Marianne De Backer start als CEO bij biotechbelofte Vir: ‘Ik heb heel hard moeten vechten om te staan waar ik sta’

Marianne De Backer transformeerde de voorbije drie jaar de farmatak van Bayer, nadat ze eerder het Amerikaanse Johnson & Johnson had gedynamiseerd. Sinds deze week leidt ze de Californische biotechspeler Vir Biotechnology, waarvan veel wordt verwacht in de strijd tegen infectieziekten als hepatitis B en griep.

Marianne De Backer geldt al lang als een van de machtigste vrouwen in lifesciences sinds ze bij Johnson & Johnson, het moederbedrijf van Janssen Pharma, honderden deals realiseerde. In 2019 stapte ze over naar Bayer, waar ze doorging op haar elan. Daarom ziet Bayer nu met lede ogen aan dat De Backer aan de slag gaat bij het razend ambitieuze, beursgenoteerde Vir Biotechnology. “Heel veel mensen zeiden: Marianne, je zou CEO moeten zijn. En ik dacht: het is een beetje nu of nooit”, zegt de Oost-Vlaamse, die tevens onvermoeid vooroordelen tegen vrouwen bekampt.

Waarom vertrok u bij Bayer?

MARIANNE DE BACKER. “Ik heb er enorm graag gewerkt. Ik werd er binnengebracht als moverandshaker, een change agent, en ik heb er veel dingen kunnen veranderen: sneller en slanker werken, een can do-mentaliteit introduceren, en misschien een beetje meer Amerikaans denken in de strategische opties binnenbrengen, dus sneller schakelen en focussen op resultaten. We hebben midden in een pandemie de farmadivisie getransformeerd. Ik was verantwoordelijk voor de groeistrategie en innovatie, en heb met mijn team diverse miljardenacquisities kunnen realiseren en meer dan vijftig strategische allianties afgesloten. Het bezorgde Bayer een ongelofelijke inhaalbeweging. De pijplijn ziet er heel anders uit. Er zijn zeven nieuwe medicijnen in klinische ontwikkeling, en Bayer heeft nu ontwikkelingsplatformen waar baanbrekende medicijnen zullen uitkomen. Al mijn verwachtingen zijn ingelost.”

Het is ongelofelijk dat zo’n jong, vrij klein bedrijf als Vir al twee keer heeft bewezen dat het een idee in een medicijn kan omzetten

Maar…

DE BACKER. “In de herfst van 2021 vierde ik mijn dertig jaar in de sector, en groeide het gevoel dat ik het heft in eigen handen moest nemen door een bedrijf te leiden. Ik heb tenslotte de ontdekking van medicijnen geleid, producten commercieel gelanceerd, fusies, overnames en investeringen gedaan. Ik heb de hele waardeketen doorlopen. Ik heb mensen in mijn netwerk en headhunters laten weten dat ik geïnteresseerd was in een rol als CEO. Niet bij een start-up, maar bij een bedrijf dat al een degelijke pijplijn had en klaar was om te transformeren naar een commerciële organisatie. Ik kreeg heel veel aanbiedingen, bijna allemaal uit Amerika.”

Hoe reageerde Bayer?

DE BACKER. “Er was begrip voor het feit dat ik zelf wilde leiden en bouwen. Stefan Oelrich, de CEO van Bayer Pharma, zei: ‘Je gaat door de grote poort naar buiten.’ Ik ben ook niet weggelopen van iets.”

Lag de keuze voor Vir voor de hand?

DE BACKER. “Ik heb heel veel kansen afgewezen. Sommige headhunters zeiden ronduit dat ik veel te kieskeurig was en wachtte op iets dat misschien niet zou komen. Maar toen ik over Vir hoorde, wist ik dat dat de juiste kans was. Ik kende het bedrijf al. Toen het in 2016 werd opgericht, werkte ik in Silicon Valley, en ik heb het een aantal keren bezocht. Nu lijkt het allemaal misschien voor de hand te liggend, maar toen het begon, waren heel weinig investeerders geïnteresseerd in infectieziekten. Door covid is alles anders. Maar het had een gedurfde visie. Intussen ligt Vir mee aan de basis van behandelingen tegen covid (het samen met GSK ontwikkelde sotrovimab, merknaam Xevudy) en tegen ebola (merknaam Ebanga). Het is ongelofelijk dat zo’n jong, vrij klein bedrijf al twee keer heeft bewezen dat het een idee in een medicijn kan omzetten.”

