Out of Use wil bewijzen dat impact niet los hoeft te staan van bedrijfseconomische ambities. De Beringse specialist in de circulaire verwerking van bedrijfselektronica zit fors in de groei, met een buitenlandse expansie die op handen is. Toch blijft het keihard vasthouden aan zijn ecologische kernwaarden.
De vingerdikke stoflagen op sommige loten bedrijfselektronica, die klaarliggen voor verwerking in de triagehal van Out of Use, spreken boekdelen. “Bedrijven beginnen meer en meer te beseffen wat voor een waarde ze laten liggen door hun afgedankte – en zoals je hier ziet soms heel oude – elektronica ergens te laten verkommeren”, zegt CEO Yannick Adriaenssens. “Maar ze vinden meer en meer hun weg naar ons.”
De hal is een kerkhof van oude IT- en elektronica-apparatuur. Jaarlijks verwerkt het Beringse bedrijf meer dan 100.000 toestellen van bedrijven, overheden en organisaties, die hier vakkundig worden gestript en klaargemaakt voor recyclage. Het gamma is breed. Verzameld in hoge kartonnen kisten en ingepakt op europallets zien we laptops, bureaucomputers, beeldschermen en digitale camera’s. Maar ook servers, medische apparatuur, luchthavenscanners en bankautomaten. Wanneer ze hier belanden, kunnen ze nog twee kanten op. Een deel ervan wordt in een eerste etappe nog goed genoeg bevonden voor hergebruik en dus herverkoop, en gaat naar de refurbishingafdeling. “In eerste instantie draait het om het toestel terug in de markt zetten”, zegt Adriaenssens. “Daarvoor analyseren we alles. De data gaan eraf en we anonimiseren het toestel helemaal.”
Toestellen die niet meer aan de praat te krijgen zijn, worden uit elkaar gehaald. Eerst hele onderdelen, zoals processoren, harde schijven en beeldsensoren, vervolgens materialen als ijzer, plastic, silicium enzovoort. “Alles wordt gescheiden in meer dan zeventig verschillende fracties, die we vervolgens aanbieden aan bedrijven die de eindrecyclage doen”, vervolgt Yannick Adriaenssens. “Die laatste fase doen we niet zelf. Dat soort bedrijven heeft bijvoorbeeld een oven. Zulke investeringen zijn niet interessant voor onze activiteiten. We hebben ook special ops-teams, die bijvoorbeeld de demontage van datacenters doen, of hele verdiepingen van kantoorgebouwen strippen van alle elektriciteit en elektronica. Het gaat erg breed, maar altijd met dezelfde insteek. Wanneer een bedrijf iets niet meer gebruikt, dan komen wij met onze oplossingen.”
Alles in één
Out of Use werd in 2009 opgericht door Mark Adriaenssens (67), de vader van Yannick (38). Mark had er op dat moment al een hele carrière op zitten in de recyclagebusiness. “Ik hield me voor mijn laatste werkgever bezig met de recyclage van huishoudelijke apparaten”, zegt Mark Adriaenssens. “Maar gaandeweg begonnen er ook bedrijven hun afgedankte apparatuur bij ons te recycleren. Dat waren vaak grote volumes, waar soms nog wel iets mee te doen was. Toen kwam de klik om voor mezelf te gaan in de business-to-businesswereld. Daar kun je met een winstdelingsmodel werken, waarrond je een bedrijfscase kunt bouwen.”
‘Je kunt niet alleen op aaibaarheid en subsidies werken, zeggen van ‘Kijk eens, het is toch fijn wat we doen?’ en jezelf dan duurzaam noemen’
Recyclagebedrijven als Out of Use werken volgens een relatief complex gemengd model van kosten en opbrengsten. De klant die van zijn afgedankte apparatuur af wilt, betaalt het bedrijf eerst servicekosten voor de ophaling en de verwerking. Daarna vloeit een deel van de inkomsten naar hem terug door de verkoop van hele toestellen, onderdelen of materialen. In eerste instantie deed Out of Use, toen nog in Aarschot gevestigd, alleen de recyclage van bedrijfselektronica en IT-apparaten. Gaandeweg ontdekte Mark Adriaenssens dat er vaak veel materiaal binnenkwam dat met een minimum aan moeite nog perfect bruikbaar was: “Dat hield gewoon geen steek, er ging zoveel waarde verloren. Zo is al vrij snel, heel organisch, de hergebruikactiviteit ontstaan.”
