Met Kube ESG wil Isabel, een joint venture van de vier grootbanken, duizenden kmo’s die nog niet verplicht hoeven te rapporteren over hun duurzaamheidsbeleid overtuigen om toch die stap te zetten. Het initiatief kwam van Febelfin, de federatie van de financiële sector.
Recent onderzoek in opdracht van de federale overheidsdienst Leefmilieu heeft uitgewezen dat banken nog niet ambitieus genoeg zijn om de klimaatdoelstellingen te halen. Dat komt vooral doordat ze moeite hebben om relevante data te verzamelen over de klimaatimpact van hun klanten, vooral kleine en middelgrote ondernemingen. (lees verder onder de video)
Voor dat probleem wil Kube ESG een oplossing bieden. Kube ESG is een uitbreiding van het Kube-data-uitwisselingsplatform van Isabel, een joint venture van de vier grootbanken. “Met Kube ESG bieden we kmo’s een toegankelijk en gebruiksvriendelijk platform om hun duurzaamheidsinspanningen in kaart te brengen en die data te delen met alle denkbare stakeholders, zoals leveranciers, financiële instellingen, investeerders en overheden”, zegt Kris De Ryck, de CEO van Isabel.
Grote en beursgenoteerde bedrijven vallen sinds 2024 onder de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Die Europese regelgeving verplicht hen om te rapporteren over hun duurzaamheidsbeleid. Voor kmo’s geldt die verplichting niet, maar als ze toeleveren aan een grote onderneming of een krediet aanvragen bij een bank, worden die data vaak toch opgevraagd. Ook investeerders en overheden zijn steeds meer vragende partij voor informatie over het ESG-beleid: milieu (environmental), maatschappij (social) en goed bestuur (governance).
Duurzame transitie
Kube van Isabel is een geschikt platform om dat op een gestructureerde manier te doen, weet De Ryck: “Kube werd door de banken al gebruikt voor hun KYC-verplichtingen (Know Your Customer, de identificatie van personen en bedrijven die geldtransacties uitvoeren, nvdr). Door een nieuwe dataset toe te voegen breiden we die toepassing uit naar het verzamelen en uitwisselen van ESG-data. Onze ambitie is Kube uit te bouwen tot een ecosysteem voor de uitwisseling van geverifieerde bedrijfsgegevens.”
Het grote voordeel van Kube is dat het werkt via het only once-principe. Bedrijven hoeven de informatie maar één keer in te voeren en kunnen daarna bepalen met wie ze de data delen. “De opzet is dat bedrijven geen tijd verliezen, omdat ze de rapportering telkens opnieuw moeten overdoen”, legt De Ryck uit. “We willen de administratieve last tot een minimum beperken.”
‘We hopen tegen eind volgend jaar 10.000 kmo’s te overtuigen om hun eerste duurzaamheidsrapport op te stellen’
Mede daarom is ervoor gekozen om de rapportering te laten gebeuren in de VSME-standaard (kort voor voluntary standard for non-listed micro, small and medium enterprises). Dat is een uniforme set van minimaal een veertigtal datapunten die kmo’s op vrijwillige basis kunnen gebruiken. “Er was een wildgroei aan templates, formats en vragenlijsten ontstaan. Daarom ondersteunen wij deze vrijwillige Europese rapporteringsstandaard voor kleine en niet-beursgenoteerde bedrijven”, aldus De Ryck.
De VSME-standaard werd door Europa gecreëerd om kmo’s de zware verplichtingen van CSRD te besparen. De Ryck vindt dat een goede houding: “Europa heeft ingezien dat de CSRD-verplichtingen te zwaar en te complex waren voor kleine en middelgrote ondernemingen. Dat het de lat lager legt voor kmo’s en een lichtere rapportering toelaat, dient het uiteindelijk doel: de transitie naar een duurzamere economie ondersteunen.”
Lage drempel
Met Kube ESG wil Isabel de drempel ook zo laag mogelijk houden: “We willen zo veel mogelijk bedrijven meekrijgen door de inspanning beheersbaar te houden. Daarvoor zetten we in op artificiële intelligentie (AI). Die kan beschikbare informatie, bijvoorbeeld uit de jaarrekening of de website, opzoeken, waardoor bepaalde vragen snel beantwoord en zelfs vooraf ingevuld kunnen worden. Daarnaast kan AI helpen om een duurzaamheidsrapport samen te stellen en te schrijven. Zo willen we kmo’s begeleiden die zich afvragen hoe ze aan hun eerste duurzaamheidsrapport moeten beginnen.”
