‘Hopelijk was het parcours van Dominique Leroy foutloos’

Als de basismotivatie van een nieuwe CEO vooral financieel is, dan vertrouw ik hem of haar niet graag mijn bedrijf toe. Dat zegt Marc Buelens, professor-emeritus aan de Vlerick Business School.

Dominique Leroy heeft blijkbaar een foutloos parcours gereden bij Proximus. Kan dat? Het is al vrijwel onmogelijk voor een kassière, en die baan lijkt mij eenvoudiger dan die van een CEO. Ik ben geen lid van een evaluatiecomité, heb geen toegang tot haar ‘dossier’, maar ik zal één dimensie weldra wél kunnen beoordelen: het gemak waarmee een opvolger wordt aangewezen. Van zowat alle taken van een CEO is dat een van de weinige die vrij ondubbelzinnig kan worden vastgelegd: zorg voor een degelijke opvolger. Als de volgende weken blijkt dat Leroy daar naadloos voor gezorgd heeft, dan zal ik mij graag scharen aan de kant van haar supporters.

Stefaan De Clerck, de voorzitter van Proximus, pleit er nu voor het loonplafond voor de CEO’s van overheidsbedrijven te laten springen. Daar kunnen goede redenen voor zijn. Vooral als op de markt van de CEO’s (hoe groot, hoe contesteerbaar en hoe fluïde zou die zijn?) te lage verdieners snel worden weggekaapt. Maar als de basismotivatie van een nieuwe CEO vooral financieel is, dan vertrouw ik hem of haar niet graag mijn bedrijf toe.

Uiteraard begint zo’n ‘executive search’ met een vijftal criteria vast te leggen waaraan de nieuwe CEO moet voldoen. Dat is niet gemakkelijk. Moet hij/zij de sector kennen? Een goed gevoel voor de vakbondsreflexen hebben? Perfect meertalig zijn? Gelukkig heeft de huidige CEO een ‘foutloos parcours’ gereden en heeft ze het profiel van haar opvolger in haar lade liggen. Met dat profiel in de hand schakelen we een of meerdere headhunters in. Maar wacht even: afhankelijk van de bedrijfscultuur (ook hieraan zal Leroy wel erg hard gewerkt hebben, een typische taak voor een CEO) zou ik zeggen: we kijken eerst binnenshuis. Maar stel dat er snel een consensus wordt bereikt dat er binnenshuis geen geschikte kandidaten zijn. Dan heeft De Clerck een veel groter probleem dan het loonplafond. Wist de raad van bestuur dat dan niet? Welke maatregelen heeft die raad van bestuur getroffen toen duidelijk werd dat Leroy niet intern viel op te volgen? Mocht daar geen prioritair dossier over bestaan, dan moeten er enkele zeer open en hartelijke gesprekken worden gevoerd, zeker als de raad van bestuur jaarlijks zichzelf in alle openheid evalueert. Wat die raad uiterst grondig en professioneel doet, neem ik zonder meer aan, anders heeft De Clerck nog een probleem.

Ik neem dus aan dat er minstens twee goede interne kandidaten zijn. Zouden zij grote problemen hebben met het loon van de CEO? Ik durf te vermoeden van niet. Ook dat probleem is dan van de baan. Maar veronderstel even dat het zeer onwaarschijnlijke zich toch voordoet. De headhunters moeten toch naar de ‘aanbodmarkt van managementtalent’, gelukkig met een glashelder consensusprofiel in de hand. Dat scheelt uiteraard ook al heel wat in het honorarium dat zo’n bureau kan aanrekenen. Dat bureau zal dan kandidaten zoeken en uiteraard geen enkele kandidaat voorstellen die niet supergemotiveerd is door het huidige loon.

Veronderstel dat het bureau niemand vindt. Dan moet het in een keurig rapport aan de raad van bestuur uitleggen waarom dat zo is. Als daaruit blijkt dat het in een handomdraai drie schitterende kandidaten had kunnen voorstellen, maar dat ze alle drie hebben afgehaakt op de financiële voorwaarden, dan wordt het tijd voor grondige zelfreflectie. Ik zou dan beginnen met onze premier en onze ministers veel meer te betalen, zodat de weddes van die ‘ambtenaren’ of ‘overheidsbedrijfsleiders’ ook omhoog kunnen.

Ik zal het dossier vanop afstand volgen, maar weet uiteraard nu al in welke richting het zal lopen. De aanstelling van een CEO en het bepalen van een wedde is immers een ritueel (een ‘geïnstitutionaliseerde mythe’) waar wat gezond verstand niet tegen opgewassen is. En dan maar telkens opnieuw uitleggen hoe rationeel dat allemaal is.