Jesper Brodin (CEO Ingka Group): ‘We zitten allemaal in dezelfde lekke boot’

Jesper Brodin heeft een overvolle dagtaak als CEO van Ingka Group, de belangrijkste holding in het IKEA-imperium. Maar de voorbije weken was hij even een klimaatactivist. Hij kwam onder meer naar Brussel, om er met de Europese Commissie van gedachten te wisselen over hoe de Zweedse retailgigant de klimaatdoelstellingen kan ondersteunen. “Onze klanten kunnen een planetaire impact hebben”, zegt hij in een exclusief interview met Trends.

IKEA voelt de klimaatverandering. Voedsel en grondstoffen worden duurder. We hebben al ons deel overstroomde winkels gehad”, zegt Jesper Brodin, de CEO van Ingka Group, de belangrijkste holding in het IKEA-imperium.. “We zitten allemaal in dezelfde lekke boot. Een groep ontkent dat, maar daar kunnen we geen tijd meer aan verspillen. Een andere groep wil schuldigen vinden. Daar is evenmin tijd voor. Je moet behoren tot de groep die de boot begint leeg te pompen en te repareren. Dat is de enige manier.”

Ingka Group is volledig eigendom van de Ingka Foundation. Die Nederlandse stichting is een van de grootste liefdadigheidsorganisaties ter wereld. Ingka en IKEA hebben een ambitieus driejarenplan, dat onder meer inzet op duurzaamheid en e-commerce. “Als bedrijven denken dat investeren in de samenleving of in de planeet niet verenigbaar is met hun businessdoelstellingen, zal het te lang duren”, zegt Brodin, die in zijn vijfentwintigjarige carrière een vertrouweling was van de legendarische IKEA-stichter Ingvar Kamprad. “Die mentale hindernis moeten bedrijven overwinnen. Ik was jong in de jaren tachtig, ook een moeilijke tijd. Je had toen

het gevoel dat het alleen maar beter kon worden, behalve de muziek (glimlacht). Nu worden we geconfronteerd met existentiële problemen. Maar net daarom is het belangrijk met oplossingen te komen.”

Lees verder onder de video (reportage Kanaal Z)

Staat in de leuze people, profit, planet alles op gelijke hoogte?

JESPER BRODIN. “Ik zou heel bezorgd zijn, mocht ik een bedrijf leiden dat talmt met zijn sociale verantwoordelijkheid. Als je de mensen niet respecteert, als je alleen maar neemt, zul je niet ver komen. Bij IKEA is de genderverdeling fiftyfity. Dat betekent dat we er dubbel zoveel talent bij hebben. Sinds enkele jaren rekruteren we ook actief bij vluchtelingen. Dat beleid was ingegeven door maatschappelijke verantwoordelijkheid, maar achteraf gezien bleek het een fantastisch zakelijk idee. We kregen er erg gemotiveerde medewerkers bij.

“De klimaatverandering overtreft zulke maatschappelijke uitdagingen. We verbruiken te veel en dat heeft een enorme impact op de hele wereldbevolking. Je moet een manier vinden om je bedrijf volledig circulair te maken, om een leider te worden in duurzaam verbruik. Als je dat niet doet, word je duur. Je omzet en je marges zullen eronder lijden. Dat is een zekerheid. We hebben al een deel van ons voedingsaanbod plantaardig gemaakt, we recycleren matrassen en hebben mee de transitie naar led-verlichting gestimuleerd. Op sommige andere gebieden duurt het wat langer, maar we houden vast aan onze doelstellingen. Tegen 2025 moeten alle thuisleveringen gebeuren met elektrische voertuigen. We kunnen natuurlijk niet alles alleen doen. We moeten samenwerken met andere bedrijven en met overheden. Daarom ben ik even in Brussel.”

U geeft zichzelf drie jaar om bij IKEA en andere onderdelen van de groep tien doelstellingen te halen, onder meer op zakelijk en ecologisch gebied.

