeken we met bpost overnamemogelijkheden om de daling van de mailvolumes op te vangen”, zegt Van Gerven. “De pakjesmarkt is een van de groeipolen waarop we mikken. We hadden in het verleden al stappen in die richting gezet, maar dit zou een grotere stap geweest zijn. Jammer, ik vond dat het een mooie combinatie zou zijn geweest. Een fusie zou ons een sterker en geïntegreerd aanbod op beide markten hebben geboden. We zouden dan een thuismarkt van 28 miljoen potentiële klanten aanspreken.”

Definitief afgelopen

PostNL was al een significante speler in ons land en het had aangekondigd voor meer marktaandeel te gaan. Toch benadrukt Van Gerven dat de overnamepoging allerminst defensief geïnspireerd was. “Het basisidee van de gesprekken over de combinatie was groei”, zegt Van Gerven. “De pakjesmarkt is in volle opmars. We moeten vooruit durven te kijken. Het is niet constructief op een groeimarkt spelers weg te nemen, want dan komen er nieuwe in de plaats.”

Afgaand op de koersevolutie van vandaag schatten de markten bpost als verliezer in, terwijl PostNl zijn koers ziet stijgen, alsof beleggers zich plots bewust zijn van de onderwaardering van het Nederlandse postbedrijf. Voor Koen Van Gerven zijn de onderhandelingen in elk geval definitief afgelopen. De Nederlandse aandeelhouders die hopen de prijs nog verder op te drijven, zullen dus op hun honger blijven zitten.

Reactie van de bonden

De Belgische postbonden reageerden als van een wesp gestoken. Terwijl de versterking van bpost toch geen bedreiging voor de toekomst hoeft te zijn. “We begrijpen de economische logica wel”, zegt Marc De Meulder van het liberale VSOA. “Maar we zijn bezorgd over de gevolgen voor het personeel als bpost niet langer een overheidsbedrijf zou zijn.”

Sinds december vorig jaar is het wettelijk mogelijk dat de overheid minderheidsaandeelhouder wordt. Al valt daarbij de kanttekening te maken dat in de nieuwe wetgeving van december is voorzien dat bij elke wijziging van het overheidsaandeel, de collectieve en individuele arbeidsvoorwaarden gegarandeerd blijven. Vanmorgen onderstreepte ook minister Alexander De Croo nog eens dat een eventuele toekomstige overname moet gebeuren met het behoud van de verworven rechten van het personeel.

Maandagochtend hadden de bonden en de bpost-topman een meeting. Daarin probeerde Van Gerven nog eens de industriële logica uit te leggen. “Dat was op zich niet nieuw. Ik besef ook dat de bonden een belangrijke rol hebben gespeeld in het succesparcours van bpost. Maar om het succesverhaal voort te zetten, mogen we het pad van de industriële efficiëntie nooit meer verlaten.”