Zodra dat tweesporenmodel klaar was, breidden ook de activiteiten van Out of Use zich verder uit. “We zijn ons bijvoorbeeld ook gaan toeleggen op dataveiligheid en datavernietiging”, zegt de zoon en huidige CEO. “Zo is er stelselmatig een heel service-aanbod ontstaan, waarin iedere stap een logisch gevolg was van de activiteiten die we daarvoor al hadden. Dat kan heel specifiek zijn, op verzoek van sommige bedrijven gaan we met onze shredder op locatie, zodat ze kunnen zien dat we alles waar gevoelige data op staat compleet onbruikbaar maken. Zo zijn we uitgegroeid tot een one-stop shop, een bedrijf dat totale ontzorging levert. En dat voor alle types van bedrijven en organisaties, van kmo’s tot supranationale instellingen als de Europese Commissie en de NAVO.”
Duurzame missie
De bedrijvenspecialist in de circulaire verwerking van IT-apparatuur en elektronica blaakt van gezondheid. De brutomarge van het bedrijf steeg van 466.000 euro in 2020 naar 1,57 miljoen euro drie jaar later. In dezelfde periode ging de bedrijfswinst maal drie, naar meer dan 346.000 euro. Een groeiend eigen vermogen, een stevig potje cash op de rekening. Het mag bewijzen dat impact economisch succes niet in de weg hoeft te staan, zegt Yannick Adriaenssens. “Er is niets zo duurzaam als een rendabel bedrijf. Je kunt niet alleen op aaibaarheid en subsidies werken, zeggen van ‘Kijk eens, het is toch fijn wat we doen?’ en jezelf dan duurzaam noemen. We hebben een businessmodel dat het voor bedrijven economisch zinvol maakt met ons in zee te gaan. Zelfs voor partijen die niet omkijken naar de sociale of ecologische impact, is het nog altijd zinvol met ons te werken.”
De duurzame missie van Out of Use, elektronica langer in omloop houden en maximale waarde halen uit end-of-life IT, maakte van het bedrijf vorig jaar de winnaar van de Trends Impact Awards (zie kader Neem deel aan de vierde editie van de Trends Impact Awards). “Onze klanten hebben meer en meer oog voor de sociale of ecologische waarde van wat ze doen”, zegt Yannick Adriaenssens. “We kunnen bijvoorbeeld ook faciliteren dat refurbished toestellen worden gedoneerd aan een bepaalde doelgroep. Het kan zijn dat de opbrengsten die uit de refurbishing komen, worden gedoneerd aan natuurbehoud. Daarvoor hebben we sinds 2016 al een structureel partnership met Natuurpunt Vlaanderen, Natagora in Wallonië en natur&ëmwelt in het Groothertogdom Luxemburg.
Veel van de klanten van Out of Use kiezen daarvoor, want het is waardevol voor hen. Ook omwille van CSR-verplichtingen (Corporate Social Responsibility) die hen verplichten hun CO2-voetafdruk te verminderen. “Wij komen dan met een oplossing die laaghangend fruit is”, zegt de CEO. “Als je met ons in zee gaat, hoef je eigenlijk niets te doen. Eén telefoontje, één e-mail, en we verzorgen alles, van ophaling tot vermarkting. Nadien krijg je een rapport van ons dat zegt hoeveel CO2-uitstoot je hebt bespaard of vermeden door de levensduur van je afgedankte apparatuur te verlengen.”