En nu start u bij een bedrijf met een spaarpotje van 2,4 miljard dollar. U kunt gaan shoppen?

DE BACKER. “Dat is zo. Maar Vir heeft al een heel significante klinische pijplijn. In de tweede helft van dit jaar worden de klinische fase II-testresultaten verwacht voor medicijnen tegen hepatitis B, hepatitis D en griep. Het goede nieuws is dat we met zoveel geld bij de bank verdere klinische studies kunnen financieren zonder geld op te halen. Tegelijk kunnen we kijken naar innovatie buiten onze muren. Meer dan 2 miljard cash is in deze tijden uitzonderlijk. Het biedt veel opties.”

Het is een snel evoluerende markt. De rol van Virs goudhaantje sotrovimab is al veel kleiner geworden.

DE BACKER. “Dat is typisch voor onze industrie. Maar sotrovimab is beschikbaar in ruim veertig landen en werd toegediend aan meer dan 2 miljoen mensen. Het is een heel belangrijke remedie geweest tijdens de pandemie. Alleen is de toelating voor de Verenigde Staten ingetrokken, en dat heeft natuurlijk een grote impact. Maar we moeten blijven kijken naar nieuwe varianten van het coronavirus SARS-CoV-2, en onderzoeken wat de werkzaamheid van sotrovimab daartegen is.”

Waar moet Vir staan over vijf jaar?

DE BACKER. “Als de data van de klinische fase II-studies positief uitlezen, is dat een gamechanger, niet alleen voor Vir maar voor enorm veel patiënten met infectieziekten. Neem hepatitis B, een echte sluipmoordenaar. Wereldwijd zijn meer dan 300 miljoen mensen ermee besmet. 40 procent ontwikkelt op termijn leverfalen of leverkanker, en jaarlijks sterven meer dan 900.000 mensen eraan. Er is geen enkele remedie, maar Vir werkt eraan. Voorts werken we aan een medicijn tegen hepatitis D, wat doorgaans een co-infectie is van hepatitis B. Als mensen met hepatitis B ook hepatitis D oplopen, is de kans op leverkanker vier keer groter. En dan werken we ook aan een middel tegen griep. Ik vind het ongelofelijk dat elk jaar een miljard mensen griep krijgt, miljoenen in het ziekenhuis belanden en meer dan 600.000 mensen sterven, en we dat heel normaal blijven vinden. Griep is een seriemoordenaar. Vir werkt op een antilichaam om ouderen te beschermen tijdens de griepperiode. Dat zijn dus drie heel belangrijke katalysatoren die zullen bepalen waar het bedrijf naartoe gaat. Bovendien werken we samen met GSK aan een antilichaam tegen RSV, dat vaak in het nieuws is. En er zijn nog veel andere mogelijkheden om vanuit dat antilichaamplatform tot medicijnen te komen.”

En toch zijn het geen gemakkelijke tijden voor uw sector?

DE BACKER. “Het is voor biotech een heel moeilijke periode. Er zijn heel veel faillissementen en veel bedrijven moeten inkrimpen. De beursgangmarkt is volledig gesloten, de SPAC’s (blancochequefondsen) zijn verdwenen, en dan was er nog de bankencrisis met Silicon Valley Bank voorop. Het wordt een beetje meer back to basics, waarbij heel veel investeerders wachten tot data positief worden uitgelezen om ergens in te stappen. Het is nu vooral heel moeilijk voor bedrijven die nog heel vroeg in de cyclus zitten en ver verwijderd zijn van de proof-of-concept, het bewijs dat het werkt. Dit jaar blijft heel moeilijk. We gaan nog heel veel bedrijven over de kop zien gaan in biotech. Voor vele andere moeten oplossingen gezocht worden zodat ze gefinancierd blijven.”

