Is een comeback van Toshiba in de maak?

‘Kunnen we de nieuwe koers van Toshiba beschouwen als een wanhoopspoging om zijn hachje te redden of als een geniale zet?’, vraagt Pedro Mathynssens, CEO van Vanbreda Risk & Benefits, zich af.

In de jaren tachtig waren de Toshiba-boys een begrip in de Belgische politiek. Toenmalig premier Jean-Luc Dehaene omringde zich met drie medewerkers die steeds met Toshiba-laptops onder de arm rondliepen in de Wetstraat. Die jonge kerels, die tot ieders verbazing al staand vlotjes staatshervormingen doorrekenden met hun spreadsheets, spraken tot de verbeelding.

Het conglomeraat Toshiba was lange tijd een rijzende ster in Japan. Het 150 jaar oude bedrijf groeide rond de eeuwwisseling uit tot een icoon van de Japanse elektronica-industrie. In 2007 had Toshiba meer dan 160.000 medewerkers, verkocht het voor 30 miljard dollar aan pc’s en bezat het 20 procent van de wereldwijde laptopmarkt. Nadien kromp Toshiba met de snelheid van een vallende ster. Gedurende acht jaar ging het bedrijf achteruit, telkens met 10 procent, tot het nog een schim van zichzelf was. Sinds 2015 overleeft het comateuze Toshiba schandalen en managementcrises door divisies te verkopen en operaties te outsourcen. In 2020 werd zelfs de volledige pc-business verkocht. Het miljardenbedrijf halveerde zijn beurswaarde in tien jaar tijd. Sinds vorig jaar is het vertrouwen van de aandeelhouders in het management compleet zoek en is de spanning te snijden.

Toshiba kondigde eind vorig jaar aan zich in drie bedrijven te zullen splitsen. Analisten reageerden fijntjes dat drie bedrijven die respectievelijk kreupel, lam en blind zijn, niet meer waard zijn dan één bedrijf met die beperkingen. Opnieuw een mokerslag voor Toshiba, waarna de CEO zich genoodzaakt voelde zijn ontslag in te dienen. Op een buitengewone aandeelhoudersvergadering vorige maand werd voorgesteld het bedrijf in tweeën te splitsen. Dat plan werd verworpen. In diezelfde aandeelhoudersvergadering kwam nog een derde plan ter sprake. Zo werd gesuggereerd het bedrijf in meerdere stukken te hakken en die als het ware te veilen aan fondsen en investeerders. Ook dat kreeg een onvoldoende.

Maar, zoals we allemaal weten: u verkoopt het vel van de beer beter niet voor hij geschoten is. De grootste aandeelhouder van Toshiba, die net iets minder dan 10 procent in handen heeft, verraste vriend en vijand onlangs met een gewaagde zet. Hij kondigde aan dat er een akkoord is met het private-equitybedrijf Bain Capital om de aandelen van Toshiba aan hen aan te bieden. Door de deal zou Bain Capital maar liefst twee derde van de aandelen van het Japanse elektronicabedrijf overnemen. Bain Capital heeft 16 miljard dollar geboden om Toshiba van de beurs te halen. Meteen zei de grootaandeelhouder erbij dat als het bod van Bain Capital faalt, hij zich het recht voorbehoudt aan een andere – hogere – bieder te verkopen.

Dat komt neer op het startschot van een biedingsoorlog tussen de grootste private-equitybedrijven van de wereld om Toshiba van de beurs te halen. Naast Bain Capital zijn wellicht ook andere grote spelers zoals Kohlberg Kravis Roberts & Co. en de Blackstone Group geïnteresseerd. Het hoeft niet te verbazen dat het aandeel van Toshiba alweer met meer dan 10 procent is gestegen.

De nieuwe koers van Toshiba is op z’n zachtst gezegd interessant. Kunnen we het beschouwen als een wanhoopspoging om zijn hachje te redden of als een geniale zet? Financiële experts speculeren er lustig op los, maar één ding is zeker: de internationale interesse in het bedrijf is weer gewekt. Wat we in het midden van dit alles niet mogen vergeten, is dat Toshiba ook nog altijd actief is in nucleaire energie en defensie. Die sectoren varen wel bij de huidige geopolitieke chaos. Zal Toshiba binnenkort opnieuw hoge toppen scheren? Of komt hoogmoed voor de fatale val? In het land van de rijzende zon is het gevaarlijk vliegen met vleugels van was.