Multinationals betalen wél belasting: recordbedrag voor de Belgische schatkist in 2021

Met ruim 16 miljard euro aan geïnde vennootschapsbelasting werd 2021 een recordjaar voor de Belgische schatkist. En het hoeft niet te verrassen: de grote bedrijven betalen het meest. Dat blijkt uit een exclusief onderzoek van Trends, samen met Trends Business Information.

Er wordt vaak gedacht dat multinationals in België via allerlei privileges en fiscale spitstechnologie weinig of geen vennootschapsbelasting betalen. Samen met Trends Business Information, de financiële databank van onze uitgever Roularta, analyseerde Trends de balansen van bijna een half miljoen bedrijven voor het boekjaar 2021. Op basis daarvan kwamen we tot een lijst met de grootste vijftig betalers van vennootschapsbelasting. Die oefening werd gemaakt voor het boekjaar 2021, dat niet noodzakelijk samenvalt met het kalenderjaar 2021.

De selectie gebeurde op basis van de enkelvoudige balansen van grote Belgische bedrijven of filialen van internationale groepen. Daarin wordt het bedrag aan vennootschapsbelasting vermeld dat die ondernemingen aan de Belgische staat hebben gestort.

Van een consoliderende holding is niet altijd eenduidig vast te stellen hoeveel vennootschapsbelasting ze aan de overheid heeft betaald. “In totaal ontleedden we 482.901 ondernemingen die een balans hebben neergelegd”, zegt Pascal Flisch, financieel analist bij Trends Business Information. Dat aantal komt neer op bijna vier op de vijf ondernemingen. “Daarvan betalen amper 364.874 belasting”, aldus Flisch. “118.027 bedrijven, of bijna een kwart, zijn verlieslatend of kunnen nog verliezen recupereren.”

Vlaanderen boven

Met ruim 16 miljard euro aan inkomsten via de vennootschapsbelasting werd 2021 een recordjaar voor de Belgische schatkist. Vlaamse bedrijven betalen met ruim 10,5 miljard euro veel meer vennootschapsbelasting dan de Waalse, die 2,9 miljard euro stortten in 2021. De Brusselse bedrijven droegen 2,6 miljard euro bij.

België kampte vorig jaar nog met de coronapandemie, maar Pascal Flisch is niet verbaasd over de recordopbrengst. “2021 was een goed cashjaar voor de overheid. Dat was te voorspellen. Vanwege de pandemie gaf de overheid in 2020 uitstel van betaling voor belastingen en btw. Daardoor sloten veel ondernemingen het boekjaar 2020 af met meer fiscale schulden dan gebruikelijk. Dat geld is in 2021 in de kassa van de overheden beland, op de ingebrekestellingen na. Het gaat om een totaal bedrag van 17,248 miljard euro.”

Lees verder onder de video

Dat is meer dan de 16 miljard euro die aan het einde van het boekjaar in de balansen van de bedrijven staat vermeld. Dat komt onder meer doordat een deel van de vennootschapsbelasting pas na het boekjaar wordt betaald. Het bedrag van ruim 17 miljard euro bevat ook andere fiscale lasten, zoals btw-schulden.

“In theorie wordt de vennootschapsbelasting bijna volledig in het boekjaar voldaan”, zegt Pascal Flisch. “Daarvoor zijn vier data voorzien, telkens op de twintigste dag van een bepaalde maand in het boekjaar. Maar de vierde schijf kan worden betaald op de twintigste dag van de eerste maand nadat het boekjaar is afgesloten.

“Hoe vroeger de onderneming haar belasting betaalt, hoe groter overigens de korting die ze krijgt. Maar ondernemingen hoeven niet vroeger te betalen. Je bent niet te laat met je belasting zolang het aanslagbiljet niet is opgesteld en de betalingstermijn van twee maanden niet voorbij is.”

Sociale verantwoordelijkheid

De grootste belastingbetaler in 2021 was Mastercard Europe SA. Het bedrijf in Waterloo regelt onder meer het elektronische betaalverkeer en droeg op zijn eentje 344 miljoen euro af aan de Belgische overheid. Dat is maar liefst een achtste van wat het Waals Gewest aan vennootschapsbelasting ontvangt.

Het bedrijf klaagt niet over zijn eerste plaats. “Mastercard is al ruim een halve eeuw actief in België. We zien België als een knooppunt voor de betalingsindustrie, dicht bij de Europese instellingen, met bovendien een grote pool aan meertalige en goed opgeleide werknemers”, zegt Henri Dewaerheijd, de landendirecteur van Mastercard voor België en Luxemburg.

“We zijn ons ervan bewust dat we tot de grootste belastingbetalers van België behoren. Omdat inclusie en sociale verantwoordelijkheid centraal staan in wat we doen, geloven we dat onze fiscale voetafdruk onze wereldwijde aanwezigheid en het belang van Europa voor ons bedrijf moet weerspiegelen.”

Op plaats nummer twee staat de nv BASF Antwerpen. De chemiereus met zijn 3.433 werknemers die in 2021 een omzet van 7,3 miljard euro draaide, betaalde 240 miljoen euro vennootschapsbelasting.

De grootste betaler in Vlaanderen leverde daarmee bijna 2,3 procent van het totale geïnde bedrag in het Vlaams Gewest. Het duidt op de grotere spreiding van de vennootschapsbelasting in Vlaanderen, in tegenstelling tot Wallonië. BASF Antwerpen wilde geen commentaar kwijt over de cijfers.

