Loodsen schieten zichzelf in de voet

Er is geen dure consultant nodig om vast te stellen dat het Loodswezen aan een reorganisatie toe is, zegt Trends-redacteur Luc Huysmans.

De acties van de Scheldeloodsen maken eigenlijk vooral duidelijk dat het tijd wordt voor een grondige herziening van het Loodswezen.

Staken is een recht, dat echter niet mag worden misbruikt. De staking van de loodsen getuigt vooral van corporatistische 19de-eeuwse reflexen, en staat mijlenver van een moderne, klantgerichte aanpak van een maritieme dienstverlening.

De staking draait om een toeslag van 150 euro om megacontainerschepen te begeleiden. Alleen werd die 150 euro al in december toegezegd, op voorwaarde van een meer efficiënte werking en sociale vrede tot de werking van het Loodswezen zou zijn doorgelicht. Wellicht veroorzaakt vooral die audit de huidige onrust.

De staking van de loodsen getuigt van corporatistische 19de-eeuwse reflexen

Want er is geen dure consultant nodig om vast te stellen dat het loodswezen aan een reorganisatie toe is. Ons land telt maar liefst vijf soorten loodsen. De kustloodsen varen van de zee naar Zeebrugge, Oostende of Nieuwpoort. Vier ervan vallen onder het Loodswezen: de zee- of Scheldemonden-loodsen van de zee naar Vlissingen, de rivierloodsen van Vlissingen naar Antwerpen, en de kanaalloodsen van Vlissingen naar Gent en op het Zeekanaal. Ten slotte zijn er nog de dokloodsen van Brabo, die niet bij de staking zijn betrokken.

Elk van die categorieën heeft een ander werkregime, waardoor de schaarse middelen niet efficiënt kunnen worden ingezet. Dat zorgt voor chronische verliezen bij het Loodswezen. Daartegenover staan zware kosten voor de klanten: een containerschip dat naar Antwerpen vaart, heeft minstens drie loodsen nodig. Intussen verdient de gemiddelde loods meer dan zijn leidende ambtenaar, die zou moeten instaan voor de vlotte werking van de dienst.

Dat de Vlaamse loodsen wereldwijd technisch van de beste zijn, mag hen niet beletten mee te evolueren met hun tijd. Als rederijen klagen over een Babylonische wanorganisatie, dan verdient dat minstens een ernstig overleg. Temeer daar loodsen, behoudens moedwillige nalatigheid, niet aansprakelijk kunnen worden gesteld voor eventuele schade aan de schepen die ze loodsen.

De huidige werkwijze is een toonbeeld van instabiliteit. Dat kost banen van havenarbeiders, omdat schepen worden afgeleid. Nog erger is het imagoverlies. Het isal de derde keer in enkele maanden dat de loodsen Antwerpen opzadelen met een stempel van onbetrouwbaarheid. Als dat resulteert in een verlies van trafiek, dan schieten de loodsen met hun acties uiteindelijk vooral zichzelf in de voet.