Het sociale-economiebedrijf Close the Gap krijgt dit jaar de Insead Innovator Award. De oud-studentenvereniging van de prestigieuze managementschool zet de non-profitorganisatie in de bloemetjes voor haar innovatieve en ondernemende aanpak.
Close the Gap is het geesteskind van Olivier Vanden Eynde, die het idee kreeg tijdens zijn studententijd aan de Solvay-managementschool van de VUB. In de twaalf jaar dat de organisatie bestaat, verwerkte ze meer dan 460.000 computer-assets (laptops, dekstops, notebooks, enzovoort).
Close the Gap verzamelt ICT-materiaal, dat West-Europese bedrijven afgeschreven hebben, waardeert ze op en zet er nieuwe software op, en bezorgt die via 3600 projecten in 56 landen aan scholen, ondernemerschapsprojecten en ziekenhuizen in ontwikkelingslanden. Oorspronkelijk ging het vooral over traditionele computers en notebooks, vandaag zijn het meer en meer tablets, smartphones en energiezuinige innovatieve apparaten.
Met haar zusterorganisatie WorldLoop, dat de inzameling en verwerking van elektronisch afval stimuleert, sluit Close the Gap de keten, en stimuleert het lokale duurzame tewerkstelling. WorldLoop mikt op de ‘Best of both worlds’-aanpak: het laat elektronisch afval manueel ontmantelen, en brengt waardevolle onderdelen (bv. de printplaten die veel edele metalen bevatten) terug naar België, waar ze door Umicore worden gerecycleerd.
De inkomsten worden weer geïnjecteerd in het Afrikaanse ecosysteem, om daarmee ook de waardeloze of laagwaardige materialen op een correcte manier voor mens en milieu te recycleren.
“De import- en exportregelingen voor elektronisch afval zijn zeer ingewikkeld, maar met de steun van Recupel, Ovam en Van Gansewinkel-dochter Coolrec bouwden we daar een expertise op die uniek is in België en zelfs Europa.”
“Ik ben vooral trots op ons model van servicepartners”, stipt Van den Eynde aan, die de prijs dan ook opdraagt aan de zestien servicepartners. “Dat zijn ‘onze’ Afrikaanse Atos Origins en Real Dolmens, met dit verschil dat zij zich richten op de onderkant van de piramide in Afrika, naar instellingen die normaal het geld niet hebben om een beroep te doen op de privédienstverleners.”
Zo heeft ComputerforSchools Kenya (CFSK) nu al 3000 scholen geholpen bij hun informatisering. “Zij leveren onderhoud, trainingen, een helpdesk, en zorgen, wanneer het materiaal helemaal onbruikbaar is, voor de recuperatie, en vervolgens de doorstroming naar de WorldLoop-partners”
De acht medewerkers van Close the Gap raken, behalve hun eigen werkinstrumenten, geen computer aan. “Wij willen juist ondernemend gedrag stimuleren bij onze partners. Dat is ook de raad die aartsbisschop Desmond Tutu van Zuid-Afrika me gaf: “Practice what you preach”. Dus wij richten ons als ngo zeer duidelijk op de vierde pijler van ontwikkelingssamenwerking: geen subsidies, maar civil society- en bedrijfssamenwerkingen om zelfbedruipend te zijn. Al zijn we ook niet blind: dat lukt niet in elk land even goed, en sommige partners krijgen bijvoorbeeld medewerkers toegewezen van het lokale ministerie van Onderwijs.”
De Insead Alumni prijzen Close the Gap ook voor een nieuwe innovatie, de Digitruck. “Tot nu toe werken we voor 90 procent in ‘on-grid’-gebieden, regio’s en steden waar er een min of meer stabiel elektriciteitsnetwerk is. De 2 miljoen mensen die we nu bereiken, behoren dus eigenlijk al tot de ‘happy few’. Maar de meerderheid van de armste bevolking woont in landelijk gebied.”
Om die ook te bereiken, ontwikkelden Van den Eynde en zijn team de Digitruck: een multifunctioneel mobiel ICT-lab, dat op zonne-energie werkt en in één container op wielen past. “Het prototype hebben we hier gebouwd, maar de tweede en de drie die in de pipeline zitten, zijn volledig made in Africa. Met de Digitruck kunnen scholen en andere begunstigden in de meest fragiele regio’s worden geholpen, maar ook hulporganisaties in oorlogs- of rampgebieden worden ondersteund. Het lab kan ook opgebouwd worden in tenten.”
Voor Vanden Eynde is de prijs ook een aansporing om verder te gaan op het ingeslagen pad. “Twaalf jaar geleden was ICT 4 Development een onbekende niche. Nu hebben Google, Facebook en andere Silicon Valley-bedrijven Afrika ontdekt. Wij kunnen alleen relevant blijven als wij ons aanpassen. Dat wil zeggen: consolideren, en samenwerken met collega-organisaties uit de rest van Europa.”
