Lantis-CEO Luc Hellemans vreest enorme kosten Oosterweel: ‘Hope for the best, prepare for the worst’

Het gebrek aan duidelijke rechtsregels dreigt de kosten voor het Oosterweelproject enorm te doen oplopen. ‘Onze aannemers zijn ongerust’, zegt Lantis-CEO Luc Hellemans dit weekend in Trends Talk op Kanaal Z. De bouwheer van de Oosterweelverbinding vraagt de politiek om een duidelijker juridisch kader: ‘Onze wetgeving laat te veel mogelijkheden om op elk moment rechtszaken aan te spannen. Die stokken in de wielen kosten onverantwoord veel geld.’

Is er een kans dat het hele Oosterweelproject moet worden afgevoerd, als gevolg van opeenvolgende juridische procedures? ‘Dat denk ik niet’, zegt Lantis-CEO Luc Hellemans in Trends Talk, ‘maar het project kan wel aan de verkeerde kant van de bouwgeschiedenis terechtkomen. Ik bedoel dan projecten zoals in het buitenland, die uiteindelijk tot zeven of acht keer meer kosten. Zoals de Big Dig in Boston.’ Dat is het grootste verkeersproject ooit in de Verenigde Staten, dat met 15 miljard dollar drie keer meer kostte dan begroot.

‘Zo kan je niet werken’

‘Natuurlijk zijn onze aannemers ongerust. Plots wordt de werf stilgelegd. Dat zijn 400 mensen die tijdens hun kerstvakantie te horen krijgen dat het niet meer zeker is of ze nog werk hebben’, zegt Hellemans. ‘Dat was een onaangenaam eindejaarscadeau.’ Door een spoedarrest van de Raad van State konden eind december de werkzaamheden aan de Oosterweelverbinding niet meer doorgaan. De Raad hekelde dat Lantis een technisch verslag opstelde voor één grote werfzone, terwijl het om drie aparte projectzones gaat. Daarom mag de met PFOS vervuilde grond niet meer verplaatst worden naar de 3M-site. Een week later kwam Lantis met een tijdelijke noodoplossing om de grondwerken weer vlot te trekken. Maar dat spoor houdt slechts twee maanden stand.

Lees verder onder de video

‘Zo kan je niet werken’ vreest Hellemans. ‘Het vergunningenkader zegt nu dat we negen maanden moeten wachten, niet omwille van het milieu maar omdat het een afwijking is van wat vergund is. Dat moet anders. Alsjeblief: creëer een rechtszeker kader. Voor alle bedrijven maar ook voor Oosterweel. Wij zijn straks een onderneming van 4000 mensen. We hebben regels nodig waarmee we de komende tien jaar aan de slag kunnen.’

Stokken in de wielen

Een opsteker deze week is de uitspraak van de Europese Commissie dat Lantis zijn grondwerken met PFOS vervuilde grond op de juiste manier organiseert. De partij Groen vroeg eind december aan Europa of het hergebruik van die grond verboden is. Hellemans: ‘De commissie zegt nu duidelijk dat het wél mag. Dat zwaard van Damocles dat boven ons hoofd hing, is nu weg.Maar ook dit is een voorbeeld van wetgeving die op verschillende manieren geïnterpreteerd kan worden.’

‘Ons rechtssysteem laat enorm veel mogelijkheden toe om op elke moment nieuwe rechtszaken aan te spannen’, waarschuwt Hellemans. ‘Ook van individuen die het project niet genegen zijn of die een visie hebben waarmee ze tegen de maatschappelijke consensus ingaan. Dat zijn rechtszaken die je moet verhinderen. Want die stokken die in de wielen steken, kosten onverantwoord veel geld. Dat kunnen we ons als maatschappij niet permitteren.’

‘Duidelijkere regels voor alle bouwprojecten’

Loopt de Vlaamse politiek wel warm voor een bijsturing van het vergunningenkader à la tête du client? Hellemans vraagt geen regels op maat van Lantis alleen: ‘Laat Vlaanderen geen Bokrijk worden. Het Oosterweelproject is dusdanig groot dat het regelmatig pijnpunten blootlegt in de huidige wetgeving. Zorg ervoor dat die wetten aangepast worden voor heel Vlaanderen. We moeten aannemers kunnen geruststellen dat er flexibiliteit is in het rechtskader, dat we kunnen omgaan met tegenslagen en onverwachte omstandigheden. Ik weet dat de Vlaamse regering daar appetijt voor heeft.’

Lantis werkt momenteel aan een antwoord op het arrest van de Raad van State: een technisch verslag voor de werken aan de Scheldetunnel en op Linkeroever, waarmee het de werken voor het komende half jaar zou kunnen hervatten, tot er een structurele oplossing is voor de PFOS-vervuiling. Hellemans: ‘We komen een verontreiniging tegen die er al twintig jaar ligt en door iemand anders is aangebracht. En er is geen rechtszeker kader dat zegt hoe we daarmee moeten omgaan. Dan kan je toch niet aan ons vragen om dat zomaar allemaal op te lossen? Daar hebben wij de overheid voor nodig. Wij willen bijdragen, maar iedereen moet zijn rol opnemen.’