Mobiele data zijn duur in België

Ons veranderde gsm-gebruik maakt de zoektocht naar het goedkoopste abonnement nog moeilijker dan voor vast internet. Data zijn vandaag even belangrijk als bellen en sms’en.

In 2013 stuurden de Belgen nog 25 miljard sms’en, volgens de Belgische telecomwaakhond BIPT. In 2018 was dat 19 miljard. WhatsApp en andere onlineberichtendiensten trekken het laken naar zich toe. Samen met de streaming van video en muziek leidt dat tot een spectaculaire stijging van mobiele data. Een uurtje YouTube kijken op een smartphone kost gemakkelijk een halve gigabyte, in hogere resolutie gaat dat naar anderhalve gigabyte en meer.

Gemiddeld werd per actieve simkaart 1,86 gigabyte mobiele data verbruikt per maand. Dat is de helft meer dan in 2017. Maar die trend had nog explosiever kunnen zijn, want mobiele data zijn duur in België. In een wereldwijde ranking van cable.co.uk staat België pas op plaats 181, net na Swaziland. Gemiddeld kost een gigabyte mobiele data hier 45 keer meer dan in koploper India. Nochtans is er in België meer concurrentie in mobiele abonnementen dan voor pakweg vast internet of televisie. Proximus en Telenet kunnen iets minder de markt domineren. Orange heeft een eigen netwerk van zendmasten en daarnaast zijn er de virtuele operatoren als Mobile Vikings die capaciteit huren bij de operatoren met een eigen netwerk.

Proximus en Telenet proberen die uitdagers de pas af te snijden met bundels die tv, vast internet en vaste en mobiele telefonie combineren. Wie meerdere smartphones heeft, zoals gezinnen met tieners, kiest vaak voor zo’n bundel. Voor één smartphone is het vaak beter een afzonderlijk abonnement of een prepaidkaart te nemen.

In de tabel gaan we uit van het scenario waarin iemand voor één simkaart een tariefplan zoekt en minimaal 3 gigabyte data per maand wil. Wie een vergelijking op maat en informatie over de netwerkkwaliteit wil, kan surfen naar bestetarief.be.

Prepaid scoort goed

De goedkoopste formule toont direct aan dat een consument het best goed zijn huiswerk maakt. De scherpste aanbieding voor mobiele data is die van Telenet. Dat abonnement heeft geen vaste kosten, je betaalt volgens het verbruik. 10 euro per maand voor 4 gigabyte is geen slechte deal, maar wie daarboven gaat, betaalt 10 cent per megabyte (1 gigabyte is 1000 megabyte). Zelfs kleine overschrijdingen van die limiet kunnen zeer onaangename facturen opleveren. Wie zich geen strak keurslijf wil opleggen, is beter af met andere formules, in het bijzonder met prepaidkaarten. De uitgaven blijven beter onder controle door vooraf belminuten en mobiele data te kopen. Bij de prepaidformules van Proximus en Orange zijn opties om belminuten in te ruilen voor extra data. Abonnementen bieden iets meer data en meer gratis belminuten en sms’en, maar zijn doorgaans duurder.

Meer concurrentie

De voorbije jaren waren mobiele telefonie en data de enige telecomdiensten die minder zijn gestegen dan de inflatie. Maar Europees scoort België nog altijd slecht. Daarom wordt gewerkt aan extra concurrentie op de telecommarkt. Vorig jaar kondigde minister Alexander De Croo (Open Vld), toen nog bevoegd voor Telecom, aan dat er ruimte zou komen voor een vierde telecomspeler die net als Proximus, Telenet en Orange een deel van de radiofrequenties voor mobiel netwerkverkeer zou krijgen. België organiseert binnenkort een nieuwe veiling voor de frequenties voor het snellere 5G-netwerk, een ideaal moment om een grote buitenlandse speler aan te trekken. Met eigen frequenties staat die sterk zijn de schoenen, want hij moet geen of bijna geen capaciteit huren bij Proximus en co.

Maar de vraag is of die vierde operator wel binnen een redelijke termijn zijn opstartkosten kan terugverdienen en tegelijk een prijzenslag kan starten. 5G wordt een zware investering voor operatoren en kan nog duurder uitvallen door het politieke gekrakeel rond het dossier (zie kader). Voor de hogere snelheid zonder haperingen moeten er veel meer zendmasten komen. Proximus en Orange kondigden vorige week aan dat ze mobiel netwerk voor 5G samen uitbouwen via een joint venture. De operatoren zouden respectievelijk 40 en 30 miljoen euro kunnen uitsparen. Telenet wil ook meedoen, maar het is niet duidelijk hoe serieus die intenties zijn. Analisten praten vooral het aandeel van Orange hoger. Die operator kan het meeste besparen. Ze stipten ook aan dat de joint venture de voorstanders van een vierde operator extra munitie geeft.

Waarnemend minister van Telecom Philip De Backer (Open Vld) zei dat de samenwerking niet mag leiden tot minder concurrentie en dat een vierde operator noodzakelijk blijft. De klanten moeten kunnen profiteren van kostenverlagingen, niet alleen de aandeelhouders.

Ook het BIPT blijft waakzaam. “We volgen het op. Proximus en Orange moeten apart bieden op de frequenties tijdens de komende veiling en mogen geen informatie uitwisselen. Anders worden ze uitgesloten. En in het onwaarschijnlijke geval dat ze samen mogen bieden, worden ze gezien als één partij. Er is plaats voor zeker drie, het vrijgekomen blok is dan voor een nieuwe speler.”