We gaan nog heel veel bedrijven over de kop zien gaan in biotech. Voor vele andere moeten oplossingen gezocht worden zodat ze gefinancierd blijven

De gouden tijden voor biotech zijn voorbij?

DE BACKER. “De voorbije jaren waren recordjaren met 50 miljard dollar opgehaald durfkapitaal. Er was een zekere oververzadiging in de financiering, vooral in de Verenigde Staten. Daardoor werden heel veel ideeën gefinancierd, ook sommige waarvan ik dacht: hmmm… Maar goed, dit is een herkalibratie. Het komt in cycli. We hebben dat ook gezien in 2001 en 2008. Maar ook hier komen we weer uit en we gaan opnieuw naar een periode waarin meer financiering beschikbaar is.”

Vir had 220 miljoen dollar bij Silicon Valley Bank.

DE BACKER. “Die situatie is vlug opgelost. Dat geld is veilig. Alle lonen werden gewoon betaald. Niemand heeft er iets van gemerkt. Maar het was wel even schrikken voor iedereen die er geld had staan.”

Door uw komst is er genderpariteit in het uitvoerend comité van Vir.

DE BACKER. “Ik droom van de dag dat dit een non topic is. Vir is een heel mooi voorbeeld van wat de normaalste zaak van de wereld zou moeten zijn, want het is gewoon de afspiegeling van onze maatschappij. Helaas. Een studie toonde aan dat de voorbije paar jaar acht nieuwe CEO’s werden benoemd in de top dertig van de farmabedrijven. Geen enkele was een vrouw. Er is nog een lange weg af te leggen. Ik weet niet hoe dat komt. Er is absoluut geen tekort aan vrouwelijk talent. In de Verenigde Staten studeren meer vrouwen af met een doctoraat dan mannen. Het is abnormaal dat zo weinig vrouwen doorstoten naar het leiderschapsniveau.”

U wijst regelmatig op unconscious bias, onbewuste vooroordelen over vrouwen. U kunt vergelijken: is het erger in Europa?

DE BACKER. “Voor ik verhuisde naar Duitsland dacht ik: wauw, een land met vrouwen als Angela Merkel en Ursula Von der Leyen als topleiders. Maar eigenlijk is Duitsland een heel paternalistische samenleving. Dat vertaalt zich ook naar het bedrijfsleven. Ik heb me bij Bayer ingezet om mijn team zo divers mogelijk te maken. Al geloof ik niet in al die initiatieven in bedrijven waarbij vrouwen samen worden gezet om na te denken over oplossingen voor die vooroordelen.”

Is de voorbije jaren vooruitgang geboekt?

DE BACKER. “Eigenlijk niet. In Californië bijvoorbeeld was er even een wetgeving die stelde dat er minstens drie vrouwen in een raad van bestuur moesten zitten. Maar dat werd dan ongrondwettelijk verklaard en is dus niet in werking. Het is altijd maar weer één stap vooruit en twee achteruit.”

U neemt heel actief de rol van rolmodel voor vrouwen op. Een extra bal om in de lucht te houden.

DE BACKER. “Of ze nu willen of niet, vrouwen in topposities zijn rolmodellen. Ik ben een mentor voor heel veel talenten. Ik zie dat zeker niet als een extra last. Het ligt me na aan het hart. Ik heb heel hard moeten vechten om te staan waar ik sta. Toen ik wetenschappen wilde studeren, heb ik vaak moeten horen dat dat geen zin had voor meisjes. Zelfs van mijn ouders. Ik weet dus wat het betekent dat de verwachtingen anders liggen, gewoon omdat je een vrouw bent. Het maakt ook dat ik gemotiveerd ben om anderen te helpen om het gemakkelijker te hebben. Ik heb ruim acht jaar werk en studies moeten combineren. Het maakt dat ik lef heb en vastberaden ben. Dat heeft me zeker geholpen in mijn carrière, want ik heb bijna nooit stress. Ik hoor vaak zeggen dat de baan van CEO enorm veel van je vergt. Maar ik heb altijd hard gewerkt, ook omdat ik het gewoon heel graag doe. Ik zie niet op tegen werk. Ik houd ervan.”