Out of Use telt zo’n vijftig medewerkers, van wie veruit het grootste deel actief is op de werkvloer. Sinds september vorig jaar zijn er meer dan vijftien personen bij gekomen. Weer een bewijs dat het bedrijf in de groei zit, zegt Yannick Adriaenssens. Piekmomenten worden opgevangen door een veertiental maatwerkbedrijven waarmee Out of Use samenwerkt. “Soms doen we een beroep op hen om onze capaciteit te verhogen a rato van wat op het moment nodig is”, zegt Yannick Adriaenssens, die sinds oktober vorig jaar de rol van CEO overnam van zijn vader. “We hebben ook een vast team dat iedere dag van bij het maatwerkbedrijf Lidwina in Mol komt, en dat bijvoorbeeld onze refurbished apparatuur schoonmaakt. We hebben heel wat gespecialiseerd werk, maar voor veel van onze activiteiten kunnen onze operations managers een duidelijk stappenplan opzetten.”
Webshop
Om refurbished apparatuur te verkopen aan de consument heeft Out of Use sinds 2023 ook een eigen webwinkel, Back in Use. “Dat is het sluitstuk voor ons circulair aanbod”, zegt Yannick: “Refurbished apparatuur, met de juiste zorg weer verkoopbaar gemaakt, volgens hoge kwaliteitseisen. Een vijfde van onze klanten keert binnen een jaar na een eerste aankoop terug. We verkopen daar de recentste toestellen, maar ook bijvoorbeeld de iPhone 8 nog. Sommige gebruikers willen gewoon bellen en WhatsAppen.”
‘Mijn vader is iemand van duizend ideeën in één dag. Ik denk dan weer eerder na over hoe we die plannen realistisch kunnen uitvoeren’
De webshop is ook fantastisch voor de klanten van Out of Use, legt Yannick Adriaenssens uit: “Heel veel bedrijven, zeker de grotere, vervangen om de drie à vier jaar al hun laptops of smartphones. Soms willen hun medewerkers de oude overkopen, maar hun IT-afdeling zit daar niet graag mee. Wat is de prijs? Welke garantie ga je geven? Wat met de data die er al op staan? Wij halen ze op en verwerken ze zoals we alle andere toestellen verwerken, en het personeel kan de refurbished toestellen – met een eigen login en eventueel een korting – aankopen via onze webshop. Een mooie troef voor employer branding, bijvoorbeeld.”
Ondertussen heeft Backinuse.be al een Franse tegenhanger: Backinuse.fr. Ook daar zijn de ambities groot, ondanks dat er in de markt voor refurbished apparatuur merken zijn opgestaan – onder andere het Finse Swappie – die misschien wel sterker zijn dan Back in Use. “Het is de bedoeling dat we de winkel zelf blijven opereren”, houdt Yannick Adriaenssens vol. “Dat neemt niet weg dat we nog naar andere kanalen kunnen kijken, maar het is te belangrijk in onze waardeketen.”
Urban mining
Zopas heeft Out of Use geïnvesteerd in een deftige uitbreiding van zijn infrastructuur. Het kocht een magazijn naast zijn hoofdpand, waarnaar de recyclageactiviteit stelselmatig aan het verhuizen is. De 2.000 vierkante meter extra oppervlakte moet niet alleen dienen om de capaciteit te vergroten, maar ook om een splitsing te maken tussen de recyclage- en de refurbishingactiviteiten. Die laatste blijven in het hoofdgebouw. “Onze hergebruikactiviteiten hadden we liever in een cleanroomomgeving gezien, en die komt er nu”, zegt Yannick. “In de toekomst is er nog meer uitbreiding mogelijk, maar die hoeft niet noodzakelijk van nog meer oppervlakte te komen. We werken bijvoorbeeld nog niet met ploegen. We gaan in Beringen nu voor een grote hub, waarmee we een cirkel van 600 tot 700 kilometer kunnen beleveren. Brussel, Antwerpen, maar ook Luik. Ook het Duitse bekken ligt hier niet zo ver af. Maastricht, Eindhoven. Het is een goede ligging.”