BRODIN. “Een van de laatste keren dat ik Ingvar Kamprad zag (hij overleed in 2014, nvdr), vroeg ik hem hoe we de toekomst van IKEA moesten zien. ‘Denk op lange termijn, tweehonderd jaar’, zei hij. Maar hoe dubbelzinnig het ook lijkt, je hebt daarvoor korte deadlines nodig. Op lange termijn ga je de zaken te veel overdenken, het gaat te veel kosten en een verre deadline creëert geen betrokkenheid in een organisatie. Tegelijk moest IKEA transformeren naar een combinatie van online en fysieke retail. Daarom legden we ons de uitdagende deadline van drie jaar op. Achteraf gezien was dat een groot geluk, want daardoor hebben we snel e-commerce geïntegreerd en hebben we veel minder geleden onder de verplichte sluitingen tijdens de pandemie. Het heeft ons gered.

“De klimaatverandering is ook geen probleem dat we pas over tweehonderd jaar zullen voelen. Zoals andere leidende spelers in de wereld hebben we ons geëngageerd om onze uitstoot tegen 2030 met de helft te verminderen. Natuurlijk zullen niet al onze plannen in drie jaar afgerond zijn, maar de korte deadline is heel belangrijk. In plaats van tien tot vijftien jaar te plannen, ga je gewoon aan het werk als een ondernemer. Je probeert dingen uit.”

Is er daar wel ruimte voor in crisistijd?

BRODIN. “Je vindt in de geschiedenisboeken geen handleiding om zulke zaken aan te pakken. In deze tijden moet je vertrouwen op je instinct en je ethische kompas. Het allerbelangrijkste is je team. Is dat goed, dan zul je de storm wel doorstaan. Bij IKEA hebben we het managementteam opgesplitst tijdens de pandemie: een deel focuste op crisismanagement, een ander op de lange termijn. Zo hebben we niet alleen de storm overleefd, ons bedrijf bleef transformeren.”

Ingka Group is nu een heel diverse holding.

BRODIN. “Dat komt door onze voorgeschiedenis. Ingvar Kamprad was een groot ondernemer. Hij kwam uit een arme familie en had een nauwe band met zijn grootmoeder, die hem inprentte dat hij zeer spaarzaam moest zijn en geen geld mocht lenen bij de bank. Bij de opstart van IKEA heeft hij ook nooit geleend.

Later is hij met IKEA ook nooit naar de beurs getrokken. Het bedrijf is sinds de jaren tachtig volledig in handen van een stichting. Kamprad heeft het bedrijf min of meer weggeschonken. Hij had zijn geld verdiend, hij wilde de onsterfelijkheid van het bedrijf verzekeren.

Ingka heeft een heel sterke balans. We hebben altijd veel gespaard. Die opgespaarde cash en andere defensieve activa hebben we enkele jaren geleden geactiveerd. We investeerden al meer dan 3 miljard euro, onder meer in herbebossing en groene energie. We dekken nu ruim 130 procent van onze energiebehoefte af. We prijzen ons in deze tijden erg gelukkig met onze energie-onafhankelijkheid. Naast de meer financiële participaties begonnen we ook shoppingcenters uit te bouwen, met een centrale plaats voor een IKEA-vestiging. De IKEA-winkels blijven onze kernactiviteit.”

IKEA is geen pure meubelgigant meer. In Zweden verkoopt het zelfs warmtepompen.

BRODIN. “Ik hoop dat we dat verder kunnen uitrollen. In Zweden zijn ze al uitverkocht. We zullen heel hard werken om aan de vraag te voldoen. We leveren ook al in dertien landen zonnepanelen.

“Het past helemaal in onze filosofie om onze klanten de mogelijkheid te geven hun steentje bij te dragen. We hebben circulaire hubs in onze winkels om de tweedehandsmarkt te ondersteunen, we waren een voorloper in led-verlichting, oplaadbare batterijen, zuinige kranen enzovoort. We blijven nieuwe producten en manieren vinden. Dat maakt ons aanbod alleen maar sterker. Onze klanten zien dat ze een deel van de oplossing kunnen worden. Ze kunnen zelfs met bescheiden handelingen een planetaire impact hebben. Ze zijn nu eenmaal met heel veel.”