Voor de combinatie van ESG-expertise en geavanceerde AI-technologie sloot Isabel een partnerschap met de Gentse start-up Karomia. Die samenwerking moet volgens De Ryck zorgen voor een optimale gebruikerservaring. “Daarnaast is Karomia gecertificeerd door de grote auditkantoren. Daarmee geven die aan dat het finaal afgeleverde rapport door hen kan worden geauditeerd en dat alles traceerbaar is tot de bronnen.”
De banken zullen hun kmo-klanten zeker de weg naar Kube ESG tonen. Zij hebben die duurzaamheidsdata nodig om hun eigen risicoanalyses en duurzaamheidsrapportering te maken. Maar ook federaties als Voka, AKT en het VBO scharen zich achter het initiatief, en publieke investeringsmaatschappijen als SFPI/FPIM, PMV, Wallonie Entreprendre, Finance&Invest Brussels en LRM hebben aangekondigd dat ze gebruik zullen maken van Kube.
‘Zoals de banken itsme hebben gecreëerd voor de particuliere klant, kan Kube iets vergelijkbaars zijn voor bedrijven: een platform waarop ze al hun data kunnen beheren’
“Het zal erop aankomen dat we de kmo’s ervan overtuigen dat het maken van een duurzaamheidsrapport voor hen toegevoegde waarde biedt”, zegt De Ryck. “Dat wordt hoe dan ook een werk van lange adem. Het aantal niet-rapporteringsplichtige kmo’s in België wordt op 200.000 geschat. Vaak zijn zij nog helemaal niet bezig met duurzaamheid. We hopen tegen eind volgend jaar toch 10.000 onder hen te overtuigen om hun eerste rapport op te stellen. Dat zal enkel lukken als we aantonen dat ze het niet enkel uit compliance-overwegingen hoeven te doen. Duurzaamheid wordt een belangrijk onderdeel van de bedrijfsvoering. Door hun inspanningen op dat gebied zichtbaar te maken, kunnen kmo’s hun concurrentiepositie versterken en vertrouwen opbouwen bij al hun partners, van banken en investeerders tot overheden.”
“Wie zijn eerste rapport af heeft, moet dat jaarlijks eenvoudig kunnen actualiseren”, vervolgt De Ryck. “Isabel zal ook diensten ontwikkelen om de informatie te benchmarken met andere bedrijven, bijvoorbeeld uit dezelfde sector of van dezelfde grootte. Dat zal ondernemingen toelaten in te schatten hoever ze staan in vergelijking met de concurrentie.”
Gratis versie
Isabel engageert zich om Kube ESG in eerste instantie volledig gratis te houden voor kmo’s: “Tot eind 2026 blijft de meest geavanceerde versie volledig gratis, met gebruik van alle beschikbare tools inclusief de AI-ondersteuning. Op die manier kunnen kmo’s het platform ontdekken. Eind volgend jaar zullen we evalueren of we eventueel bepaalde features betalend maken. Maar er zal hoe dan ook altijd een gratis versie aangeboden worden.”
Op termijn wil Isabel Kube uitbouwen tot een platform dat toegang biedt tot het ‘bedrijfspaspoort’ van elke onderneming: “Zoals de banken itsme gecreëerd hebben voor de particuliere klant, kan Kube iets vergelijkbaars zijn voor bedrijven: een platform waarop ze al hun data kunnen beheren en actualiseren. Informatie die in hun bezit blijft, geverifieerd wordt door een neutrale bron, en die ze kunnen delen met de partijen die ze toegang verlenen.”
Isabel en Kube in het kort
• Isabel is een joint venture van de vier Belgische grootbanken: Belfius, BNP Paribas Fortis, ING België en KBC
• Het bedrijf is vooral bekend voor zijn multibancaire betalingsplatform, dat bedrijven toelaat om betalingen via verschillende banken op één platform uit te voeren.
• Na de verkoop van zijn activiteiten in de boekhoudsector aan Wolters Kluwer focust Isabel op de uitwisseling van geverifieerde data en op fraudebestrijding.
• Om betrouwbare en actuele bedrijfsgegevens uit te wisselen heeft Isabel Kube ontwikkeld. Op dat platform moet tegen eind dit jaar zakelijke informatie over 700.000 ondernemingen beschikbaar zijn.
• Kube wordt nu uitgebreid met een toepassing voor ESG-data: Kube ESG. Het initiatief kwam van Febelfin, de federatie van de financiële sector.