Na één sterk jaar lijkt de economie alweer af te koelen. Volgens Jan Van Hove, de hoofdeconoom van KBC, is dit maar een dip, maar dreigt wel een echte vertraging. ‘Er is meer duidelijkheid nodig over de brexit en de handelsrelaties, maar het is onzeker of die er zal komen.’
Wat is er aan de hand met de economie?
JAN VAN HOVE. ‘Die vertraging tekent zich al een tijdje af. Ons uitgangspunt is dat de onzekerheid begint te wegen. De aanslepende brexitonderhandelingen en de onrust over de handelsrelaties knagen aan het vertrouwen van de ondernemers. Daarbij komt de krapte op de arbeidsmarkt. Die maakt dat investeringen worden uitgesteld. Een ondernemer zal geen nieuwe fabriek bouwen als hij niet zeker is dat hij voldoende geschikt personeel vindt om die te doen draaien.’
De vertraging toont zich vooral in de zachte data, zoals de vertrouwensindicatoren. Zien we binnenkort hetzelfde beeld in de harde data?
VAN HOVE. ‘De harde data voor het derde kwartaal moeten nog binnenkomen, maar die moeten goed zijn als we in België nog aan 1,5 procent groei willen raken, zoals wij hebben voorspeld. Gesprekken met bedrijfsleiders leveren een divers beeld op. Sommige ondernemers zijn nog heel positief en wijzen op de sterke economie. Andere laten negatieve geluiden horen, vooral in meer internationale sectoren waar de handelsspanningen zich laten voelen. Dat is slecht nieuws voor een kleine open economie zoals België.’
Verwacht u een conjuncturele dip of wordt dit een ernstige vertraging?
VAN HOVE. ‘Voorlopig is dit veeleer een conjuncturele dip, maar als de trend niet wijzigt, kunnen we snel afglijden naar een echte vertraging. Om dat scenario te vermijden moet er bijvoorbeeld duidelijkheid komen over de brexit, mag er geen handelsoorlog uitbreken tussen Europa en de Verenigde Staten, en kunnen ook de spanningen met China het beste niet escaleren. Maar met de huidige bewoner van het Witte Huis is het hoogst onzeker dat de handelsspanningen verdwijnen.’
Kan die vertraging het geleidelijke herstel na de zware crisis en de normalisering van het monetaire beleid in het gedrang brengen?
VAN HOVE. ‘De economie lijkt me voorlopig sterk genoeg opdat de inflatoire krachten niet direct verdwijnen. De krapte op de arbeidsmarkt leidt tot loonstijgingen van 3 procent in Duitsland en 2 procent hier. Dat is ook de analyse die de Europese Centrale Bank (ECB) bij monde van voorzitter Mario Draghi vorige week heeft gemaakt. Als de ECB het monetaire beleid nu niet kan normaliseren, hebben we een groot probleem. Het ziet ernaar uit dat er hoe dan ook weinig ruimte is om iets te ondernemen bij een volgende recessie. Maar de ECB zou toch op zijn minst eind dit jaar haar obligatie-inkopen moeten kunnen stoppen, zoals gepland. Anders dreigt het stimuleringsbeleid oneindig voort te gaan.’
Wat betekent die groeivertraging voor de markten?
VAN HOVE. ‘Economisch zijn de fundamenten nog sterk, en dat geeft ondersteuning aan de markten. De volatiliteit valt te verklaren door de aangehaalde internationale risicofactoren. Maar puur economisch is er geen reden om een zware terugval op de markten te verwachten. Daarvoor zijn de fundamenten te sterk.’
