Nu de handelsspanningen zijn verminderd, blijkt eens te meer hoe goed de Duitse economie draait. Een recordoverschot op de begroting is het gevolg. Maar de Duitse econoom Carsten Brzeski vreest dat de politici eerder cadeautjes willen uitdelen dan investeren.
Opvallend: voor het eerst dit jaar is het Duitse ondernemersvertrouwen gestegen.
CARSTEN BRZESKI. “Misschien hebben de ondernemers eindelijk de voor Duitsland mislukte Wereldbeker voetbal doorgespoeld (lacht). Nee, wat wellicht speelt, is de ontmoeting tussen Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker en president Donald Trump. Die heeft voor een ontspanning gezorgd in het handelsconflict tussen Europa en de Verenigde Staten. Nu de dreiging van tarieven op Duitse wagens wat weg is, zijn ondernemers weer gaan beseffen dat het helemaal niet zo slecht gaat.”
Tonen de harde cijfers eveneens dat het goed gaat met de motor van de Europese economie?
BRZESKI. “Rond Pasen heeft de Duitse economie even een dip doorgemaakt, maar daar waren eenmalige verklaringen voor, zoals extra vakantiedagen en een aantal stakingen. Vorige week was in het groeicijfer voor het tweede kwartaal geen spoor van een vertraging te zien. De Duitse economie groeit al bijna tien jaar ononderbroken. De export heeft niet bijgedragen, maar dat had met de duurdere euro te maken. De groei wordt vooral ondersteund door de binnenlandse vraag. De consumptie van de gezinnen en de overheid is sterk. Bij de particulieren trekken de investeringen ook aan, bij de overheid blijft dat moeilijk.”
Nochtans boekte de overheid in de eerste jaarhelft een recordoverschot van 2,9 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Daardoor bereikt Duitsland nog dit jaar de Maastricht-norm van een maximale schuld van 60 procent van het bbp. Komen er meer overheidsinvesteringen?
BRZESKI. “Zoals zo vaak in Duitsland is het antwoord ‘janein‘. Er staan wel wat investeringen gepland, bijvoorbeeld in de digitalisering, maar die bedragen blijven eerder beperkt. Nu de politici terugkeren uit hun zomervakantie, heeft bondkanselier Angela Merkel de pensioenen bovenaan op de politieke agenda gezet. Het lijkt erop dat de overheid meer wil bijdragen, wat betekent dat het overschot ook zal dienen om cadeautjes uit te delen. Nochtans zouden investeringen die tot meer economische groei leiden op termijn meer bijdragen aan de betaalbaarheid van de pensioenen.”
Volgens berichten zou Merkel ook liever de nieuwe Commissievoorzitter leveren dan de nieuwe voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB)?
BRZESKI. “Tot nu ging iedereen ervan uit dat Duitsland Jens Weidmann bij de ECB wilde zien, en dat Frankrijk in ruil met Michel Barnier de Commissie zou leiden. Maar als ECB-voorzitter Mario Draghi volgend jaar weggaat, is het stimuleringsbeleid al afgebouwd, en misschien is de rente zelfs al een eerste keer verhoogd. Weidmann zou dan helemaal niet zo’n ander beleid gaan voeren dan zijn voorganger. Hij kan dan alleen de normalisering van het monetaire beleid voortzetten. Ik vermoed dat Merkel de berekening maakt dat een Duitser aan het hoofd van de Commissie meer invloed kan hebben, want daar zullen alle hervormingen van de Europese Unie op tafel liggen.”
