Luc Versele (CEO Crelan): ‘Coöperatieve aandeelhouders hebben andere verwachtingen dan grote institutionelen’

Bij Crelan verdwijnen in de volgende vier jaar 160 van de 810 voltijdse banen. Dat is één job op de vijf. De coöperatieve bank kampt met te hoge kosten en een zwakke rendabiliteit.

“Crelan geniet een stevige solvabiliteit en liquiditeit, en de bank staat niet onder de voogdij van de Nationale Bank.” Crelan-CEO Luc Versele hield eraan de puntjes op de i te zetten na de krantenberichten van de voorbije dagen. Hij ontkende ook dat de toezichthouder aandringt op de intrede van een externe partner in het kapitaal: “Crelan heeft de intentie 100 procent Belgisch en coöperatief te blijven”.

Dat de bank een rendabiliteitsprobleem heeft, ontkende de Crelan-topman niet. Met een cost/income-ratio (verhouding kosten/inkomsten) van 79,2 procent is Crelan in België een van de slechtste leerlingen van de klas. Die hoge kostenratio schrijft Versele toe aan de lage rente – die het renteresultaat drukt -, de stijgende kosten voor regelgeving, en de ‘exorbitante’ bankheffingen.

Sociale bank

Crelan ontstond vijf jaar geleden uit de fusie van Landbouwkrediet en Centea. Vakbondssecretaris Patricia Van Goel van BBTK vindt dat het management de voorbije jaren te weinig werk gemaakt heeft van de integratie van de twee banken, en dat men daardoor nu een inhaaloperatie moet maken.

Versele geeft toe dat hij de integratie op een zachte manier aangepakt heeft: “De klemtoon lag op het slagen van de fusie en het creëren van één bedrijfscultuur”, zegt de Crelan-CEO. “We wilden dat de mensen zich goed voelden in het nieuwe geheel. Wij zijn een sociale bank, voor wie alle stakeholders belangrijk zijn. Niemand kon vijf jaar geleden voorzien dat de rente naar een absoluut dieptepunt zou zakken.”

“De rendabiliteit staat onder druk”, stelt Versele vast. “Als we niet ingrijpen, mogen we ons de komende jaren verwachten aan een substantieel lagere winst”. Crelan maakte vorig jaar een geconsolideerde winst van 40,6 miljoen euro, goed voor een rendement op eigen vermogen van amper 3,4 procent. Het gemiddelde voor de Belgische banksector is 10,1 procent.

Niet-geconsolideerd incasseerde Crelan vorig jaar een verlies van 31 miljoen euro. Dat was deels te wijten aan een geval van fraude dat de bank 69 miljoen euro kostte. Daarvan werd 44,6 miljoen euro ten laste van 2015 genomen. Dit jaar wordt de resterende kostprijs in de resultaten verrekend. Maar de fraude kan niet verhelen dat Crelan NV de voorbije jaren minder efficiënt en winstgevend was dan zijn dochterbedrijven Keytrade en Europabank. Keytrade is intussen verkocht aan Fortuneo, waardoor de winstbijdrage dit jaar wegvalt.

Andere verwachtingen

Hoe dan ook wil Crelan tegen eind 2020 aan een rendement op eigen vermogen van minimaal 6 procent komen. Dat zal gebeuren door de cost/income-ratio naar beneden te duwen, van 79 tot 65 procent. Dat zijn nog altijd cijfers die minder goed zijn dan die van andere banken, maar Versele vindt ze aanvaardbaar voor een coöperatieve bank: “Coöperatieve aandeelhouders hebben andere verwachtingen dan grote institutionelen”.

Om de kosten te verlagen, schrapt Crelan de volgende vier jaren 160 voltijdse banen op een totaal van 810. Ongeveer de helft daarvan wordt ingevuld door 88 medewerkers die met pensioen gaan. De rest zal gebeuren via natuurlijke afvloeiingen, eindeloopbaanregelingen of outsourcing. CEO Versele gaat ervan uit dat er geen echte ontslagen vallen.

In absolute cijfers lijkt het om een beperkt jobverlies te gaan. Maar in relatieve cijfers gaat het wel degelijk om een ingrijpende herstructurering. Crelan werkt immers exclusief met zelfstandige agenten, waardoor het eigen personeel op de loonlijst relatief beperkt is. In zijn geconsolideerde cijfers per eind 2015 meldt Crelan 3350 medewerkers. Dat is echter inclusief de bezoldigde agenten en het eigen personeel van de dochterbedrijven zoals Europabank.

De eerste bank

Om de inkomsten te verhogen, zet Crelan in op een grotere commerciële slagkracht die moet leiden tot een hoger marktaandeel. “Wij willen van meer klanten de eerste bank zijn”, zegt Versele. “Daarom gaan we onze zelfstandige agenten aanmoedigen om meer mensen in dienst te nemen, zodat alle bankverzekeringscompetenties in elk kantoor aanwezig zijn.”

Een betere en professionelere dienstverlening dus, via grotere kantoren met meer mensen. Crelan hoopt dat er tegen eind 2020 in het distributienet 250 meer medewerkers actief zijn. “Maar het zijn de agenten die deze aanwervingen moeten doen, dus dat blijft een gok”, vindt Patricia Van Goel van de socialistische vakbond. Zij vraagt zich af hoe de bank haar agenten in die richting kan duwen als ze niet van plan is de commissievergoedingen te verhogen.

De eventuele toename van de werkgelegenheid in de kantoren zal ook niet voorkomen dat het aantal kantoren de komende jaren blijft dalen. “We evolueren naar minder maar grotere kantoren”, zegt Versele. “Van de 670 agentschappen die we momenteel tellen verwacht ik dat er 555 zullen overblijven tegen eind 2020”.

Versele zet in op meer diversificatie van de inkomsten. Hij hoopt op een hogere productie van buitenbalansproducten zoals beleggingen en verzekeringen. Dat zou Crelan meer commissie-inkomsten moeten opleveren en de bank minder afhankelijk maken van het tanende renteresultaat. Om het sociale deel van de herstructurering, de investeringen in de digitalisering en de aanpassingen aan het bedrijfsmodel te financieren, voorziet de bank een investeringsbudget van 140 miljoen euro.