‘Is McDonald’s een duurzame onderneming?’

‘Wanneer multinationals als McDonald’s verbeteringen aanbrengen in hun processen, met een positieve bijdrage aan het milieu en de maatschappij, kunnen we daarvan leren. Met kritiek alleen komen we niet tot de verhoopte duurzaamheid, wel met een continue verbetering.’ Dat zegt Nikolay Dentchev, professor ondernemerschap en maatschappelijk verantwoord ondernemen aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB).

In discussies over duurzaam ondernemen worden enkele bedrijven makkelijk in het mond genomen. McDonald’s is een daarvan, met de vraag of zijn product wel zo gezond en zo goed is voor de mens en het milieu. Er zijn meerdere bedrijven die zo – terecht of onterecht – een sticker op hun voorhoofd geplakt krijgen. Dat is gemakkelijk, maar ik weet niet of we daarmee het duurzaamheidsprobleem zullen oplossen.

Voor alle duidelijkheid: kritiek aan het adres van elk bedrijf en elke organisatie die het niet nauw nemen met onze gezondheid en het milieu vind ik terecht. Er mag zelfs nog veel meer openheid en transparantie zijn over kritische bemerkingen. Minder doofpotoperaties en lobbywerk zullen ook goed doen aan de gezondheid van het milieu en de maatschappij. Ik ben niet tegen een kritische blik op duurzaam ondernemen, maar ben wel een voorstander van meer objectiviteit.

Durven we objectief te kijken naar het duurzame ondernemen van bedrijven zoals McDonald’s? Wie opgaat in de trend van gezond eten en leven zal mij vermoedelijk gek verklaren. Wanneer je in het centrum van Gent voorbij de McDonald’s loopt, valt het op dat die zaak altijd bomvol zit. Met klanten uit alle lagen van de bevolking, lijkt het. Mijn marketingvrienden zouden direct met de vinger wijzen: locatie, locatie, locatie. Maar als ik elders ter wereld reis, valt op dat een McDonald’s zelfs op minder centrale locaties veel klanten heeft. En dus stelt zich de vraag naar de rol van de consumenten in het duurzame ondernemen. Zijn ze niet bezorgd over junkfood en over hun eigen gezondheid?

Misschien staan we als consumenten niet stil bij de impact van onze consumptie, zelfs wanneer het over onze gezondheid gaat. Misschien missen we de nodige informatie, en als die voorhanden is, zijn we misschien niet altijd capabel ze correct te interpreteren. Misschien kan de overheid op basis van objectieve gegevens een betere richting geven aan duurzaam ondernemen. Het is heel gemakkelijk om bedrijven met de vinger te wijzen, maar des te moeilijker om goed gebalanceerde maatregelen te nemen. Wat gaan onze overheden dan doen? Frieten en hamburgers uit het straatbeeld bannen uit gezondheidsoverwegingen? En wat is het volgende? Wijn, bier, vlees? Voor duurzaam ondernemen hebben we objectieve cijfers nodig, en wijze maatregelen van de overheid, goed overwogen en gebaseerd op een open dialoog. Recente dossiers over energie, PFOS en de klimaatverandering stemmen me ongerust. Er is nog veel werk.

Wat me stoort in de debatten over duurzaam ondernemen, is het gebrek aan erkenning dat ondernemingen zoals McDonald’s wel een bijdrage leveren aan het milieu en de maatschappij. Een kijkje in zijn Purpose & Impact Progress Summary toont aan dat McDonald’s aandacht heeft voor de impact van de aankoop van rundsvlees, sojavoer voor kippen, koffie, palmolie en vis. Het bedrijf heeft ook aandacht voor de vermindering van afval en voor recycleerbare verpakkingen. Waarom bespreken we niet wat bedrijven goed doen voor duurzaamheid? De impact van McDonald’s kan enorm zijn, gezien zijn internationale activiteiten, zijn uitgebreide waardeketen, zijn 200.000 werknemers en zijn omzet van 19,2 miljard dollar.

Wanneer multinationals als McDonald’s verbeteringen aanbrengen in hun processen, met een positieve bijdrage aan het milieu en de maatschappij, kunnen we daarvan leren. Met kritiek alleen komen we niet tot de verhoopte duurzaamheid, wel met een continue verbetering. Dat doen we het best met z’n allen. Laten we eerst in eigen boezem kijken: wat kunnen we nog beter doen als bedrijfsleider, als consument, als politicus, als werknemer? Dan kunnen we de handen naar elkaar reiken voor meer samenwerking en een beter resultaat voor duurzaamheid.