Ook de nv Toyota Motor Europe, goed voor een achtste plaats, benadrukt net als Mastercard het maatschappelijk belang van belastingen. De onderneming heeft bijna 2.700 werknemers en is daarmee de op twee na grootste autoproducent in ons land, zonder dat ze hier een fabriek heeft. In België is het hoofdkantoor voor Europa gevestigd, met de marketing-, verkoop-, hr- en financiële afdeling. Ook de fabrieken elders in Europa worden van hieruit aangestuurd. Zaventem heeft een technologisch centrum voor testen en metingen, plus het onderzoeks- en ontwikkelingscentrum voor kleine en middelgrote wagens (met onder meer Aygo, Corolla en Yaris).

In het boekjaar van begin april 2020 tot eind maart 2021 spijsde de Toyota Motor Europe de Belgische schatkist met ruim 54 miljoen euro vennootschapsbelasting. “Het is Toyota’s overtuiging dat bedrijven een sociale en economische verantwoordelijkheid hebben tegenover de samenleving”, meldt een woordvoerder van Toyota voor Europa. “Het naleven van de wetgeving inzake belastingen, inclusief het betalen van lokale belastingen, beschouwen wij als een normaal onderdeel van onze bijdrage aan de maatschappij waarin we actief zijn.”

Ook de staatsbank Belfius spijst de schatkist gul. Met 180 miljoen euro betaalde vennootschapsbelasting in 2021 staat het filiaal nv Belfius Bank op de eerste plaats bij de banken. Woordvoerder Ulrike Pommee verduidelijkt bovendien dat “op het geconsolideerde niveau het bedrag van de vennootschapsbelasting 290 miljoen euro bedraagt.

De vennootschapsbelasting is bovendien niet de enige belastinguitgave voor een bank-verzekeraar. Daarnaast zijn er bijvoorbeeld nog de niet-aftrekbare btw, bancaire en verzekeringsheffingen en andere belastingen.”

Lees verder onder de foto

Liever geen topplaats

Sommige bedrijven zouden liever niet in de top van grootste vennootschapsbelastingbetalers staan. Op plaats veertien staat de nv Honeywell. Dat filiaal van de Amerikaanse reus is onder meer actief in elektronica en gebouwenbeheer voor veiligheid, bewaking en gezondheid. Het filiaal in Machelen boekte een omzet van 83 miljoen euro, met 263 werknemers. Het resultaat vóór belastingen was met bijna 16 miljoen euro positief, maar toch boekte de onderneming een nettoverlies van 26 miljoen euro. Dat had alles vandoen met een aanslagvoet van liefst 264 procent. Het gebruikelijke tarief voor de vennootschapsbelasting is 25 procent.

Honeywell betaalde bijna 42 miljoen euro vennootschapsbelasting. Dat komt vooral door een roerende voorheffing op dividenden uit vroegere jaren voor een bedrag van 37,5 miljoen euro. De Belgische fiscus eiste dat bedrag, en Honeywell betaalde het, gespreid over 2021 en 2022. De vennootschap heeft een bezwaarschrift ingediend bij de fiscus.

Een bijzonder geval is de eind november vorig jaar ontbonden vennootschap Le Peigné SA. Die holding is een Belgisch vehikel van de Franse familie rond de miljardair Bernard Arnault, de controlerende eigenaar van het Franse luxeconcern LVMH (48% van de aandelen), dat merken als Christian Dior, Hennessy en Louis Vuitton in portefeuille heeft. Le Peigné had in zijn laatste boekjaar een balanstotaal van 2 miljard euro, nauwelijks omzet en vooral financiële opbrengsten. De betaalde vennootschapsbelasting bedroeg bijna 23 miljoen euro. Dat de Belgische schatkist de voorbije drie boekjaren ruim 52 miljoen euro aan vennootschapsbelasting cashte, gaf wrevel in Frankrijk. Le Peigné werd eind november vorig jaar ontbonden. De activa werden ingebracht bij een Franse holding.

Aantrekkelijke innovatie

De aanslagvoet is zelden de doorgaans geldende 25 procent. Het nummer zeven, de energiereus Electrabel, betaalt wel een forse 61 miljoen euro vennootschapsbelasting. En toch is dat slechts 3 procent van het resultaat vóór belastingen van bijna 2 miljard euro. Een belangrijke verklaring is een bedrag van 1,76 miljard euro op de balanspost uitzonderlijke financiële opbrengsten.

België is ook fiscaal aantrekkelijk voor innovatieve bedrijven. De materialengroep Umicore, het nummer tien, kon in 2021 haar vennootschapsbelasting milderen met 92 miljoen euro, als aftrek voor inkomsten van brevetten. De grootgrutter Colruyt, op plaats nummer 42, betaalde 31 miljoen minder vennootschapsbelasting via de post “innovatieaftrek”.

Geen AB InBev of Solvay

Opvallende afwezigen in de lijst zijn reuzen als AB InBev of Solvay. De enkelvoudige balans van de nv Anheuser-Bush InBev toont een bescheiden vennootschapsbelasting. Op een winst vóór belastingen van 5,6 miljard euro werd 6,8 miljoen euro belasting betaald aan de Belgische staat. Dat komt vooral omdat de brouwer al 6,55 miljard euro aan definitief belaste inkomsten had, winsten dus die al in andere landen werden belast.