‘Parijs mag de strijd om de verliezen van Electrabel niet winnen’

Parijs heeft de strijd om de winsten van Electrabel gewonnen, het mag nu ook de strijd om de verliezen niet winnen. Dat zegt Trends-hoofdredacteur Daan Killemaes.

Wie betaalt straks de factuur voor de ontmanteling van de Belgische kerncentrales en voor de definitieve berging van het nucleaire afval? Het Franse Engie en zijn dochterbedrijf Electrabel, de belangrijkste uitbater van de kerncentrales?

Dat hoort zo en het is zo ook netjes op papier geregeld. Of is de factuur toch voor u, de Belgische belastingbetaler? In Parijs zijn manoeuvres bezig om die miljardenfactuur door te schuiven naar les petits Belges. Waarnemers vrezen dat dit dossier gekoppeld is aan Dexia en de aankoop van Franse straaljagers. De geschiedenis leert dat Parijs ons in zulke dossiers makkelijk een oor aannaait.

Plan B

Engie kan aan haar verplichtingen ontsnappen door Electrabel te verkopen, bijvoorbeeld via een beursgang. Maar dat scenario is zo goed als uitgesloten, omdat de resultaten van Electrabel pover zijn, onder meer door de problemen met de kerncentrales en de lage elektriciteitsprijzen in Europa. Engie werkt echter aan een plan B. Het kan de factuur doorschuiven door van Electrabel een nieuwe bad bank te maken.

Engie versluist interessante activa naar Parijs, terwijl het passief van de nucleaire opkuis in Brussel blijft. Zo heeft Engie de betalingsmogelijkheden van Electrabel al ondermijnd door 1,6 miljard euro activa over te hevelen naar Engie. Het gaat om de overdracht van Franse waterkrachtcentrales, of dus groenestroomactiva met meer toekomstpotentieel. Engie heeft plannen om nog meer activa vanuit Electrabel naar het moederbedrijf te versassen.

Voor de belastingbetaler houdt dat scenario grote risico’s in. In haar jongste jaarverslag schat Engie de kosten van de opkuis op 19,2 miljard euro, waarvan 11,7 miljard euro voor de berging van het afval en 7,5 miljard euro voor de afbraak van de kerncentrales. Daarvoor is tegen eind vorig jaar 10,1 miljard euro opzijgezet via Synatom, een dochterbedrijf van Electrabel. De volgende jaren moet Electrabel dus nog ruim 8 miljard euro vinden om die pot voldoende te spijzen.

Bovendien kan de kostprijs van de ontmanteling en van de berging van het afval nog gevoelig oplopen, zoals wel vaker gebeurt bij grote projecten. Er bestaat dus een kans dat Electrabel niet kan voldoen aan die verplichtingen.

Vanuit het standpunt van Engie zijn die manoeuvres logisch te noemen. Hoe durven de kleine Belgen het leven van Electrabel zo zuur maken, met vrij hoge nucleaire belastingen en met aanhoudende onduidelijkheid over de levensduur van de kerncentrales? Ook de kosten van de berging van het kernafval blijft een groot vraagteken. Zo is er druk van de groenen om het kernafval dieper in de grond te stoppen, wat de factuur van de berging fors de hoogte zou injagen, tot grote ergernis van Electrabel.

Financieringskosten

Die onzekerheid verhoogt de financieringskosten van Engie, omdat heel wat activa van Engie nog zijn ondergebracht onder Electrabel en dus worden gefinancierd via Electrabel. Engie bouwt een schot tussen de groep en het onvoorspelbare Belgische energiebeleid. Als België dan toch zo veel onzekerheid over het businessmodel van de kerncentrales wil scheppen, mag het die factuur zelf betalen, moeten ze in Parijs denken.

Engie deed een voorstel aan de regering waarbij Engie zich borg blijft stellen voor de provisies die al aangelegd zijn, en Electrabel opdraait voor de eventuele meerkosten. Stuur dat aanbod terug naar Parijs, afgestempeld met een grote non.

De Belgische regering moet een waterdichte regeling opzetten die het onmogelijk maakt de factuur door te schuiven naar de Belgische belastingbetaler. Engie moet volledig borg blijven staan voor alle kosten van de ontmanteling en de berging. Engie heeft Electrabel als een dief in de nacht voor een prikje kunnen kopen. Daar hoorde ook de opkuis bij.

Er is een wetsontwerp in de maak dat Engie onbeperkt aansprakelijk stelt voor die opkuis, ook bij een eventuele verkoop van Electrabel. Neem die wet zo snel mogelijk aan. Parijs heeft de strijd om de winsten van Electrabel gewonnen, het mag nu ook de strijd om de verliezen niet winnen.