Pieter Loose (CEO Ekopak): ‘Onze watervoetafdruk wordt steeds belangrijker’

Woensdag noteert Ekopak voor het eerst op Euronext Brussel. Het is meteen de eerste Belgische beursgang van het jaar. Vorige zomer bracht Trends al een uitgebreide reportage over Tielts bedrijf dat inzet op een ‘watertransitie’.

In navolging van de energietransitie is ook een watertransitie nodig. Uit milieu-overwegingen én omdat waterschaarste de economie in gevaar brengt. Dat is de missie van Pieter Loose, de CEO van Ekopak.

Bedrijfsleiders die ondernemen uit een soort bezorgdheid, ze zijn zeldzaam. Maar ze bestaan. Pieter Loose is zo’n ondernemer. De CEO van Ekopak, een bedrijf in Tielt dat is gespecialiseerd in het behandelen en recycleren van water, praat gedreven over het strategische belang van water voor onze economie en de absolute noodzaak van een “watertransitie”.

“Er was een tijd dat we dachten dat de lamp in onze living altijd zou branden. Maar sinds de oliecrisis van de jaren zeventig werken we aan alternatieven voor onze energievoorziening. Nu denken we dat er altijd water uit de kraan zal blijven stromen. Ook dat is helaas niet zo. We putten onze reserves uit, razendsnel. Een blue-out, waarbij gezinnen en bedrijven worden afgekoppeld van het waterleidingnet, is ondertussen een reëler risico dan een black-out. Energie kun je bij plotse tekorten nog invoeren. Voor water is dat bijna onmogelijk. Veel te weinig mensen zijn zich daarvan bewust”, zegt Loose.

Loose is geen onheilsprofeet, hij staaft zijn waarschuwing met OESO-rapporten over de beschikbaarheid van water. Daarin loopt Vlaanderen achterop. Warmere en drogere landen als Spanje, Portugal, Frankrijk en Griekenland hebben een grotere waterreserve dan Vlaanderen. Loose ergert zich aan het beleid, dat te versnipperd is, met kleine monopolies voor watervoorziening die zo veel mogelijk geld moeten opbrengen voor de overheid. “Daardoor is er onvoldoende geïnvesteerd in het distributienet en is er 30 procent verlies tijdens het transport. Als dat het geval zou zijn bij elektriciteit, sprak iedereen er terecht schande over. Water besparen en duurzaam te werk gaan lijkt geen prioriteit, geld verdienen wel.”

Loose meent dat een watermaatschappij er idealiter alleen zou moeten zijn voor de controle van de kwaliteit en het verbruik, en niet voor de verkoop. “Maar zover zijn we nog niet in ons land. Het zijn de bedrijven die het voortouw zullen nemen – in de eerste plaats de multinationals, en later ook kleinere bedrijven, omdat zij beseffen hoe belangrijk water is voor de toekomst. Niet alleen onze ecologische voetafdruk in het algemeen, ook onze watervoetafdruk wordt almaar belangrijker.”

Hij wijst erop hoe watergedreven onze economie is. Chemie, voeding, textiel, brouwerijen – voor allemaal is water een van de belangrijkste grondstoffen. “Als we niets structureels doen aan ons waterverbruik, gaan we onze economie dus echt pijn doen. Grondwater is zuiver en goedkoop, maar we geven geen enkele waarde aan de strategische reserve die het is. Terwijl de olie in de grond wel waarde heeft. De bewustwording van de waarde van water gaat enorm traag. We blijven het grondwater oppompen, terwijl we het beschikbare water naar zee laten stromen. Onze strategische reserves pompen we leeg en we vullen ze op geen enkele manier aan. Dat stoort me enorm.”

Alternatieve bronnen

Die ergernis ligt aan de basis van de verandering die Ekopak doormaakte sinds Loose het bedrijf in 2013 overnam. Zeven jaar geleden was het een kleine onderneming, een pure waterbehandelaar. Onder leiding van Loose, een bouwkundig ingenieur, werd Ekopak een bedrijf voor duurzaam watergebruik. Het liefst zou hij zien dat geen enkel bedrijf nog leidingwater afneemt, maar op zoek gaat naar alternatieve waterbronnen en dat water volgens de regels van de circulaire economie zo vaak mogelijk wordt hergebruikt. “Efficiënt en duurzaam omgaan met water is ons hele uitgangspunt. Wij maken afvalwater en regenwater veilig voor gebruik, op de maat van het bedrijf.”