Achteraan in de oorspronkelijke hal timmert Out of Use aan een nieuwe activiteit. Naast elektronica- en IT-apparaten worden ook batterijen uit elektrische wagens gerecycleerd. Dat gebeurt in een ruimte met speciale voorzieningen voor de brandveiligheid, zoals hittegevoelige camera’s. Ook het hergebruik van zonnepanelen zit in de lift. “We halen ook edele metalen uit alles”, zegt Yannick. “Die kunnen in de toekomst weleens erg nodig worden. Kijk naar het geopolitieke plaatje: Europa wil vooruitstrevend zijn in vergroening, verduurzaming en digitalisering, maar we ontberen de primaire grondstoffen. Tegelijkertijd zien we een wereld van groeiend protectionisme. We zullen hier in Europa dus meer en meer aan urban mining moeten doen. Onze recyclagestroom wordt steeds belangrijker. Die secundaire grondstoffen komen uit elektronica, maar evengoed uit zonnepanelen en elektrische voertuigen.”
Er zijn nog meer ideeën voor de toekomst. Die kunnen evengoed nog van de vader van de CEO komen. Op papier is Mark Adriaenssens de bestuursvoorzitter van Out of Use, maar twee dagen per week is hij vooral op de werkvloer en in de kantoren te vinden. Om operationeel een handje toe te steken voor zijn zoon, die in 2020 in het bedrijf kwam, na een eerste carrière in de financiële wereld en de public affairs. Maar ook om projecten op te starten. Momenteel doet Mark Adriaenssens bijvoorbeeld stappen om de hoofdvestiging energieonafhankelijk te maken. “Mijn vader is iemand van duizend ideeën in één dag”, zegt Yannick Adriaenssens. “Ik denk dan weer eerder na over hoe we die plannen realistisch kunnen uitvoeren.” Waarop de vader: “Vaak drukt hij me op het hart dat er meer ideeën zijn dan tijd” (lacht).
Blik op het buitenland
Vanuit Beringen bedient Out of Use ook al een aantal klanten in onze buurlanden, maar er is een georganiseerde buitenlandse expansie op til.
“Tegen 2030 willen we top of mind zijn in West-Europa”, zegt CEO Yannick Adriaenssens. “Out of Use moet een naam zijn waar men aan denkt in Lyon, Frankfurt of Amsterdam. Nederland is de eerste markt die we nu grondig gaan bewerken, maar in onze strategische roadmap voor 2026 staat Frankrijk al op de planning. We werken aan een oefening om dat eventueel te versnellen met een overname, maar we gaan ook weer niet wachten tot de prima donna langskomt. We willen uitgaan van onze eigen kracht.” Voor de Nederlandse markt haalde Out of Use de Utrechtenaar Frank Hulshoff binnen. “Operationeel loopt alles al”, zegt die. “Als morgen een groot Nederlands bedrijf zou zeggen: kom ons hoofdkantoor leeghalen, dan staan we er overmorgen met de vrachtwagen.”
Neem deel aan de vierde editie van de Trends Impact Awards
Tot 25 mei kunnen bedrijven – van start-ups tot grote bedrijven – een project inschrijven voor de vierde editie van de Trends Impact Awards. Dat zijn de duurzaamheidsprijzen die Trends organiseert in samenwerking met twee partners, het consultancybedrijf PwC en de businessschool Antwerp Management School (AMS). U kunt projecten inschrijven in vijf categorieën. Dit zijn de categorieën, gebaseerd op een nieuw model van AMS: klimaatactie, biodiversiteit, circulaire economie, gelijkheid & inclusie, en gezondheid & welzijn. Omdat de jury, samengesteld uit vertegenwoordigers van de drie organisatoren aangevuld met ex-winnaars en externe experts, een holistische kijk op duurzaamheid voorstaan, is er ook een Global Award. Bedrijven kunnen zich hiervoor niet inschrijven, maar de jury brengt de projecten met de meest systemische aanpak in deze categorie onder. Als uw project wordt genomineerd, kunt u het verdedigen voor de jury. De winnaars worden bekendgemaakt tijdens een event. B.D.