Ekopak heeft daarvoor alle knowhow in huis. Het gaat op zoek naar alternatieve waterbronnen voor bedrijven, ontwerpt en bouwt de waterbehandelingsinstallatie en zorgt voor het toezicht en het onderhoud. Dankzij die strategie groeide het bedrijf de afgelopen jaren gemiddeld met 40 procent per jaar. In 2013 was Ekopak de Belofte van het Jaar in West-Vlaanderen. Er werkten toen zestien mensen, nu zijn er al vijftig hooggeschoolde medewerkers aan de slag. Samen zorgen zij voor een omzet van 12 miljoen euro.

De komende jaren verwacht Loose vergelijkbare groeipercentages, al zal de groei door de coronacrisis mogelijk terugvallen tot 30 procent of iets minder. Hij ziet wel dat sommige projecten om praktische redenen worden uitgesteld, maar ze worden zeker niet afgeblazen. Loose blaakt van zelfvertrouwen. “Ik weet dat wat wij doen belangrijk is, en dat we nog belangrijker gaan worden. Wij willen graag impact creëren, werken in een business die ergens voor staat. En ik zie hetzelfde bij de sollicitanten die we over de vloer krijgen. Daar ben ik erg gelukkig mee.”

Marc Coucke

Om nieuwe plannen mogelijk te maken, werd Alychlo in september vorig jaar mede-eigenaar van Ekopak. De familiale investeringsmaatschappij van Marc Coucke nam een belang van 49 procent in de groep. Nu wordt duidelijk hoe Ekopak dankzij die financiële injectie zijn verdere groei wil bewerkstelligen.

Omdat niet alle bedrijven een waterbehandelingsinstallatie van Ekopak kunnen of willen financieren, werd deze maand de dochteronderneming WaaS opgericht. WaaS staat voor ‘ water as a service‘ en laat bedrijven toe water te leasen. Naast het ontwerp, de bouw en het onderhoud van de installatie zorgt WaaS ook voor de financiering. Het aangesloten bedrijf betaalt een prijs per kubieke meter water, afhankelijk van de waterbron en de intensiteit van de behandeling.

“Voor 80 tot 90 procent van de bedrijven betekent dat een besparing van 30 tot 40 procent op hun waterfactuur, zodra het systeem operationeel is. Dit systeem, waarbij je niet hoeft te investeren in de installatie, maar betaalt voor het verbruik, maakt ons ook aantrekkelijk voor kmo’s. Wij doen de complete ontzorging van het water, los van het drinkwaternet. We zorgen ook voor de desinfectie en garanderen de veiligheid. Dat wordt almaar belangrijker, kijk maar naar wat er vorig jaar gebeurde bij Stora Enso, waar twee mensen overleden aan de gevolgen van legionellabesmetting van water in een koeltoren.”

Uiteraard wil hij de groei van Ekopak dankzij WaaS bestendigen, maar die jaarlijkse groeicijfers vindt Loose naar eigen zeggen niet het belangrijkst. “Het gaat om de kubieke meters water die we samen kunnen besparen. Eigenlijk moet wat wij doen vanzelfsprekend worden, het moet logisch zijn dat ondernemingen gebruikmaken van een waterdienst als de onze. Net zoals grotere bedrijven helemaal of gedeeltelijk instaan voor hun energievoorziening.”

Ekopak-EED

De hele filosofie van Ekopak zit verpakt in het letterwoord EED, kort voor ‘economie, ecologie, duurzaamheid’. De nieuwe medewerkers ondertekenen niet alleen een contract, ze leggen ook de Ekopak-EED af. Alles wat ze doen moet economisch kloppen, ecologisch verantwoord zijn en gericht op duurzaamheid. Dat gaat zowel over de groei als de relaties met de klant en de investeerders. Of zo’n eedaflegging niet een tikkeltje te Amerikaans is? “Nee hoor”, zegt Loose. “Bij sommige bedrijven zijn de waarden en visies holle slogans geworden, tekstjes in een lijst aan de muur. Onze EED is kort, bondig en duidelijk, dus erg West-Vlaams eigenlijk. Wij beloven niets wat we niet kunnen waarmaken.”

Om de relatie met de klant nog te versterken, opent Ekopak in september een tweede vestiging in Antwerpen. “Wij doen aan curatief onderhoud, dat betekent dat we zo snel mogelijk willen ingrijpen, mocht dat nodig zijn. Al onze installaties staan permanent onder toezicht. Als er iets hapert, bijvoorbeeld een afwijking in waarden, weten wij het sneller dan de klant. Soms is dat oplosbaar op afstand, soms moeten onze mensen ter plekke gaan. Om de markt in de provincies Antwerpen en Limburg nog beter te kunnen bedienen, is een vestiging daar nodig. Dan kunnen we sneller ter plekke zijn.”